Η Πομπηία δείχνει τα αληθινά της χρώματα

Το κόκκινο της Πομπηίας δημιουργήθηκε όταν οι αναθυμιάσεις από τον Βεζούβιο...
αντέδρασαν με το κίτρινο χρώμα, όπως αποκαλύπτει πρόσφατη έρευνα.

Τον 18ο αιώνα, όταν διαδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία η φήμη για την ανακάλυψη της Πομπηίας και του Herculaneum, το «κόκκινο της Πομπηίας» έγινε το πιο δημοφιλές χρώμα που συναντούσε κανείς στις καλαίσθητες τραπεζαρίες – και εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, που παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης την περασμένη εβδομάδα, μεγάλα τμήματα νωπογραφιών που έχουν το ζωηρό κόκκινο της Πομπηίας αρχικά είχαν κίτρινο χρώμα – το οποίο μετατράπηκε σε ερυθρό όταν άρχισαν να εκπέμπονται οι αναθυμιάσεις της έκρηξης του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.

Οι ερευνητές γνώριζαν ότι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά έντονα κόκκινα χρώματα των νωπογραφιών της Πομπηίας και του Herculaneum ήταν αρχικά κίτρινα. Η νέα έρευνα, ωστόσο, που πραγματοποίησε το Εθνικό Ινστιτούτο Οπτικής της Ιταλίας, αποκαλύπτει την έκταση της αλλαγής χρώματος.

Σύμφωνα με τον Sergio Omarini, που παρουσίασε τα συμπεράσματα της έρευνας: «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 246 τοιχογραφίες που θεωρούνται ερυθρές και 57 κίτρινες. Σύμφωνα με τα νέα ερευνητικά αποτελέσματα, όμως, η αναλογία θα πρέπει να ήταν 165 προς 138». «Η ανακάλυψη αυτή μάς επιτρέπει να αναθεωρήσουμε ριζικά την άποψή μας για το αρχικό πρόσωπο της πόλης – όπου, πράγματι, το “κόκκινο της Πομπηίας” κυριαρχούσε».

Ο Andrew Wallace-Hadrill, καθηγητής κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και συγγραφέας του βιβλίου Houses and Society in Pompeii and Herculaneum, λέει: «Μία από τις ειρωνείες της υπόθεσης είναι ότι το κόκκινο χρώμα νοθευόταν διαρκώς στην αρχαιότητα. Το κόκκινο ήταν ένα εξαιρετικά ακριβό και πολύτιμο χρώμα. Το σωστό, φωτεινό κόκκινο βασιζόταν σε μίνιο (ερυθρό μολύβδου) που εισαγόταν από την Αμερική. Αυτό που θεωρούμε κόκκινο της Πομπηίας συχνά δεν είναι παρά η εκδοχή ενός φτωχού ανθρώπου, ο οποίος περνούσε τα κίτρινα ένα χέρι κόκκινης μπογιάς».

Τα διάφορα κόκκινα της Πομπηίας –το αληθινό, δαπανηρό κόκκινο, η φθηνή εκδοχή του και εκείνο που προέκυψε από τις αναθυμιάσεις- δύσκολα διακρίνονται ακόμη και από τους ειδικούς. Ορισμένες φορές, ωστόσο, το τελευταίο ξεχωρίζει χάρη στις κηλίδες που εμφανίζει – κηλίδες σαν εκείνες που μένουν λόγω κακού πλυσίματος. «Βλέπουμε μία περιοχή κόκκινου χρώματος σε έναν τοίχο που σταδιακά περνά σε μια κίτρινη απόχρωση».

Ίσως η πιο γνωστή σειρά τοιχογραφιώντης Πομπηίας είναι εκείνες που ανήκουν στην επονομαζόμενη «Βίλα των Μυστηρίων», όπου αινιγματικές μορφές τελούν μυστηριακά τελετουργικά σε ερυθρό φόντο.

Σύμφωνα με τον Wallace-Hadrill, οι συγκεκριμένες τοιχογραφίες είναι σχεδόν βέβαιο ότι ήταν εξαρχής κόκκινες – παρότι η φωτεινότητα και η στιλπνότητά τους οφείλονται σε υπερβολικές επεμβάσεις συντήρησης και αποκατάστασής τους στις αρχές του 20ού αιώνα. «Σίγουρα είναι πολύ νωρίς για να ε