Λίγα λόγια για τη θηραϊκή γαστρονομία

Με αφορμή το Έτος Γαστρονομίας.

Εν αρχή ην η φάβα. Με βελούδινη υφή και γλυκιά γεύση. Και όχι «ταπεινή», αλλά με περγαμηνές. Από τον τοπικό σπόρο λαθουριού Lathyrus clumenum, που καλλιεργείται ανελλιπώς και αποκλειστικά στο νησί περισσότερα από 3.500 χρόνια, πολύ πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου - όπως μαρτυρούν αρχαιολογικά ευρήματα (υπολείμματα αποθηκευμένης σοδειάς και σπόροι) από τις ανασκαφές του Ακρωτηρίου.

Επειτα, υπάρχει η κάππαρη. Φύεται στις απόκρημνες πλαγιές της Καλντέρας

Από κοντά και το μικρόκαρπο ντοματάκι. Ηρθε από το Σουέζ, στα μέσα του 19ου αιώνα. Λέγεται πως, όταν τα πλοία των Σαντορινιών καπεταναίων σταματούσαν εκεί για ανεφοδιασμό, οι ναυτικοί γεύονταν τα γλυκοφάγωτα ντοματάκια και έπαιρναν μαζί τους σπόρους. Ως φυτό, το Lycopersicon esculentum προσαρμόστηκε εύκολα στο ιδιαίτερο θηραϊκό κλίμα, με τις ελάχιστες βροχοπτώσεις, τους δυνατούς βόρειους ανέμους και την έντονη ηλιοφάνεια. Στο ηφαιστειογενές έδαφος χρωστάει εξάλλου σε μεγάλο βαθμό τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του: τη γλυκιά γεύση και την έντονη οξύτητά του.

Και η λευκή μελιτζάνα από την Αίγυπτο έφτασε. Και αυτή ταίριαξε πολύ καλά με το έδαφος και το μικροκλίμα. Δεν έχει την πικράδα της μαύρης, ούτε πολλά σπόρια, και είναι ζουμερή και γλυκιά. Δίπλα στους θησαυρούς της άνυδρης γης, τα δώρα της θάλασσας: μικρά και μεγάλα ψάρια, χταπόδια και αχινοί.

Με αυτές τις πρώτες ύλες οι ντόπιες μαγείρισσες κάνουν μικρά θαύματα κάθε μέρα στην κουζίνα τους: από φάβα παντρεμένη (δηλαδή με σοταρισμένο κρεμμυδάκι) και σφουγγάτο μέχρι αθερινόπιτες και ντοματοκεφτέδες. Και ευτυχώς για τους ταξιδιώτες, μπορούν να απολαύσουν παραδοσιακές νοστιμιές -αλλά και ελαφρώς... πειραγμένες- από τα χέρια άξιων μαγείρων και εμπνευσμένων σεφ σχεδόν σε όλα τα εστιατόρια του νησιού. Ειδικά φέτος, που η Σαντορίνη γιορτάζει το Ετος Γαστρονομίας, οι επαγγελματίες της εστίασης, στη συντριπτική πλειονότητά τους, έχουν βαλθεί να αποδείξουν ότι το στοίχημα του καλού φαγητού μπορεί να κερδηθεί ακόμη και στα πιο τουριστικά μέρη.