Χρυσή Αυγή: Άλλο Ναζισμός, άλλο Φασισμός

Του Δημήτρη Φύσσα

Ας μη νομιστεί ότι αστειεύομαι. Υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο εννοιών και η σύγχυση μεταξύ τους μειώνει την ένταση του χαρακτηρισμού για τη Χρυσή Αυγή.

Ο φασισμός προέρχεται από το fascio (εξού και το ρήμα φασκιώνω και η φασκιά), το περιδένω δηλαδή. Στην αρχαία Ρώμη έδεναν έτσι τη δέσμη των ξύλων όπου στήριζαν ένα πελέκι. Όταν ο Μουσολίνι ξεκίνησε το κίνημα των φασιστών στο μεσοπόλεμο, αυτό το πελέκι με τα ενωμένα ξύλα διάλεξε για σύμβολό του, συμβολίζοντας τη δύναμη μέσω της ένωσης. Ποιάς ένωσης; Των Ιταλών στη βάση του εθνικισμού και του κορπορατισμού (ενιαία δομή σε τόπους, συνδικάτα και άλλες οργανώσεις, με επικεφαλής το Μεγάλο Φασιστικό Συμβούλιο και, τελικά, τον ίδιο). Ο Μουσολίνι έγινε -πραξικοπηματικά- πρωθυπουργός (1922) και, στη συνέχεια, δικτάτορας (1925).

Ο ναζισμός προέρχεται από τα πρώτα δύο γράμματα ΝΖ του αρκτικόλεξου NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei), του κόμματος δηλαδή όπου κυριάρχησε από νωρίς ο Χίτλερ. Έγινε κι αυτός κοινοβουλευτικός καγκελάριος (1933) και στη συνέχεια δικτάτορας, με τα γνωστά αποτελέσματα για τη Γερμανία, την Ευρώπη και τον κόσμο. Η έννοια εθνικοσοσιαλισμός (ναζισμός) ταυτίστηκε μαζί του. Αλλά ενώ, στη βάση του ο ναζισμός είναι κι αυτός εθνικισμός, είχε μια μεγάλη διαφορά από το φασισμό. Κι αυτή ήταν ο ρατσισμός, η έμφαση στην εκλεκτή, την αρία φυλή. Τέτοιο γνώρισμα ο φασισμός δεν είχε. Γι αυτό, για παράδειγμα, δεν υπήρξαν στρατόπεδα θανάτου στην Ιταλία, ούτε έγιναν διώξεις Εβραίων μέχρι το 1943 και την κατάρρευση της φασιστικής (νότιας) Ιταλίας.

Ας γυρίσουμε λίγο πίσω. Το 1939, η Σοβιετική Ένωση και η ναζιστική Γερμανία υπέγραψαν, ως γνωστό, μη επίθεσης, το λεγόμενο Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ (κίνηση ρεαλισμού κι από τις δύο πλευρές). Αλλά το επίσημο όνομα της χώρας του Στάλιν ήταν «Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών» (ΕΣΣΔ). Είχε δηλαδή μέσα τη λέξη «Σοσιαλιστικών». Από τότε και μετά, λέξη η λέξη ναζισμός / εθνικοσοσιαλισμός εξαφανίστηκε από το λεξιλόγιο της ΕΣΣΔ και των απανταχού κομουνιστών. Άρχισαν να μιλάνε μόνο για «φασισμό». Όταν η Γερμανία χτύπησε τη Σοβιετική Ένωση, τον Ιούνιο του 1941, οι «φασίστες» και όχι οι ναζί ήταν που επιτέθηκαν. Η λέξη «ναζισμός» / εθνικοσοσιαλισμός άρχισε να σπανίζει -με ευθύνη, πλέον, των κομουνιστών. Παρόμοια και στην ελληνική εθνική αντίσταση. Συνακόλουθα, ο «φασισμός» επεκτάθηκε, επικάλυψε το ναζισμό και κατέληξε να σημαίνει, σήμερα, κάθε αυταρχική συμπεριφορά.

Η «Χρυσή Αυγή» είναι ναζιστική και όχι φασιστική οργάνωση. Πρώτον, επειδή δεν είναι μόνο εθνικιστική, αλλά ρατσιστική. Μάλιστα, αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της. Στρέφεται ενάντια σε όλους όσους θεωρεί μη Έλληνες φυλετικά (δεν είναι εδώ ο χώρος και η στιγμή να καταρρίψω τον ισχυρισμό). Δεύτερο, τα σύμβολα και τα χρώματά της παραπέμπουν στο ναζισμό και όχι στο φασισμό. Υιοθετεί το μαύρο - άσπρο - κόκκινο των ναζί, ενώ το σύμβολό της είναι παραλλαγή του αγκυλωτού σταυρού. Τρίτο, οι αναφορές στα (παλιότερα, τώρα τα κρύβει και το αποφεύγει) κείμενά της είναι στο Χίτλερ, τον Ες και άλλους αστέρες του ναζιστικού πανθέου, όχι στον Μουσολίνι και τους φασίστες του.

Ακόμα χειρότερα είναι να δεχτούμε ότι η «Χρυσή Αυγή» είναι «φασιστική» με βάση τη διεσταλμένη, «σύγχρονη» χρήση του φασισμού, που έχει καταντήσει την έννοια ψωμοτύρι, κάτι εύκολα εκτοξευόμενο από (σχεδόν) οποιονδήποτε προς (σχεδόν) οποιονδήποτε. Αν το δεχτούμε αυτό, η «Χρυσή Αυγή» υποβιβάζεται απλά σ' έναν αυταρχικό - βίαιο σχηματισμό, που εξισώνεται με τόσες άλλες «συνήθεις» αυταρχικές πρακτικές ποικίλων προελεύσεων.

Έχω τη γνώμη ότι το να αποκαλείται «φασιστική» η «Χρυσή Αυγή» συγκαλύπτει την ουσία της πολιτικής και της πρακτικής της, που είναι (κατά φθίνουσα σειρά) η ρατσιστική βία, η αντιδημοκρατία και ο εθνικισμός. Πρόκειται για καθαρή ναζιστική / εθνικοσοσιαλιστική οργάνωση.

[email protected]