Η Πρωταπριλιάτικη δημοσιογραφική γιορτή

Του Τάκη Καμπύλη

Θυμάμαι όταν πρωτοξεκίνησα τη δημοσιογραφία πως μέρα σαν αυτή ήταν πολύ ιδιαίτερη για τις εφημερίδες. Το πρωταπριλιάτικο ψέμμα ήταν θεσμός. Δύο-τρεις μέρες πριν οργανώνονταν συσκέψεις με τα διάφορα τμήματα με σκοπό ποιός θα αναλάβει το πρωταπριλιάτικο ψέμα.

Και την 1η Απριλίου πέφταμε πάνω στις άλλες εφημερίδες για να εντοπίσουμε και να αξιολογήσουμε τα ψέμματα των άλλων εφημερίδων. Και βέβαια στις 2 Απριλίου, το λεγόμενο σαλόνι στις εφημερίδες, δηλαδή το κεντρικό δισέλιδο ήταν η παρουσίαση των πρωταπριλιάτικων ψεμμάτων της δικής μας εφημερίδα και των άλλων εφημερίδων.
Αυτή

η παράδοση ξέφτισε σιγά -σιγά. Όπως ξέφτισε η παράδοση της πρωτοχρονιάς με το πρώτο μωρό του χρόνου ή το πρώτο αεροπλάνο στο αεροδρόμιο ή το πρώτο πλοίο στο λιμάνι. Όπως επίσης ξέφτισε η παράδοση με τους πρώτους στις σχολές στις εισαγωγικές εξετάσεις- αυτή κάπως αντιστέκεται ακόμη.
Εκείνο που μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση από την πρωταπριλιάτικη δημοσιογραφική γιορτή ήταν η στάση του επί σειρά ετών διευθυντή μου στα ΝΕΑ του Λέοντος Καραπαναγιώτη. Η αλήθεια είναι πως κι εγώ το βαριόμουνα το συγκεκριμένο έθιμο αλλά μάλλον επειδή για χρόνια μου είχε πέσει ο κλήρος να γράφω το πρωταπριλιάτικο των ΝΕΩΝ.
Είχα δε παρατηρήσει πως όσο πιο επιτυχημένο ήταν το πρωταπριλιάτικο αστείο που έγραφα, δηλαδή όσο πιο αληθοφανές ήταν, τόσο μεγαλύτερη ήταν η επιφυλακτικότητα του Καραπαναγιώτη.
Κάποια στιγμή, μετά από χρόνια και ενώ το θέμα είχε σχεδόν ξεφτίσει τον είχα ρωτήσει σχετικά. «Δεν είναι ωραίο να δείχνεις στον αναγνώστη πόσο πιστευτά μπορούν να είναι τα ψέμματά μας αν θελήσουμε», μου είπε.

Σήμερα το πρωί δοκίμασα να εντοπίσω αν υπήρχαν και ποιά είναι τα σημερινά πρωταπριλιάτικα ψέμματα των εφημερίδων. Ειλικρινά σας λέω δεν τα κατάφερα. Δεν είμαι βέβαιος για πολλά ρεπορτάζ. Θα μπορούσαν να είναι αλλά, θα μπορούσαν και να μην είναι: Οι κρυφές διευκολύνσεις Κυπρίων πολιτικών από τις δυο μεγάλες κυπριακές τράπεζες; Ποιός πιστεύει ότι αυτό είναι ψέμα; Τα μπάνια της Μέρκελ στην Ιταλία; Τα σχετικά ρεπορτάζ είναι επίσης σε περισσότερες από μία εφημερίδες. Το κλείσιμο του βιβλιοπωλείου της Εστίας στη Σόλωνος; Όχι, είναι αλήθεια. Δεν είναι πρωταπριλιάτικο. Η φορολόγηση των διαζυγίων την οποία ζητά η Τρόϊκα; Να ένα που θα μπορούσε να είναι πρωταπριλιάτικο ψέμα... Αλλά παίρνουμε όρκο ότι αυτό που ακούγεται σχεδόν εξωφρενικό δεν είναι και αληθινό;
Ή μήπως η εσωκομματική ρήξη στο ΚΚΕ ενόψει συνεδρίου. Αυτό κι αν δεν είναι ψέμμα. Αλλά και πάλι, θα μπορούσε, δεν θα μπορούσε να ήταν ψέμμα; Απλώς και μόνο με απόφαση της ΚΕ του κόμματος που ως γνωστόν ορίζει την αλήθεια και το ψέμμα.

Αναζητώντας λοιπόν σήμερα το πρωί τα πιθανά πρωταπριλιάτικα των εφημερίδων στάθηκα σε ένα άρθρο της «Εφημερίδας των Συντακτών», υπάρχει και μικρή αναφορά και στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας, αλλά το άρθρο είναι στη σελίδα 43: «Πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου στις Κυκλάδες», σύμφωνα με έρευνα του καθηγητή Λεωνίδα Φαλάκου. Στο σχετικό άρθρο γίνεται αναφορά σε μια μαρτυρία που έχει διασωθεί για ένα ναυάγιο του πειρατή Ζαχαριά στη Φολέγανδρο στα 1794. Σύμφωνα μ' αυτή τη μαρτυρία, οι οσμές και τα μέταλλα που περιγράφουν οι διασωθέντες πειρατές στην περιοχή είναι ασφαλείς ενδείξεις πετρελαίου.

Ο πειρατής Ζαχαριάς δεν είναι δημιούργημα του συγγραφέα του άρθρου. Υπήρξε και μάλιστα την περίοδο που αναφέρεται στο άρθρο. Άρα έχουμε ένα πραγματολογικό στοιχείο στο ρεπορτάζ. Ωστόσο, στο άρθρο υπάρχουν πολλές περίεργες διατυπώσεις και ασαφείς παράγραφοι. Θα μπορούσε να είχε συμβεί αυτό αν το άρθρο ήταν γραμμένο στα αγγλικά και μεταφράστηκε πρόχειρα στα ελληνικά; Και μάλιστα περιορίστηκε σε αριθμό λέξεων; Κόπηκε άτσαλα; Άλλωστε ως συγγραφέας δηλώνεται ο Λεωνίδας Φαλάκος καθηγητής του GLI των ΗΠΑ και προφανώς θα μπορούσε να το είχε γράψει στα αγγλικά.

Αναζήτησα στο google τον συγγραφέα του άρθρου- τον κ. Λεωνίδα Φαλάκο. Δεν τον βρήκα. Πουθενά. Στην εφημερίδα αναφέρεται ως καθηγητής του GLI των ΗΠΑ. Πάλι μπήκα στο google. Τα αποτελέσματα της αναζήτησης ήταν «πιάσε το αυγό και κούρεφτο». Εκατοντάδες ινστιτούτα που θα μπορούσαν να φιλοξενούν τον κ. Φαλάκο.

Πάμε πάλι στο άρθρο. Συνδέει τον πειρατή Ζαχαριά με τον σεισμό του 1956 στη Σαντορίνη και με την έρευνα βαθυσκάφους του 2010 στη θαλάσσια περιοχή. Σύμφωνα με την έρευνα εκτός από μεγάλες ποσότητες πετρελαίου στην περιοχή μεταξύ Φολεγάνδρου και Σαντορίνης κρύβονται και άλλα πολύτιμα μέταλλα και ίσως και χρυσός. Τέτοιο Ελντοράντο πιά; Τόσος πλούτος σ' αυτή τη χώρα;
Άρχισα λοιπόν να σιγουρεύομαι πως είναι το πρωταπριλιάτικο αστείο της εφημερίδας των συντακτών. Αλλά....
Πάλι μέσα μου, νέες αμφιβολίες. Μήπως δεν είχαν εμφανιστεί πέρυσι το καλοκαίρι κάποιοι τύποι, ομογενείς, που υποτίθεται ότι είχαν συγκεντρώσει κάποια τρισ. δολάρια για να σβήσουν το ελληνικό χρέος; Μήπως ανάμεσά τους δεν ήταν κάποιοι τύποι που είχαν πρωταγωνιστήσει λίγα χρόνια πριν στην ανεκδιήγητη ιστορία με τη μετοχή της Τράπεζας της Ανατολής, ένας μάλιστα εξ αυτών δεν βρέθηκε και στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΠαΣοΚ; Όταν αυτά δεν τα θεωρήσαμε ως ψέμμα, ως φάρσα, τότε γιατί να θεωρήσουμε ως ψέμα ότι η Φολέγανδρος είναι ταυτόχρονα η Αλάσκα και το Ντουμπάι της Υφηλίου;

Ζητώντας λοιπόν συγγνώμη από τον φερόμενο ως «συγγραφέα» του σχετικού δημοσιεύματος «κύριο» Λεωνίδα Φαλάκο σε περίπτωση που είναι υπαρκτός, σας εύχομαι και πάλι καλό μήνα...