Κωδικός: Αρχαιοκαπηλία

Με την ξεχωριστή κατηγορία αρχαιοκαπηλίας, που αφορά θρησκευτικές εικόνες και κειμήλια μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας από τη βυζαντινή περίοδο, συνεχίζεται η έρευνα του Αθήνα 9.84 που παρουσιάζεται έως και αύριο στην εκπομπή «Αθήνα Σήμερα» με τη Νόνη Καραγιάννη.

Στην έρευνα, την οποία επιμελήθηκαν η Βάνα Λυκομήτρου, η Κωνσταντίνα Βρεττού, η Μαρία Τιγκιρίδου και ο αστυνομικός συντάκτης Παναγιώτης Μαργαρώνης με επικεφαλής την αρχισυντάκτρια του Πολιτιστικού Τμήματος του Αθήνα

9.84 Ελεονώρα Ορφανίδου, μιλά ο αρχαιολόγος του υπ. Πολιτισμού υπεύθυνος για τις Βυζαντινές Αρχαιότητες Νίκος Πανουτσόπουλος.

Όπως λέει, κάθε χρόνο δεκάδες βυζαντινές εικόνες κυρίως από την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Δυτική Μακεδονία καταλήγουν σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού ενώ συχνά διατίθενται και προς πώληση σε γκαλερί. Κάποιες έχουν εντοπιστεί κι έχουν επιστραφεί μετά από εξωδικαστικές, συμβιβαστικές διαδικασίες ή με πρωτοβουλία κάποιου συλλέκτη.

Ως χαρακτηριστική περίπτωση ο κ. Πανουτσόπουλος αναφέρει την περίπτωση της σπάνιας εικόνας του Αγίου Προκοπίου που είχε κλαπεί από ναό της Βέροιας κατά τη διάρκεια της Επταετίας. Μάλιστα, όπως επισημαίνει, υπάρχουν βυζαντινές εικόνες που θεωρούνται εμβληματικά σύμβολα του παγκόσμιου πολιτισμού.
 
Μια ειδική περιφερειακή υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού είναι και η Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων με αρμοδιότητα την προστασία των θησαυρών μας που βρίσκονται βυθισμένοι σε θάλασσες, ποταμούς και λίμνες.
Η Έφορος Αγγελική Σιμόση αναφέρει ότι παρά το ολιγάριθμο προσωπικό της, η Εφορία καταβάλλει απεγνωσμένες προσπάθειες για την προστασία των αρχαιοτήτων. Ωστόσο, προσθέτει, πως «η αρχαιοκαπηλία είναι αδύνατον να αποφευχθεί, αφού το Αιγαίο και το Ιόνιο θεωρούνται από τα μεγαλύτερα υγρά μουσεία του κόσμου με αποτέλεσμα να προσελκύουν μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων».
 
Στις 5 Απριλίου εγκαινιάζεται μια μεγάλη έκθεση με τα ευρήματα από το ναυάγιο των Αντικυθήρων, με τον παγκοσμίως γνωστό μηχανισμό, ο οποίος, σύμφωνα με τα στοιχεία που θα εκτεθούν, αποδεικνύεται ότι αποτελεί αστρονομικό υπολογιστικό μηχάνημα, είναι ένα κομπιούτερ. Δεν είναι τυχαίο ότι χορηγοί της έκθεσης είναι εταιρείες ελβετικών ρολογιών.
 
ΦΥΛΑΞΗ
Η φύλαξη που υπάρχει στο εξωτερικό είναι τελείως διαφορετική από αυτής στη χώρα μας, υποστηρίζει ο καθηγητής Αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης. Στο εξωτερικό αναφέρει υπάρχει ειδικευμένο και πολυπληθές προσωπικό αρχαιοφυλάκων υπεύθυνο για την ασφάλεια των μουσείων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Καραμπινιέρι στην Ιταλία οι οποίοι κάνουν πολύ καλή δουλειά και έχουν πιάσει πολλές σπείρες αρχαιοκαπήλων με αποτέλεσμα να επαναπατριστούν πολλοί από τους θησαυρούς τους.

«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι ένας κατάλληλος σχεδιασμός για την καλύτερη φύλαξη. Δηλαδή να γίνει ένας συνδυασμός φυσικής προστασίας και τεχνητών μέσων. Πιο συγκεκριμένα εκπαιδευμένοι φύλακες και καλύτερα συστήματα. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που πρέπει να λυθεί είναι όταν τα μουσεία εί