Μια κοινωνία που της έκλεψαν την ελπίδα

Του Βασίλη Πάικου

Ανάμεσα στις πολλές και καλές δημοσκοπήσεις της τελευταίας περιόδου, δύο είναι εκείνες που αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής. Πρόκειται για το τετραμηνιαίο FORUM της Metron Analysis, και για τις εξαμηνιαίες Τάσεις της MRB. Δύο μεγάλες πανελλαδικές έρευνες, διενεργηθείσες

με τη μέθοδο της κάλπης. Κάτι σπάνιο πλέον στις μέρες μας. Και είναι θετικό ότι η Metron και η MRB εννοούν, στις μεγάλες τους έστω μετρήσεις, να τηρούν την παλιά καλή παράδοση.

Αξίζει πρώτα-πρώτα να πούμε πως οι δύο δημοσκοπήσεις συμπίπτουν σχεδόν στο σύνολο των ευρημάτων τους. Συμπίπτουν ακόμη και στα –περισσότερα- απόλυτα νούμερα. Και βέβαια εμφανίζουν τις ίδιες κι απαράλλαχτες τάσεις των διαθέσεων της κοινής γνώμης.

Έχουμε και λέμε λοιπόν. Σύμφωνα με τα ευρήματα των περί ων ο λόγος ερευνών:

-Ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται της ΝΔ κατά δύο εκατοστιαίες μονάδες (Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ διαπιστώνεται σε όλες, χωρίς εξαίρεση, τις δημοσκοπήσεις με διαφορές που κυμαίνονται από 2-5%). Το γεγονός είναι ασυνήθιστο για διάστημα μόλις 5-6 μηνών από τις εκλογές, οπότε η εικόνα ήταν αντίστροφη.

-Ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται θεαματικά και στην Παράσταση Νίκης, με ποσοστά –κατά μέσο όρο- 45% προς 25%. Αξίζει να σημειωθεί πως η Παράσταση Νίκης είναι το μοναδικό δημοσκοπικό εύρημα που –στις προεκλογικές φάσεις πάντως- δεν έχει διαψευσθεί ποτέ.

-Παρ’ όλ’ αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κατακτήσει (ακόμη;) τον αέρα του σίγουρου νικητή. Δεν ανιχνεύονται δηλαδή για λογαριασμό του χαρακτηριστικά ισχυρού ρεύματος.

-Στην τρίτη θέση σταθερά (σε όλες τις έρευνες) εμφανίζεται η Χρυσή Αυγή. Είναι ωστόσο πολλοί οι αναλυτές που εκτιμούν πως το νεοναζιστικό μόρφωμα έχει πλέον πιάσει οροφή. Ότι δεν έχει άλλα περιθώρια ανάπτυξης. Εκτίμηση που, πάντως, μένει να επιβεβαιωθεί.

-Το ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα που, κυριολεκτικά, αποδομείται και καταρρέει. Με βαθμό συσπείρωσης που δεν υπερβαίνει το 50-55%, φιγουράρει στη τέταρτη ως και στην έβδομη θέση, με ποσοστά που μόλις προσεγγίζουν το μισό της εκλογικής του επίδοσης. Οι δε απώλειές του κινούνται προς όλες τις κατευθύνσεις, προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ κατά πρώτο λόγο

-Η ΔΗΜΑΡ και το ΚΚΕ, ανιχνεύονται πάνω-κάτω στα εκλογικά τους ποσοστά, με περιοριστικές τάσεις πάντως. Ενώ ψαλιδίζεται και η –ως πριν από λίγο πολύ υψηλή- δημοφιλία του Προέδρου της ΔΗΜΑΡ.

-Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες εμφανίζονται ως διατηρούντες την εκλογική τους απήχηση. Εύρημα του οποίου ωστόσο η αξία ελέγχεται, δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις δεν πρόλαβαν τα διαλυτικά φαινόμενα που παρατηρούνται σήμερα στο κόμμα του Πάνου Καμμένου.

-Στην καταλληλότητα για την Πρωθυπουργία, για πρώτη φορά ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας ισοβαθμούν (M.A.) ή σχεδόν ισοβαθμούν (MRB). Ίσως έχει κάποιο ενδιαφέρον ότι ο Πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ υπερτερεί ανάμεσα σε όσους δηλώνουν ακόμη αναποφάσιστοι.

-Η Βουλή που θα προέκυπτε αν οι εκλογές διεξάγονταν αύριο, θα ήταν κι αυτή επτακομματική, σύμφωνα με όλες τις διατιθέμενες δημοσκοπήσεις. Και βέβαια δεν διαφαίνονται προοπτικές αυτοδυναμίας, με όποιες αναγωγές κι αν επιχειρηθούν αυτή την ώρα.

-Παρ’ ότι οι πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι από την τρικομματική Κυβέρνηση Σαμαρά, και παρ’ ότι δείχνουν να μην περιμένουν τίποτα, στην πλειονότητά τους δεν επιθυμούν εκλογές τώρα. Ωστόσο οι περισσότεροι τις προβλέπουν μέσα στον επόμενο χρόνο.

-Η απαισιοδοξία των ελλήνων πολιτών εγγίζει πλέον τα όρια της μαύρης απελπισίας, τα όρια της απόγνωσης. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την συλλογική εθνική ψυχολογία.

-Το εντελώς καινούργιο δημοσκοπικό εύρημα είναι ο εκτεταμένος ευρωσκεπτικισμός των ελλήνων. Ως απόρροια, προφανώς, της εκτίμησης ότι η ΕΕ σήμερα τιμωρεί αυστηρά τη Χώρα και το λαό της, οδηγώντας τον σε τριτοκοσμικά επίπεδα βιοτικού επιπέδου.

-Για πρώτη φορά επίσης οι πολίτες πλειοψηφικά δηλώνουν πως επιθυμούν την παραμονή στο ευρώ, όχι όμως πάση θυσία. Πως υπάρχουν, μ’ άλλα λόγια, όρια στις θυσίες στις οποίες καλούνται να υποβληθούν, προκειμένου να εξασφαλίσουν την παραμονή τους στην ευρωζώνη. «Νομιμοποιείται» έτσι εκείνη η παρεξηγημένη και συκοφαντημένη –πλην αυτονόητη- ρήση ότι «το ευρώ δεν είναι φετίχ»…

Τίποτα περίεργο, τίποτα μη αναμενόμενο, τίποτα που να ξαφνιάζει στα ευρήματα των δημοσκοπήσεων της Metron Analysis και της MRB. Καταγράφονται απλώς, με επιστημονικό τρόπο, όσα ο καθένας από μας εισπράττει «κυκλοφορώντας» στην πραγματικότητα. Την εκτεταμένη, και διαρκώς διευρυνόμενη, καχυποψία απέναντι στο πολιτικό σύστημα της Χώρας. Την απουσία πειστικής εναλλακτικής πρότασης. Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν θέλει να ενισχύσει τη επιρροή του, θα πρέπει να «προσαρμόσει» την πρότασή του, ή τέλος πάντων, με κάποιον τρόπο, να την καταστήσει ελκυστικότερη και πειστικότερη.

Το πολιτικό σκηνικό, δεν έχει ακόμη αποκαταστήσει τις νέες, τις «μετα-μνημονιακές» του ισορροπίες. Ούτε έχει βρει τις νέες του σταθερές. Για πόσο ακόμη θα επικρατεί αυτή η εικόνα έντονης ρευστότητας; Δύσκολο να το πει κανείς. Πολύ περισσότερο που το κεντρικό, το κυρίαρχο στοιχείο σ’ αυτή τη φάση είναι η βαθειά λαϊκή απογοήτευση, σε συνδυασμό με την έλλειψη ορατής προοπτικής.

Το πεδίο αναφοράς όλων των δημοσκοπήσεων σήμερα, δεν είναι παρά μια κοινωνία που της έκλεψαν την ελπίδα…