«Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι»

«Ποτέ μόνοι». Η συγκεκριμένη φράση αποτέλεσε τη βασική αρχή του Ελευθέριου Βενιζέλου και την ουσιαστικότερη πτυχή της στρατηγικής στους Βαλκανικούς Πολέμους, αλλά και στις επόμενες συρράξεις. Eπέλεγε με ποιo στρατόπεδο θα συμμαχήσει και χαρακτηριστική είναι η προσπάθειά του να μην πολεμήσει η Ελλάδα μόνη της. Στόχος του ήταν ποτέ η Ελλάδα να μην ηττηθεί σε μία τόσο σημαντική σύγκρουση, η οποία θα αφορά την ύπαρξη και το μέλλον μεγάλων ελληνικών πληθυσμών, μόνη της απέναντι σε έναν αντίπαλο, ο οποίος μπορεί να είναι και ισχυρός.

Στη διαπίστωση αυτή επικέντρωσε την ομιλία του ο επίκουρος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευάνθης Χατζηβασιλείου σε ομιλία του στην ημερίδα «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι» που συνδιοργάνωσαν η Σχολή Διοικήσεως και Επιτελών και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος» στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς στη Θεσσαλονίκη.

Ο κ. Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε στις στρατηγικές κινήσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου και στις ικανότητές του ως ηγέτη σημειώνοντας ότι «προϋπολόγιζε τον κίνδυνο» είχε ταχύτητα, οξύτητα πνεύματος, ρεαλισμό και σκληρότητα.

Στο ιστορικό πλαίσιο των Βαλκανικών Πολέμων, δηλαδή τη διολίσθηση προς τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναφέρθηκε ο καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Γιάννης Μουρέλος.

Όπως υπογράμμισε υπήρξε μία μακρά αλυσίδα γεγονότων και εξελίξεων με προτελευταίο κρίκο τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 -1913, δύο πολεμικές αντιπαραθέσεις που θα μπορούσαν να είχαν ενεργήσει ως πυροκροτητής για μία γενικευμένη ανάφλεξη στον ευρωπαϊκό χώρο, κάτι που δεν συνέβη λόγω συγκυριακών παραγόντων.

Στην ομιλία του με θέμα «Η ακαταμάχητη πορεία προς τον όλεθρο: Η Ευρώπη στον κατώφλι του Α' Παγκοσμίου Πολέμου», ο κ. Μουρέλος περιέγραψε τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν την περίοδο εκείνη και τις επιδιώξεις στον τομέα αυτό (έλεγχος πηγών ενέργειας, έλεγχος νέων αγορών, εξάπλωση σε νέες αγορές) τονίζοντας ότι από την οικονομία αρχίζουν όλα και εκεί καταλήγουν όλα. Επιπλέον έκανε αναφορά στις επιπτώσεις των οικονομικών συνθηκών στις διακρατικές σχέσεις, καθώς και στην έξαρση του εθνικισμού, από τον ιδιότυπο βρετανικό εθνικισμό έως τον αλυτρωτισμό και την κατάσταση στα Βαλκάνια, με χώρες μικρότερες με έκδηλες υπαρξιακές αγωνίες, αλλά και με δυσανάλογες με τις πραγματικές τους δυνατότητες φιλοδοξίες για εθνική ολοκλήρωση.

Η εθνικιστική παράμετρος με όλες τις μορφές της έκφρασης άρχισε να επηρεάζει αποφασιστικά τη διαμόρφωση των διακρατικών σχέσεων ενισχύοντας παράλληλα τις πάμπολλες πολιτικές και οικονομικές αντιπαραθέσεις που βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη. Μία γενικευμένη σύρραξη ήταν πλέον ζήτημα χρόνου, τόνισε ο κ. Μουρέλος.

Στη συνέπεια και στη συνέχεια της πολιτικής του Ελευθέριου Βενιζέλου από την Επανάσταση στην Κρήτη έως τους Βαλκανικούς Πολέμους αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», Νίκος Παπαδάκης στην ομιλία του με θέμα "Από το