«Πιστεύω στους νέους ανθρώπους»

Τη φήμη της ιδανικής ερμηνεύτριας του Μίκη Θεοδωράκη επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά η Μαρία Φαραντούρη, τραγουδώντας χθες το βράδυ στην κατάμεστη αίθουσα της «Komische Oper» στο Βερολίνο, που πλημμύρισε από μουσικές του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, αλλά και του Κούρδου συνθέτη και βιρτουόζου στο σάζι Ταρέν Ακιόλ.

Τα τραγούδια από τα «Λυρικά», τις «Μικρές Κυκλάδες», τις «Μπαλάντες», αλλά και από το «Μυθιστόρημα» και το «Romancero Gitano», με αποκορύφωμα την ερμηνεία των τραγουδιών «Αυτοκτονία έφεδρου μηνός» του Διονύση Καρατζά και «Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ» από το «'Αξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη, ενθουσίασαν και συγκίνησαν το κοινό, το οποίο κάλεσε την Μαρία Φαραντούρη τρεις φορές στην σκηνή, μετά το τέλος της συναυλίας. Την ερμηνεύτρια συνόδευε η Ορχήστρα της «Komische Oper», υπό την διεύθυνση του Συμεών Ιωαννίδη.

«Στην Ελλάδα αυτό έχουμε, την τέχνη μας. Και πρέπει να το υπενθυμίζουμε στον κόσμο», τονίζει η τραγουδίστρια μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μετά το τέλος της συναυλίας της, αναφερόμενη στην απήχηση των Ελλήνων συνθετών και ποιητών ανά τον κόσμο. Πριν από λίγες ημέρες βρισκόταν στις ΗΠΑ και τραγουδούσε «Γιάννη μου το μαντίλι σου» και «Μωρή κοντούλα λεμονιά» στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και στο Κέντρο Κένεντι της Ουάσιγκτον, μαζί με τον διεθνούς φήμης τζαζίστα Τσαρλς Λόιντ.

«Αυτό με απασχολεί τώρα. Να φτιάχνω ωραίες ιδέες και να χρησιμοποιώ το υλικό μας. Να πατάμε πάνω στο υλικό της μουσικής, της ποίησης, του θεάτρου. Σκέφτομαι διάφορα πράγματα. Να βάλουμε μεγάλους ηθοποιούς, όπως την Λυδία Κονιόρδου και να υπενθυμίζουμε στον κόσμο ποιοί είμαστε. Μας λοιδορούν, αλλά εμείς τι έχουμε; Αυτό. Την τέχνη μας», λέει η Ελληνίδα ερμηνεύτρια και υπενθυμίζει την κριτική του διεθνούς Τύπου για το «Athens Concert» που παρουσίασε στην καρδιά της κρίσης. «Μια χώρα που καταρρέει μας κάνει να την σεβόμαστε, για την μεγάλη κουλτούρα και την πνευματικότητά της», έγραψε τότε η γαλλική «Le Monde». Θα αναφερθεί ακόμη στην μεγάλη προσφορά του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος, όπως λέει, «μελοποίησε όλους τους ποιητές, από τους πιο μικρούς μέχρι τους πιο μεγάλους και έφερε τα τραγούδια τους σε όλον τον κόσμο, ανεξάρτητα αν όλοι συνειδητοποιούν ότι τραγουδούν ποίηση». Και θα συνεχίσει: «Το τραγούδι που έχει και ποίηση, δεν είναι μόνο ψυχαγωγικό, αλλά έχει και κάποια μηνύματα, είναι τέχνη, όχι μόνο με πολιτικά μηνύματα, αλλά κυρίως υπαρξιακά, φιλοσοφικά και είναι ένας από τους λόγους που θεωρούμε τον Μίκη πνευματικό κεφάλαιο - Πάρτε τον Σεφέρη με το «κράτησα την ζωή μου ταξιδεύοντας», τον Ελύτη, τον Ρίτσο...».

Πώς αισθάνεται όμως σήμερα η ίδια όταν τραγουδά τα πολιτικά τραγούδια που τραγουδούσε την εποχή της δικτατορίας; «Εκείνα τα βιώματα ήταν τελείως διαφορετικά. Υπήρχε η ανάγκη για ελευθερία, για δημοκρατία, όλα αυτά έδιναν άλλο περιεχόμενο. Υπήρχε ο εχθρός και τον έβλεπες. Ήταν ο φασισμός, η στρατιωτική χούντα και έλεγες "ο λαός έχει έναν στόχο, να τους βγάλει απέξω". Τώρα είναι τελείως αόρατη αυτή η εξουσία. Οι αγορές. Όλοι μιλάμε για τις αγορές και δεν ξέρουμε πώς γίνεται. Τώρα οι ίδιοι οι πολιτικοί πρέπει να το λύσουν αυτό. Με την πίεση των λαών, ασφαλώς, αλλά οι ίδιοι οι πολιτικοί πρέπει να βάλουν τα όρια. Μπορεί να κερδίζουν πάντα οι τραπεζίτες και οι αγορές; Να εξουσιάζουν τα πάντα; Εδώ οι ίδιοι οι πολιτικοί έχασαν την δυνατότητα της απόφασης και της εξουσίας που είχαν παλιότερα. Στην εποχή μας εξουσίαζαν οι ίδιοι οι πολιτικοί. Πάντα βέβαια υπήρχαν τα συστήματα, αλλά τώρα βλέπεις ότι εξουσιάζουν τους πάντες οι αγορές. Το βλέπουμε, το βιώνουμε». Όσο για την ώρα της ερμηνείας πάνω στην σκηνή; «Αισθάνομαι πάντα ένα φορτίο, αυτή τη φόρτιση που είχα και τότε, αλλά είναι διαφορετικά. Είναι βεβαίως και το υπαρξιακό, αλλά και η αγάπη μου για τον Μίκη - όσο να 'ναι, κλείνει ένας κύκλος. Το τραγούδι όμως το ίδιο είναι τόσο δυνατό, που μιλάει μόνο του στον κόσμο».

Και τι συμβαίνει με τους νέους δημιουργούς στην Ελλάδα; Υπάρχει σήμερα νέα παραγωγή, κάποιοι που θα συνεχίσουν το έργο των μεγάλων Ελλήνων; Η Μαρία Φαραντούρη δεν είναι απαισιόδοξη. «Ίσως να υπάρχει ήδη η νέα δημιουργία και να μην έχει βρει ακόμη την ιστορικότητά της», θα πει και θα κατατάξει τον εαυτό της στους τυχερούς, αφού συναντήθηκε από νωρίς με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Χατζιδάκι και αργότερα τον Μάνο Λοΐζο. «Ο Μίκης έλαμπε. Είχε μόλις αποφασίσει να αφήσει την μουσική που έγραφε για τον κινηματογράφο, για το μπαλέτο στο Κόβεντ Γκάρντεν και να επιστρέψει στην Ελλάδα για να παίξει ρόλο στον πολιτισμό και την πολιτική. Ήμουν κοριτσάκι. Ο Μίκης είχε αυτή την αύρα του δημιουργικού ανθρώπου. Η παρουσία του, ο λόγος, η τρέλα του - χαρισματική προσωπικότητα, για αυτό και αντιφατική, όλοι οι χαρισματικοί είναι αντιφατικοί - κυριαρχούσε. Μας είχε καταγοητεύσει όλους. Αυτά δεν επαναλαμβάνονται εύκολα. Ήταν μια συγκυρία, να βγει ο Μίκης, ο Μάνος, οι μεγάλοι ποιητές. Τα πράγματα δεν είναι πλέον ίδια. Οι συνθήκες είναι άλλες», θα παραδεχτεί και θα αναφερθεί στον ρόλο της σημερινής τεχνολογίας: «Μαζί με την τεχνολογία έχει αλλάξει και η σχέση των δημιουργών με τον κόσμο, τώρα οποιοσδήποτε θα βγάλει το τραγούδι του στο Ίντερνετ και θα περιμένει να δει αν τσιμπήσει. Την ίδια ώρα η βιομηχανία παίρνει αυτά που θέλει για δικό της κέρδος. Δεν υπάρχουν οι συνθήκες για να βγει το μεγάλο, το τρομερό ταλέντο - γιατί υπάρχουν ταλέντα, δεν σταματούν να βγαίνουν, αλλά εννοώ να βγει και να το αγκαλιάσει η κοινωνία. Μπορεί ξαφνικά να γίνει κι αυτό. Ή να υπάρχει και να μην το ξέρουμε εμείς και οι νέοι ήδη να το γνωρίζουν. Αυτό θα πάρει λίγο χρόνο για να μπει στην ιστορία. Δεν αποκλείεται όμως».

Η κρίση βεβαίως επηρεάζει και τις δυνατότητες των νέων δημιουργών, θα εξηγήσει. «Πιστεύω στους νέους ανθρώπους. Ακόμη και χωρίς χρήματα, κάνουν θέατρο, γράφουν μουσική. Χωρίς χρήματα. Παίζουν στους δρόμους, σε καφενεία, σε εργοστάσια. Αυτό δείχνει ότι έχουν να δώσουν. Υπάρχει όμως και η ανάγκη να υπάρξει ενίσχυση και χορηγία».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ