«Προνόμιο μια ταινία μαζί του»

Ο μεγάλος Αμερικανός ηθοποιός, Willem Dafoe, πρωταγωνιστής της τελευταίας ολοκληρωμένης ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου "Η Σκόνη του Χρόνου" μιλά στον ΑΘΗΝΑ 9.84 για όσα "του Theo" αγάπησε: τον ενθουσιασμό, τη μεγάλη περιέργεια για τις ιδέες και τις εξελίξεις στον κόσμο, τη φιλοσοφική και ιστορική οπτική και την κινηματογραφική του γλώσσα.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο;

Το

πρότζεκτ ξεκίνησε από το ενδιαφέρον μου να δουλέψω μαζί του. Έτσι άρχισε. Τον συνάντησα στο Ισραήλ, σ' ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ, και άρχισε να μου μιλά για την ταινία. Ήξερα τη δουλειά του και αμέσως τον συμπάθησα - ο κινηματογράφος του μου άρεσε ήδη. Ήταν κάτι που πραγματικά ήθελα να κάνω. Ο ίδιος ήταν πολύ ενθουσιώδης. Μου αρέσει η οπτική του, είναι ένας  άνθρωπος με μεγάλη περιέργεια, πολύ απαιτητικός, αλλά γλυκός. Αυτός ο συνδυασμός μού δημιούργησε έξαψη για την ταινία. Επίσης, το γεγονός ότι θα έπαιζα ένα ρόλο κατά κάποιον τρόπο το alter ego του, στην προσωπική του μυθολογία. Στα γυρίσματα, συχνά θα έπαιζε το ρόλο πρώτα αυτός για μένα και θα τον αντέγραφα. Έμαθα καλά, σ' αυτές τις πολύ μακρές λήψεις, σ' αυτές τις χορογραφημένες σκηνές, να μην μιμούμαι τόσο τον τρόπο του, καθώς πρώτα μου έδειχνε εκείνος πώς ήθελε να γίνει και μετά εγώ άρχιζα να τον αντιγράφω, ωσότου πραγματικά το έκανα δικό μου (σ.μ.ο Dafoe μιλά για τον Αγγελόπουλο συνήθως στον ενεστώτα και μόνο κάποιες φορές σε παρελθόντα χρόνο).

Εσείς, ένας ηθοποιός με τόσο μεγάλη εμπειρία και στον κινηματογράφο και στο θέατρο, ως ιδρυτής μάλιστα της διάσημης θεατρικής ομάδας The Wooster Group, πώς αισθανθήκατε να σας δείχνει εκείνος και μετά να τον ακολουθείτε;

Μου αρέσει αυτό. Ακόμη και στο Wooster Group έτσι θα δούλευα. Είναι μια καλή αφετηρία, να έχεις ένα πρότυπο για να δουλέψεις. Ιδιαίτερα, καθώς αυτή ήταν τόσο πολύ η δική του ιστορία, με βοήθησε στο να φτάσω στην κατανόησή της. Προσπαθώ να εκπληρώσω τη δική του πλευρά. Έτσι, το να είμαι μαζί του είναι σαν ένα είδος παράδοξης μετάθεσης του αφηγητή (σ.μ. του συγγραφέα-σκηνοθέτη) στο πρόσωπο (σ.μ. ηθοποιός) που "λέει" την ιστορία.

Αρχικά τι σας είχε αρέσει στη δουλειά του Αγγελόπουλου;

Μου αρέσει βέβαια πάρα πολύ αυτό το είδος των τοπίων, των πολύ μακρών λήψεων, που διερευνούν μια κινηματογραφική γλώσσα μ' έναν τρόπο που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα σαν ηθοποιό. Και επίσης ,βέβαια, η άποψη πάνω στα θέματα με τα οποία ασχολείται. Είμαι Αμερικανός, αλλά προσεγγίζει τα θέματά του με φιλοσοφική και ιστορική οπτική κι αυτά είναι ζητήματα που ενδιαφέρουν κι εμένα τώρα. Είμαι Αμερικανός αλλά βρίσκομαι ολοένα περισσότερο στην Ευρώπη και έχω περιέργεια για μια διαφορετική κοσμοθεωρία για την οποία ίσως οι περισσότεροι Αμερικανοί αδιαφορούν.

Σ' αυτή τη δουλειά του Αγγελόπουλου (σ.μ. την ταινία "Η Σκόνη του Χρόνου) εσείς είδατε όχι τόσο ένα ελληνικό θέμα όσο παγκόσμιες ιδέες και αξίες;

Απολύτως. Ξέρετε, πάνω απ' όλα, αυτό που μου άρεσε στον Theo ήταν...δεν μπορώ να το εκφράσω πόσο μεγάλη περιέργεια είχε και π