Συρρίκνωση στη βιομηχανία μεταφορικών μέσων

Περαιτέρω συρρίκνωση καταγράφει φέτος ο όγκος της παραγωγής της ελληνικής βιομηχανίας μεταφορικών μέσων, καθώς έχει περιοριστεί σε υποτυπώδη επίπεδα η παραγωγική δραστηριότητα σειράς ναυπηγοεπισκευαστικών επιχειρήσεων που αντιπροσώπευαν, κατά το παρελθόν, σχεδόν το ήμισυ της συνολικής παραγωγής του κλάδου.

Κι αυτό, ενώ το 2012, σε συνθήκες πτώσης της παραγωγής των πάσης φύσεως μηχανοκίνητων οχημάτων κατά 13,8% και του λοιπού εξοπλισμού μεταφορών κατά 41,9%, οι ζημιές του κλάδου ξεπέρασαν τα 100 εκατ. ευρώ και τα έσοδά του μειώθηκαν περίπου κατά 30%.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία αφορούν το οκτάμηνο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2013, στο διάστημα αυτό η παραγωγή των επιχειρήσεων παραγωγής και υποστήριξης μηχανοκίνητων οχημάτων μειώθηκε κατά 9,9%, σε επίπεδα που είναι κατά 62,5% χαμηλότερα από εκείνα του έτους 2005, ενώ η παραγωγή των επιχειρήσεων λοιπού εξοπλισμού μεταφορών μειώθηκε κατά 12,3%, σε επίπεδα που είναι κατά 83,3% χαμηλότερα από εκείνα του έτους 2005.

Η ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση των παραγωγικών μεγεθών του κλάδου κατά το τρέχον έτος συνοδεύεται, όπως είναι φυσικό, από περαιτέρω πτώση των εσόδων του. Συγκεκριμένα, στο δωδεκάμηνο Σεπτεμβρίου 2012 - Αυγούστου 2013 ο κύκλος εργασιών των εταιρειών μηχανοκίνητων οχημάτων παρουσιάζει ετήσια μεταβολή -12,6% (-60,2% σε σχέση με το 2005), ενώ αυτός των εταιρειών λοιπού εξοπλισμού μεταφορών παρουσιάζει ετήσια μεταβολή -32,2% (-78,7% σε σχέση με το 2005).

Ανάλογη είναι και η πτώση των νέων παραγγελιών του. Συγκεκριμένα, στο δωδεκάμηνο Σεπτεμβρίου 2012 - Αυγούστου 2013 οι νέες παραγγελίες των εταιρειών μηχανοκίνητων οχημάτων παρουσιάζουν ετήσια μεταβολή -14% (-63,8% σε σχέση με το 2005), ενώ αυτές των εταιρειών λοιπού εξοπλισμού μεταφορών παρουσιάζουν ετήσια μεταβολή -31,2% (-78,8% σε σχέση με το 2005).

Ο κλάδος των ελληνικών βιομηχανιών μεταφορικών μέσων, όπως εκφράζεται από 68 επιχειρήσεις του που έχουν γνωστοποιήσει την οικονομική τους θέση, εμφάνισε το 2012, σε σύγκριση με το 2011, αυξημένες ζημιές προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (34,2 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία), ίσες προς το -9,6% των συνολικών εσόδων του έναντι αντίστοιχου ποσοστού -0,8% το 2011, σε συνθήκες συρρίκνωσης των εσόδων (356 εκατ. ευρώ) κατά 29% και του μεικτού περιθωρίου κέρδους κατά 4,8 εκατοστιαίες μονάδες (11,5% το 2012, από 16,3% το 2011).

Ο κλάδος κατέγραψε τελικώς αυξημένες σε σύγκριση με το 2011 καθαρές ζημιές (112,3 εκατ. ευρώ, έναντι 96,6 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της διόγκωσης των αρνητικών αποτελεσμάτων της κρατικής εταιρείας συντήρησης και αναβάθμισης αεροσκαφών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ.

Στις επιχειρήσεις αυτές δεν περιλαμβάνεται, ωστόσο, η μεγαλύτερη βάσει ενεργητικού ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, η σταθερά ζημιογόνος τα τελευταία χρόνια εταιρεία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΑΕ, η οποία το 2012 υπολειτούργησε και δεν έχει δημοσιεύσει ισολογισμό.

Τα συνολικά έσοδα των 68 βιομηχανιών μεταφορικών μέσων, μεγάλου, μεσαίου και μικρού μεγέθους, τα οικονομικά στοιχεία των οποίων έχουν γίνει γνωστά, ανήλθαν το 2012 σε 356 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα κατά 142,7 εκατ. ευρώ (-29%).

Οι 68 αυτές επιχειρήσεις, οι οποίες ασχολούνται με την κατασκευή, μετασκευή, συναρμολόγηση και επισκευή μεταφορικών μέσων και εξοπλισμού μεταφορών, στις 31.12.2012 διέθεταν πάγια και κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία της τάξεως του 1,8 δισ. ευρώ και ως σύνολο κατέγραψαν:

- Μεικτά κέρδη 40,9 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 50% σε σύγκριση με το 2011 (81,3 εκατ. ευρώ).

- Ζημιές προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), ύψους 34,2 εκατ. ευρώ, που είναι 7,7 φορές μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες του 2011 (ζημιές 3,9 εκατ. ευρώ το 2011).

- Ζημιές προ φόρων και τόκων (EBIT) 58,5 εκατ. ευρώ, που συνιστούν επιδείνωση κατά 80% σε ποσοστό και κατά 26 εκατ. ευρώ σε αξία και είναι ίσες προς το -16,4% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -6,5% το 2011 (ζημιές 32,5 εκατ. ευρώ το 2011).

- Ζημιές προ φόρων 109,4 εκατ. ευρώ, που ισοδυναμούν με επιδείνωση κατά 18% σε ποσοστό και κατά 17 εκατ. ευρώ (ζημιές 92,4 εκατ. ευρώ το 2011) και είναι ίσες προς το -30,7% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -18,5% το 2011.

- Καθαρές ζημιές, μετά την πρόβλεψη για φόρους, ύψους 112,3 εκατ. ευρώ, που ισοδυναμούν με επιδείνωση κατά 16% σε ποσοστό και κατά 15,7 εκατ. ευρώ περίπου σε αξία (ζημιές 96,6 εκατ. ευρώ το 2011) και είναι ίσες προς το -31,5% των πωλήσεων, έναντι αντίστοιχου ποσοστού -19,4% το 2011.

Με κριτήριο τα τελικά, καθαρά αποτελέσματα κερδοφόρες ήταν, οριακά έστω, οι 36 από τις 68 επιχειρήσεις (52,9% του συνόλου), σε αντίθεση με τις υπόλοιπες 32 εταιρείες (47,1% του συνόλου), οι οποίες παρουσίασαν ζημιές, οριακές έστω. Τα συνολικά καθαρά κέρδη των 36 κερδοφόρων (πωλήσεις 155,8 εκατ. ευρώ) ήταν 13,9 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ οι συνολικές καθαρές ζημιές των 32 ζημιογόνων (πωλήσεις 200,2 εκατ. ευρώ) ήταν 126,2 εκατ. ευρώ.

Τα ίδια κεφάλαια των εξήντα οκτώ επιχειρήσεων (μόλις 20,2 εκατ. ευρώ στις 31.12.2012) αυξήθηκαν κατά 68 εκατ. ευρώ (-47,8 εκατ. ευρώ στις 31.12.2011), λόγω της εισφοράς νέων κεφαλαίων και της λογιστικής αναπροσαρμογής μέρους των παγίων, που ωφέλησε τα ίδια κεφάλαια. Παράλληλα, μειώθηκε το σύνολο των απασχολουμένων κεφαλαίων (1,78 δισ. ευρώ στο τέλος της χρήσης) κατά 3% (-59,3 εκατ. ευρώ). Η αναλογία των ιδίων κεφαλαίων προς τα συνολικά κεφάλαια των επιχειρήσεων του τομέα ανήλθε σε μόλις 1,1%, από -2,6% το 2011.

Συγχρόνως, οι συνολικές υποχρεώσεις τους (1,77 δισ. ευρώ στο τέλος της χρήσης, σχεδόν τετραπλάσιες από τις ετήσιες πωλήσεις τους) μειώθηκαν κατά 6,7% (-127,3 εκατ. ευρώ), με μείωση των μακροπρόθεσμων (363,5 εκατ. ευρώ) κατά 31% και αύξηση των βραχυπρόθεσμων (περίπου 1,4 δισ. ευρώ) κατά 3%, καθώς κεφαλαιοποιήθηκε μέρος των μακροπρόθεσμων οφειλών.

Μείωση κατά 6% παρουσίασε, εξάλλου, το πάγιο ενεργητικό τους (656,5 εκατ. ευρώ μαζί με τις συμμετοχές), που περιλαμβάνει μεγάλης λογιστικής αξίας ασώματες ακινητοποιήσεις.

Αυτά προκύπτουν από την επεξεργασία των ισολογισμών τους, σύμφωνα με στοιχεία που αντλήθηκαν από το CD-ROM «Ελληνική Βιομηχανία 2012-2013», το ΓΕΜΗ, το www.inr.gr, την Icap Group και τους διαδικτυακούς ιστότοπους και τις αρμόδιες υπηρεσίες των ίδιων των επιχειρήσεων, ορισμένες από τις οποίες είναι σε σημαντικό βαθμό και εμπορικές, συνδυάζοντας την κατασκευή ή επισκευή αμαξωμάτων με την εισαγωγή και εμπορία οχημάτων και άλλων προϊόντων.

Τις μεγαλύτερες πωλήσεις σε εταιρική βάση, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ (91,3 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 44%), ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΑΕΒΕ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (50 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 21%), ΜΑΝΙΑΤΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΑΕ ΔΙΚΥΚΛΩΝ (16,4 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 13%), ΚΑΟΥΣΗΣ Α. ΑΕ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (16,2 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 7%), AUTOTECHNICA HELLAS AE EΠΙΣΚΕΥΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ (13,6 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 15%), ΝΑΥΠΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΡΟΥ ΝΕΩΡΙΟΝ ΑΕ (12,8 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 45%), NORSAFE WATERCRAFT ΕΛΛΑΣ ΑΕ ΠΛΩΤΑ - ΣΩΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ (12 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 85%), GRANTEX ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΡΕΝΩΝ ΑΕ (11,4 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 2%), ΝΑΥΠΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΑΕ (11,2 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 61%) και ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΑΕ (10,7 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 5%).

Αύξηση εσόδων παρουσίασαν οι 18 από τις 68 εταιρείες (26,5% του συνόλου).

Αναλυτικότερα, από το σύνολο των 68 επιχειρήσεων:

- Είκοσι επτά επιχειρήσεις (39,7% του συνόλου) οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2011, παρέμειναν και κατά το 2012 κερδοφόρες, πραγματοποιώντας καθαρά κέρδη ύψους εννέα εκατ. ευρώ έναντι 9,5 εκατ. ευρώ το 2011, μειωμένα κατά 0,5 εκατ. ευρώ.

- Έξι επιχειρήσεις (8,8%) οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2011, με κέρδη 0,5 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν κατά το 2012 ζημιές ύψους δύο εκατ. ευρώ, έχοντας έτσι απώλειες ύψους 2,5 εκατ. ευρώ.

- Είκοσι έξι επιχειρήσεις (38,2%) οι οποίες ήταν ζημιογόνες το 2011, παρέμειναν και κατά το 2012 ζημιογόνες, πραγματοποιώντας ζημιές 124,1 εκατ. ευρώ έναντι 99,2 εκατ. ευρώ περίπου το 2011, αυξημένες έτσι κατά 24,9 εκατ. ευρώ.

- Εννέα επιχειρήσεις (13,3%) οι οποίες ήταν ζημιογόνες το 2011, με ζημιές 7,4 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν κατά το 2012 κέρδη της τάξεως των 4,8 εκατ. ευρώ, έχοντας έτσι ωφέλεια ύψους 12,2 εκατ. ευρώ.

Οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν οριακή έστω βελτίωση των μεικτών κερδών είναι 21 (30,9% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το μεικτό περιθώριο είναι 23 (33,8% του συνόλου).

Οριακή έστω βελτίωση των EBITDA πέτυχαν 25 (36,8% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το περιθώριο EBITDA είναι 22 (32,3% του συνόλου). Επίσης, οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν οριακή έστω βελτίωση των EBIT είναι 24 (35,3% του συνόλου), ενώ αυτές που βελτίωσαν το περιθώριο EBIT είναι 21 (30,9% του συνόλου).

Βελτίωση των προ φόρων αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών), έστω οριακά, παρουσιάζουν οι 27 από τις 68 εταιρείες (39,7% του συνόλου).

Συγχρόνως, βελτίωση των καθαρών αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών), έστω οριακά, παρουσιάζουν οι 25 από τις 68 εταιρείες (36,8% του συνόλου).

Τα μεγαλύτερα καθαρά κέρδη σε εταιρική βάση, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις DRAGO BOATS ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ (3,5 εκατ. ευρώ. λόγω έκτακτων εσόδων), ΚΑΟΥΣΗΣ Α. ΑΕ ΕΙΔΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (2,15 εκατ. ευρώ), ΓΕΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΑΤΕΕ ΠΛΟΙΩΝ (2 εκατ. ευρώ), DECON ATE ΞΥΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ (0,6 εκατ. ευρώ), GRANTEX ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΡΕΝΩΝ ΑΕ (επίσης 0,6 εκατ. ευρώ), ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΧΑΛΚΙΤΗ ΑΕ (0,5 εκατ. ευρώ).

Βελτίωση της αποδοτικότητας σε σχέση με τα ίδια κεφάλαιά τους, βάσει των καθαρών αποτελεσμάτων τους (κερδών ή ζημιών), παρουσιάζουν 31 επιχειρήσεις (45,6% του συνόλου), σε αντίθεση με τις υπόλοιπες 37 (54,4%), οι οποίες δεν μπόρεσαν να τη βελτιώσουν.

Τις μεγαλύτερες καθαρές ζημιές σε εταιρική βάση, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ (40,8 εκατ. ευρώ), ΝΑΥΠΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΑΕ (25,25 εκατ. ευρώ), ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ - ΕΛΒΟ ΑΒΕ (19,1 εκατ. ευρώ), ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ Ν. ΑΕΒΕ ΑΜΑΞΩΜΑΤΩΝ (12,8 εκατ. ευρώ), OLYMPIC ENGINEERING AE ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΑΕ (8,7 εκατ. ευρώ), ΝΑΥΠΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΡΟΥ ΝΕΩΡΙΟΝ ΑΕ (8,15 εκατ. ευρώ), ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΑΕΒΕ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (3,1 εκατ. ευρώ), MOΤOMARINE ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΟΛΥΕΣΤΕΡΙΚΩΝ ΣΚΑΦΩΝ ΑΕ (2,1 εκατ. ευρώ), ΠΛΑΝΑΚΟ ΑΒΕΕ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΚΑΦΩΝ (1,1 εκατ. ευρώ).

Αύξηση ιδίων κεφαλαίων, κυρίως λόγω της λογιστικής αναπροσαρμογής, εμφανίζουν οι 42 από τις 68 επιχειρήσεις (61,8%).

Επίσης, κυρίως για τον ίδιο λόγο, οι περισσότερες εταιρείες (38, δηλαδή το 55,9% του συνόλου) εμφανίζουν βελτιωμένη, έστω οριακά, χρηματοοικονομική διάρθρωση.

Η αποδοτικότητα του μέσου ενεργητικού (αρχής και τέλους της χρήσης) των 68 βιομηχανιών μεταφορικών μέσων στη διάρκεια της χρήσης, σε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, επιδεινώθηκε το 2012 (-1,9%, έναντι -0,2% το 2011).

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ