«Το μεταναστευτικό ζήτημα στη Μεσόγειο»

Στη μεταναστευτική «εισβολή» στη γειτονιά μας - ιδιαίτερα στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Ελλάδα - αναφέρεται η μελέτη «Το μεταναστευτικό ζήτημα στη Μεσόγειο», του Κωνσταντίνου Π.Καλοφωλιά», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη.

Σε 143 σελίδες ο συγγραφέας, (με μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Διεθνείς Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου

Αθηνών), παρουσιάζει, βάσει ελληνικών και διεθνών πηγών, την μεταναστευτική πλημμυρίδα που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1990 καταγράφοντας την θεσμική αντιμετώπιση του φαινομένου καθώς και τις πολιτικές ενσωμάτωσης που εφαρμόζει κάθε κράτος.

Τα κεφάλαια πραγματεύονται το κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης για τη μετανάστευση, την εξέλιξη της μεταναστευτικής πολιτικής των χωρών του «μεσογειακού μοντέλου», τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, τη διαδικασία νομιμοποίησης των παράτυπων μεταναστών, την απορρόφησή τους από τη αγορά εργασίας, τις κοινωνικές πολιτικές ενσωμάτωσης και τη στάση της κοινής γνώμης απέναντι στους αλλοδαπούς.

«Στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, όταν τα πρώτα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα έφταναν στην πόρτα των χωρών της Νοτιανατολικής Ευρώπης , η διαχείρισή τους παρομοιαζόταν με αυτή του τρεχούμενου νερού, το οποίο, είτε θα το διοχέτευαν σωστά με ευνοϊκά για αυτές αποτελέσματα, είτε θα πλημμύριζαν» τονίζει ο μελετητής.

Επισημαίνει ότι τα κοινά χαρακτηριστικά που εμφανίζουν οι τρείς χώρες οδηγούν σε ένα «μεσογειακό μοντέλο μετανάστευσης» με δομικά στοιχεία την υπογεννητικότητα, τη γήρανση του πληθυσμού, τη υψηλή ζήτηση για ανειδίκευτη εργασία και την εκτεταμένη παραοικονομία- δεδομένα τα οποία καθιστούν τις χώρες αυτές πόλο έλξης. Το πλέον εμφατικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι, από τη μια μέρα στην άλλη, τα κράτη αυτά, από χώρες αποστολής μεταναστών μέχρι τη δεκαετία του ΄70 , μετατράπηκαν σε χώρες εισροής ξένων.

Το βιβλίο προσφέρεται για συγκριτική πληροφόρηση σχετικά με τις μεταναστευτικές πολιτικές των ομοειδών χωρών. Κατ αρχάς, ο αναγνώστης μαθαίνει για τις προϋποθέσεις απόκτησης ιθαγένειας.

Στην Ισπανία: απαιτείται δεκαετής αδιάλειπτη διαμονή, (για τους προερχόμενους από την Λατινική Αμερική μόνο δύο χρόνια), λευκό ποινικό μητρώο, αποκήρυξη της προηγούμενης υπηκοότητας, επαρκής γνώση της ισπανικής γλώσσας, απόδειξη ένταξης στην ισπανική κοινωνία. Τα παιδιά των υπηκόων τρίτων χωρών τα οποία έχουν γεννηθεί στην Ισπανία και έχουν διαμείνει νόμιμα στη χώρα για ένα έτος δικαιούνται ισπανική υπηκοότητα.

Στην Ιταλία: Δεκαετής νόμιμη διαμονή, οικονομική αυτάρκεια, γνώση της ιταλικής γλώσσας, λευκό ποινικό μητρώο. Για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς, τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ιταλία από γονείς υπηκόους τρίτων χωρών, δεν προβλέπεται η απόκτηση της ιταλικής ιθαγένειας αυτομάτως με τη γέννησή τους επί ιταλικού εδάφους. Αίτηση πολιτογράφησης έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν μόνο όταν ενηλικιωθούν και εφόσον αποδείξουν τη νόμιμη και συνεχή διαμονή τους.

Στην Ελλάδα: Όπως προβλέπει ο νέος νόμος 3838 του 2010, την ελληνική ιθαγένεια αποκτούν με τη γέννησή τους στην Ελλάδα και τα παιδιά από αλλοδαπούς γονείς, εφόσον και οι δύο διαμένουν στη χώρας μας μόνιμα και νόμιμα επί πέντε χρόνια. Η ελληνική ιθαγένεια αποκτάται και από τα παιδιά των αλλοδαπών που έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση έξι τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα και κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα μας. Όσον αφορά στους αλλοδαπούς που επιθυμούν να γίνουν Έλληνες πολίτες με πολιτογράφηση, αυτοί θα πρέπει να διαμένουν εδώ για επτά συνεχή έτη. Ως επιπλέον προϋποθέσεις πολιτογράφησης τίθενται: το λευκό ποινικό μητρώο, η γνώση της ελληνικής γλώσσας, η ομαλή ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, καθώς και η εξοικείωση με τους θεσμούς του πολιτεύματος. Ο συγγραφέας σημειώνει την πρόσφατη απόφαση του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου Επικρατείας που χαρακτηρίζει αντισυνταγματικές αυτές τις διατάξεις, ενώ αναμένεται η κρίση της Ολομέλειας.

Ο συγγραφέας διερευνά και το πολυσυζητημένο θέμα της ιατρικής περίθαλψης των μεταναστών. Σύμφωνα με την έρευνά του στον τομέα των κοινωνικών πολιτικών ενσωμάτωσης οικονομικών μεταναστών, και στις τρείς προαναφερθείσες χώρες έχουν ψηφισθεί νόμοι που παρέχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους νόμιμους αλλά και σε ειδικές περιπτώσεις και στους «παράτυπους». Επίσης, ισότιμη συμμετοχή με τους ιθαγενείς έχουν και στα προγράμματα στέγασης, στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων. Εκεί που υπάρχει διαφοροποίηση είναι στα πολιτικά δικαιώματα. Η Ισπανία δίνει δικαίωμα εκλογής μόνο στα περιφερειακά συμβούλια, η Ιταλία δεν επιτρέπει ουδεμία συμμετοχή σε οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία, ενώ η Ελλάδα προβλέπει συμμετοχή οικονομικών μεταναστών, υπό προϋποθέσεις, μόνο στις δημοτικές εκλογές.

Στο κεφάλαιο για τη στάση της κοινής γνώμης ο μελετητής αναφέρει ότι η ανοχή των Ισπανών στα κύματα μετανάστευσης έχει αντικατασταθεί από ένα σαφώς αρνητικό κλίμα . Το 70% των ερωτηθέντων σε μια διεθνή έρευνα συνέδεσε την αύξηση της εγκληματικότητας με την ανεξέλεγκτη είσοδο μεταναστών. Η Ιταλία έχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη ως προς τις αρνητικές απαντήσεις σε ποσοστό 73%. Στην Ελλάδα το 59% θεωρεί ότι η παρουσία των ξένων στη χώρα μας συνιστά απειλή(Κάπα Research, 2009).

Το πόνημα περιέχει διαφωτιστικούς πίνακες, νόμους, ευρωπαϊκούς κανονισμούς, παραπομπές στο διαδίκτυο, στοιχεία από ελληνικά και διεθνή ινστιτούτα, θεσμικά κείμενα και αριθμούς που σοκάρουν: Κάθε χρόνο στη Μεσόγειο χάνουν τη ζωή τους άνθρωποι που προσπαθούν, με διάφορα μέσα, να φθάσουν σε δυτικές χώρες που τις θεωρούν ότι είναι « Γη της Επαγγελίας».

Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις υπολογίζουν ότι μόνο στο χρονικό διάστημα από το 1997 έως το 2001 στις ακτές των Στενών του Γιβραλτάρ, ανασύρθηκαν 3.285 πτώματα μεταναστών...

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ