To έλλειμμα και η ύφεση εκτινάσσουν το δημόσιο χρέος

Το υψηλό έλλειμμα και η ύφεση δρουν καθοριστικά προκειμένου το χρέος να διογκώνεται συνεχώς αμείωτη τη δυναμική του χρέους, λαμβάνοντας υπόψη πως το ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) βρισκόταν μια ανάσα από το 160% του ΑΕΠ ήδη στο τρίτο τρίμηνο του 2011.

Παρατηρώντας τις εκτιμήσεις που δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, οι τρεις χώρες της Ευρωζώνης που βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης, δηλαδή Ελλάδα,

Ιρλανδία και Πορτογαλία, παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση του δημοσίου χρέους τους μεταξύ 3ου τριμήνου του 2010 και του 2011.

Ειδικά στην Ελλάδα, το δημόσιο χρέος διαμορφώθηκε στο 159,1% του ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί σε 347,2 δισ. ευρώ. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2010, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας αντιστοιχούσε στο 138,8% του ΑΕΠ ή σε 322,9 δισ. ευρώ.

Δύο παράγοντες καταλυτικής σημασίας που κατέστησαν το χρέος μη βιώσιμο είναι το μέγεθός του και κυρίως ο ρυθμός αύξησής του (η δυναμική του) με τις αγορές να παραμένουν κλειστές στην Ελλάδα.

Για την εξυπηρέτηση αυτού του τεράστιου χρέους, η Ελλάδα προβλεπόταν να καταβάλει το 2011 για τόκους το ποσό των 16 δισ. ευρώ και άνω των 17 δισ. ευρώ το 2012 (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις από την αναδιάρθρωση του χρέους).

Το ποσό αυτό άλλωστε είναι μεγαλύτερο από τις δαπάνες μισθοδοσίας του κράτους και δύο φορές μεγαλύτερο από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).

Σε ότι αφορά στο δημόσιο χρέος στις οικονομίες της Ευρωζώνης για το ίδιο διάστημα αυξήθηκε κατά 4,2% και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνολικά, κατά 3,7%.

Τα διακρατικά δάνεια, δηλαδή τα πακέτα στήριξης που δόθηκαν σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία, αύξησαν το χρέος κατά 0,8% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και κατά 0,6% στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2010, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε 20 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και μειώθηκε σε επτά.

Το υψηλότερο ποσοστό αύξησης του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ καταγράφεται στην Ελλάδα (+20,3%), την Πορτογαλία (+18,9%) και την Ιρλανδία (16,5%), ενώ η σημαντικότερη μείωση επιτεύχθηκε στη Σουηδία (-1,6%), στο Λουξεμβρούργο (-1,4%) και στη Βουλγαρία (-0,9%).

Σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του 2011, καταγράφηκε αύξηση του δημοσίου χρέους σε 14 κράτη-μέλη και μείωσή του σε 13. Η υψηλότερη αύξηση σε τριμηνιαία βάση σημειώθηκε στην Ουγγαρία (+4,8%), ακολουθεί η Ελλάδα (+4,4%) και η Πορτογαλία (+3,6%). Αντιθέτως, η σημαντικότερη μείωση του δημοσίου χρέους καταγράφεται στην Ιταλία και τη Μάλτα (-1,6%) και στη Ρουμανία (-1,0%). Εκτός Ευρωζώνης, ξεχωρίζει η Βρετανία, το χρέος της οποίας αυξήθηκε κατά 6,9% του ΑΕΠ μεταξύ τρίτου τριμήνου 2010 και τρίτου τριμήνου 2011, οπότε και ανήλθε στο 85,2% του ΑΕΠ.

Η πλειονότητα του δημοσίου χρέους σε Ευρωζώνη και Ε.Ε. «27» (79%) αφορά σε χρεόγραφα (πλην μετοχών) και το 18% αφορά σε δάνεια.