Θα κομματιαστεί κι άλλο η Ευρώπη;

Σε Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Βέλγιο, στον πυρήνα δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποσχιστικά κινήματα ή περιοχές που ζητούν ανεξαρτητοποίηση απειλούν να αλλάξουν και πάλι το χάρτη της Ευρώπης.

Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Όταν πριν έξι χρόνια, αποφασίστηκε σε δημοψήφισμα η ανεξαρτητοποίηση του Μαυροβουνίου από το κράτος που είχε σχηματίσει μαζί με την Σερβία, μετά την διάλυση

της πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι περισσότεροι μίλησαν για το τέλος των αλλαγών στον ευρωπαϊκό χάρτη, τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες. Ο πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία ήταν το πιο θλιβερό και βίαιο γεγονός που ακολούθησε την κατάρρευση του Ανατολικού μπλοκ, που –κατά τα άλλα- οδήγησε στην δημιουργία νέων εθνικών κρατών με μάλλον ομαλό τρόπο τις προηγούμενες δεκαετίες.

Βεβαίως, όλοι γνωρίζαμε ότι υπήρχαν κι άλλες περιοχές εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας που είχαν λόγους να ζητούν ανεξαρτητοποίηση, ωστόσο αυτές βρίσκονταν σε κράτη δυνατά, οι οικονομίες των οποίων ήταν ένας σημαντικός λόγος ακόμη και για τις πιο έντονες εθνικιστικές φωνές να σιωπούν. Γιατί να θέλει, για παράδειγμα, ο μέσος Σκωτσέζος να αποσχιστεί η χώρα του από τη Μεγάλη Βρετανία, αν ξέρει ότι θα ευδοκιμήσει περισσότερο σε ένα μεγάλο και δυνατό κράτος; Γιατί ένας Φλαμανδός να θέλει να διαλυθεί το Βέλγιο, όταν τόσο καιρό έχει συμβιώσει μαζί με τους Βαλόνους και έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό Βέλγιο;

Κι όμως, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, η κρίση που σάρωσε την Ευρώπη και που ακόμη δεν την έχει εγκαταλείψει, άλλαξε εντυπωσιακά τα δεδομένα. Πλέον, όλο και πιο έντονα ακούγονται οι φωνές που λένε ότι δεν έχουν ανάγκη ένα μεγάλο, ισχυρό κράτος (που έτσι κι αλλιώς πια δεν υπάρχει), αλλά θέλουν να φτιάξουν από την αρχή ένα μικρό, εθνικό κράτος με τα δικά του χαρακτηριστικά και την δική του φιλοσοφία στην διοίκηση. Οι κάτοικοι της Καταλονίας, για παράδειγμα, δεν έχουν πια ανάγκη την κυβέρνηση της Μαδρίτης. Έχουν κάθε λόγο να πιστεύουν ότι θα ζήσουν καλύτερα υπό μια κυβέρνηση Βαρκελώνης, μακριά από τα βάσανα της Ισπανίας.

Ούτε λίγο, ούτε πολύ, έξι περιοχές σε πέντε σημαντικές οικονομίες της Δυτικής Ευρώπης έχουν εκδηλώσει την επιθυμία της για ανεξαρτητοποίηση ή –έστω- για ένα καθεστώς αυτονομίας. Αναλυτικά:

Σκωτία

Το 2014 θα αποφασίσει με δημοψήφισμα αν θα ανεξαρτητοποιηθεί από τη Μεγάλη Βρετανία. Ήδη απολαμβάνει καθεστώς σχετικής αυτονομίας. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, αυτήν τη στιγμή το ποσοστό υπέρ της ανεξαρτητοποίησης είναι περίπου 35%. Αλλά σε ενάμιση χρόνο πολλά μπορούν να αλλάξουν. Για την ιστορία, η Σκωτία ήταν μια ξεχωριστή οντότητα από την Αγγλία και την Ουαλία μέχρι το 1707. Μάλιστα, κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπου ο στρατός του Ιούλιου Καίσαρα είχε κατακτήσει την Ουαλία και την Αγγλία, είχε στηθεί και ένα πέτρινο τείχος (Τείχος του Αδριανού) που διαχώριζε την ρωμαϊκή επαρχία Britannia, από τη χώρα των «βαρβάρων» Σκωτσέζων στο Βορρά.

Καταλονία και Χώρα των Βάσκων

Το αυτονομιστικό κίνημα στην φτωχή χώρα των Βάσκων