Τα έξι «αν» που τρομάζουν το Μέγαρο Μαξίμου

Σε μια κούρσα για γερά νεύρα εξελίσσεται η προσπάθεια της κυβέρνησης να υπερπηδήσει έναν από τους τελευταίους (;) κάβους για την έξοδο της χώρας από την πολύπλευρη κρίση.Ο Α. Σαμαράς εκτιμά ότι εάν περάσει και το δεύτερο εξάμηνο του '13 και η χώρα παραμείνει εντός στόχων, τότε από τους πρώτους μήνες του νέου έτους θα φανούν τα πρώτα σημάδια της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Για τον λόγο αυτό, στο Μέγαρο Μαξίμου πιστεύουν ότι τους επόμενους μήνες θα κριθούν πολλά (αν όχι όλα) σε σχέση με τον χρόνο επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές, ενώ τα όσα θα συμβούν μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου θα επηρεάσουν σε έναν βαθμό και τις πολιτικές εξελίξεις της επόμενης χρονιάς, οι οποίες θα είναι πυκνές.
Ο πρωθυπουργός θέλησε, με την επιστροφή του, να δώσει στους υπουργούς το στίγμα των προθέσεών του και για τον λόγο αυτό τους ζήτησε να επιταχύνουν τους ρυθμούς τους και να ολοκληρώσουν -πριν από την έλευση της τρόικας στα τέλη Σεπτεμβρίου- τις μεταρρυθμίσεις στους τομείς που έχουν αναλάβει.
Ο κ. Σαμαράς πιστεύει ότι εάν αυτήν τη φορά η Αθήνα είναι έτοιμη, τότε όλα θα κυλήσουν πιο ομαλά και σε ό,τι αφορά την επόμενη δόση και σε ό,τι αφορά τα αιτήματα των δανειστών μας.
Ωστόσο, η πορεία μέσα στους επόμενους μήνες έχει πολλά εμπόδια. Κάποια από αυτά φαίνονται ήδη, ενώ δεν λείπουν και οι αστάθμητοι παράγοντες ή τα τυχαία γεγονότα που πιθανώς να επηρεάσουν την κυβερνητική πολιτική. Ειδικότερα, τα «αγκάθια» που έχει μπροστά της η δικομματική πλέον κυβέρνηση είναι τα εξής:
1 Εσοδα. Το βασικότερο κεφάλαιο δεν είναι άλλο από εκείνο των εσόδων. Ο κ. Σαμαράς έχει ήδη τις διαβεβαιώσεις των μελών του οικονομικού επιτελείου ότι ο ρυθμός αύξησης των εσόδων από τη φορολογία (εισόδημα, ΦΠΑ) θα ενταθεί μέσα στο δεύτερο εξάμηνο. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να είναι απολύτως βέβαιος ότι αυτό θα συμβεί, με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία των ελληνικών νοικοκυριών. Επίσης, κρίσιμο θέμα είναι το πόσο θα βοηθήσει στην αύξηση των εσόδων η πάταξη της φοροδιαφυγής, με δεδομένο ότι ακόμη και τα πρόστιμα που επιβάλλονται σήμερα, δεν εισπράττονται. «Ταμείο» θα κάνει η κυβέρνηση προς το τέλος τους έτους και ανάλογα με τα ποσά που θα βρει θα καθορίσει την πολιτική της.
2 Καθυστερήσεις στην υλοποίηση των στόχων. Η κυβέρνηση δεν πρέπει μόνο να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει, αλλά θα πρέπει να κινηθεί αυστηρά εντός των χρονοδιαγραμμάτων προκειμένου να αποφύγει τα λεγόμενα «οριζόντια μέτρα».
Αυτό συνέβη ήδη μία φορά στη Δημόσια Διοίκηση, όταν ο Α. Σαμαράς «πλήρωσε» την αναβλητικότητα Μανιτάκη, με το «λουκέτο» στην ΕΡΤ και στη συνέχεια με την απόφαση για τη Δημοτική Αστυνομία και τους σχολικούς φύλακες.
3 Κοινοβουλευτικό ατύχημα. Μέχρι στιγμής οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος, έστω και μέσα από διαφωνίες, ενστάσεις, γκρίνιες, έχουν εξασφαλίσει εν πολλοίς τη συναίνεση (και την ψήφο) των βουλευτών των κομμάτων τους σε όλα τα δύσκολα νομοσχέδια που έχουν ψηφιστεί. Ωστόσο, όπως κατέδειξε και η περίπτωση των πλειστηριασμών, τα όρια των βουλευτών εξαντλούνται και, κατά συνέπεια, το «κοινοβουλευτικό ατύχημα» μπήκε τις τελευταίες εβδομάδες ως φράση στο «κυβερνητικό λεξιλόγιο».
Ο πρωθυπουργός έχει μπροστά του δύσκολα νομοσχέδια (βλ. Φορολογικό, πλειστηριασμοί κλπ.) και έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα ανεχθεί την καταψήφισή τους έστω και από έναν βουλευτή. Στο παρασκήνιο γίνονται και θα ενταθούν στο μέλλον οι προσπάθειες κατευνασμού των αντιδράσεων, αλλά ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι δεν θα υπάρξουν απώλειες είτε από τη ΝΔ είτε από το ΠΑΣΟΚ.
4 Κοινωνικές αντιδράσεις. Εκτός από τη Βουλή, και μεγάλες κοινωνικές ομάδες έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να ανεχθούν την επιβολή νέων δημοσιονομικών μέτρων. Στην κυβέρνηση δηλώνουν σε όλους τους τόνους ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, αλλά η πολιτική αυτή συναρτάται απολύτως με την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
Εάν αυτό δεν συμβεί και επίσης δεν βρεθεί μια συμβιβαστική φόρμουλα με την τρόικα για να ξεπεραστεί το όποιο πρόβλημα, τότε το υπουργείο Οικονομικών θα βρεθεί σε εξαιρετικά δυσχερή θέση και η κυβέρνηση, πέραν των βουλευτών της, θα έχει απέναντι και σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης.
5 «Πόλεμος» από τους συνδικαλιστές. Ηδη, οι νοσοκομειακοί γιατροί και η ΟΛΜΕ ξεκίνησαν τον χορό των κινητοποιήσεων. Απειλώντας οι μεν με «λουκέτο» στα νοσοκομεία και οι δε με την πρόκληση σοβαρών προβλημάτων κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Η Παιδεία και η Υγεία βρίσκονται αυτήν την ώρα σε αναβρασμό και το πολιτικό κόστος θα είναι μεγάλο για την κυβέρνηση εάν δεν βρει άμεσες λύσεις.
Η λέξη «επιστράτευση» ακούγεται ξανά στους διαδρόμους του Μεγάρου Μαξίμου, αλλά και πάλι ακόμη και οι υπέρμαχοι αυτής της «αυστηρής γραμμής» γνωρίζουν ότι μια τέτοια επιλογή δεν λύνει το πρόβλημα μακροπρόθεσμα.
6 Τυχαίο γεγονός. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν ότι εάν το γεγονός με τον 19χρονο που σκοτώθηκε πέφτοντας από το τρόλεϊ, είχε σημειωθεί σε άλλη χρονική στιγμή (εκτός Αυγούστου), οι αντιδράσεις και η ένταση θα ήταν πολλαπλασίως μεγαλύτερες.
Ασχέτως των πραγματικών αιτιών και των ευθυνών για το συγκεκριμένο τραγικό περιστατικό, είναι σαφές ότι η κοινωνική ένταση μπορεί να πυροδοτηθεί ανά πάσα στιγμή και από οποιοδήποτε μικρό ή μεγάλο συμβάν. Κατά συνέπεια, ο κ. Σαμαράς δεν έχει απέναντί του μόνον τις απαιτήσεις της τρόικας ή την αντιπολίτευση, αλλά μια σειρά από παράγοντες τους οποίους θα πρέπει να προσπεράσει.
Αισθήματα ανακούφισης είναι πιθανόν να υπάρξουν τον Δεκέμβριο και με την προϋπόθεση ότι όλα θα έχουν προχωρήσει βάσει του προγραμματισμού που έχει γίνει.
Εάν πράγματι το δημοσιονομικό πλεόνασμα υπάρξει και οι μεταρρυθμίσεις έχουν προχωρήσει, τότε σαφώς ο πρωθυπουργός θα αισθανθεί πιο δυνατός πολιτικά στο εσωτερικό, ενώ ταυτόχρονα θα μπορέσει να διαπραγματευθεί διαφορετικά και με τους δανειστές μας. Από τις εξελίξεις αυτές θα εξαρτηθούν και τα επόμενα πολιτικά του βήματα.
Μέσα στο '14 η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχουν τις αναμετρήσεις για την Αυτοδιοίκηση και την Ευρωβουλή. Και στα δύο κόμματα, όμως, υπάρχουν και εκείνοι που εισηγούνται να στηθεί και τρίτη κάλπη, εφόσον η πορεία της χώρας θα έχει ομαλοποιηθεί...
ΣΚΛΗΡΑΙΝΕΙ Η ΣΤΑΣΗ
Ετοιμος για μετωπικές με τον Τσίπρα
Πιο σκληρή αντιμετώπιση της αντιπολίτευσης και των δηλώσεων των στελεχών της για την οικονομία, ζήτησε σε πρόσφατη κυβερνητική σύσκεψη ο πρωθυπουργός.
Ο Α. Σαμαράς θεωρεί ότι διάφοροι μύθοι που καλλιεργούνται και οι οποίοι παραπέμπουν σε καταστροφολογία, πρέπει να ακυρώνονται νωρίς και γι' αυτό ζήτησε από όλους τους υπουργούς να απαντούν άμεσα και με στοιχεία στον ΣΥΡΙΖΑ, έτσι ώστε να μην αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη.
Ο ίδιος ο κ. Σαμαράς θα σκληρύνει τη στάση του έναντι του κ. Τσίπρα και μια πρώτη γεύση της τακτικής αυτής θα τη δώσει με την ομιλία του στα εγκαίνια της ΔΕΘ, στις 7 Σεπτεμβρίου. Ανάλογη τακτική αναμένεται να ακολουθήσει και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλος.
Γιάννης Σαραντάκος / Έθνος