3rd Athens ESG Forum: Κοινή γλώσσα, CSRD και double materiality νέοι πυλώνες για τα ESG

Τα κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με τη βιώσιμη μετάβαση επιχείρησε να θέσει το 3ο Athens ESG Forum της Boussias Events. Μεγάλος χορηγός του συνεδρίου υπήρξε η ΕΥ Ελλάδος. Χορηγοί ήταν οι Access Fashion, Convene ESG, ΔΕΠΑ Εμπορίας ΑΕ, Envirometrics, Sky Express

και Tekmon. Υποστηρικτής υπήρξε η Εταιρεία Διανομής Φυσικού Αερίου Θεσσαλονίκης και χορηγός έρευνας η Global Link. Την εκδήλωση «άνοιξε» η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Πρόεδρος ΕΕΔΓΕ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, σχολιάζοντας ότι τα κριτήρια ESG χρειάζονται αναδιοργάνωση και προσθέτοντας ότι είναι απαραίτητη η προτεραιοποίηση και η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών.

ESRS με αξιόπιστα δεδομένα και double materiality
Έμφαση στη CSRD έδωσε ο Patrick de Cambourg, Sustainability Reporting Board Chair, EFRAG. Σχολίασε ότι η επιτυχία της εξαρτάται από relevant και αξιόπιστα δεδομένα και τόνισε τη σημασία της εφαρμογής της από τις ΜμΕ. Μίλησε για το πρώτο σετ ESRS και το double materiality και χαρακτήρισε την ποιοτική πληροφόρηση ως «κλειδί» για το sustainability reporting.

Κοινή γλώσσα, αλλαγή εταιρικής κουλτούρας, εκπαίδευση
Για τον αντίκτυπο που θα έχει η CSRD στον τρόπο που οι εταιρείες υποβάλλουν εκθέσεις και τα ενδιαφερόμενα μέρη αξιολογούν και αποφασίζουν, συζήτησαν οι Σταυρούλα Αγγελοπούλου, Sustainability & Corporate Responsibility Director, OTE Group, Κιάρα Κόντη, Partner, Climate Change & Sustainability Services Leader – CESA, EY Ελλάδος, Δρ. Νικόλαο Λιάπη, Πρόεδρο ΕΛΙΝΤ, Senior Lecturer, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Μιχάλη Μητσόπουλο, Διευθυντή τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ και Άννα Βάσιλα, Head, Sustainability & Industry Affairs, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών. Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ως σημαντικότερες προκλήσεις την προσαρμογή στο νέο πλαίσιο και των ΜμΕ, την ανάγκη αλλαγής εταιρικής κουλτούρας, την εκπαίδευση σε αυτά, την υιοθέτηση κοινής γλώσσας και την άμεση δραστηριοποίηση.

Χρηματοδότηση, το σημαντικότερο εμπόδιο
Τα ευρήματα της έρευνας «ESG trends in Greece» της εταιρείας παρουσίασαν οι Σελήνη Παπανελοπούλου, Insights & Strategy Director και Δημήτρης Σιγαλός, Development Director, Global Link. Τα συμπεράσματα ανέφεραν ότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί για την υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στην Ελλάδα, ενώ χρειάζεται να αυξηθεί η επίγνωση των ΜμΕ, να διευκρινιστεί ο πυλώνας «G» και το νομοθετικό πλαίσιο. Παράλληλα, απαιτείται η αναστροφή της έλλειψης χρηματοδότησης και η ενίσχυση της επίγνωσης του καταναλωτικού κοινού.

Προτεραιοποίηση, εξωτερικοί σύμβουλοι, σχέδιο δράσης
«Οδηγό επιβίωσης» για τις ΜμΕ, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση σε επενδυτές και κεφάλαιο, παρουσίασε ο Δρ. Karsten Machholz, SCM & Strategic Procurement Professor, Technical University of Applied Sciences Würzburg-Schweinfurt. Εξήγησε ότι η επένδυση στα ESG ισοδυναμεί με κερδοφορία και τους σύστησε να καθορίσουν την ΕΚΕ τους, επικοινωνώντας με εξωτερικούς συμβούλους ESG, θέτοντας προτεραιότητες, δημιουργώντας σχέδιο δράσης και προετοιμάζοντας το πρώτο τους report.

Από «play to comply» σε «play to win» πρακτικές
Στο θέμα της βιωσιμότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων αναφέρθηκε ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Partner, Consulting, Supply Chain & Operations, EΥ Ελλάδος, υπογραμμίζοντας ότι οι προκλήσεις σε επίπεδο βιωσιμότητας επηρεάζουν όλο το φάσμα των αλυσίδων αξίας των εταιρειών. Κάλεσε τις εταιρείες να περάσουν από πρακτικές play-to-comply σε πρακτικές play-to-win μέσω επτά βημάτων: 1. Πελατοκεντρικότητα. 2. Social purpose. 3. Επανασχεδιασμός προϊόντων. 4. Πλήρης έλεγχος supply chain. 5. Βελτιστοποίηση λειτουργιών. 6. Στροφή στο circularity. 7. Δημιουργία εμπιστοσύνης γύρω από τα προϊόντα.

Ενσωμάτωση, διαχείριση, διατύπωση
Αντιμετώπιση greenwashing / socialwashing, λογοδοσία, διαχείριση απώλειας αξίας, αλλαγή επιχειρηματικού μοντέλου και προώθηση βιώσιμων επενδύσεων αποτελούν τους στόχους του ESRS, σημείωσε η Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος ΔΣ CSR Hellas, Αντιπρόεδρος, CSR Europe. Ζήτησε την υιοθέτηση κοινής γλώσσας και κάλεσε τις ΜμΕ να συντονιστούν ώστε, από το 2026 και έπειτα, να καταφέρουν να χρησιμοποιήσουν το πρότυπο. Τα δε βήματα που ορίζει είναι: 1. Ενσωμάτωση στην αλυσίδα αξίας. 2. Θέματα των απολογισμών βιωσιμότητας ως κατευθύνσεις στρατηγικής. 3. Σαφήνεια, μετρησιμότητα δράσεις και πολιτικές.

Οι ΜΜΕ φορείς ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος
Τα κριτήρια ESG αποτελούν καταλύτη για την υιοθέτηση μιας νέας επενδυτικής μεθοδολογίας, υποστήριξε ο Μανώλης Μανιούδης, Οικονομικός Αναλυτής, Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ). Στο retail, εντόπισε τα θετικά στη βελτίωση της φήμης, μείωση του ρίσκου, πιστότητα και μείωση κόστους. Κάλεσε τις εταιορείες να εστιάσουν στο ανθρακικό αποτύπωμα, τη συμπεριφορά προς τους εργαζομένους και την επίδραση στα communities. Στις δε προκλήσεις συμπεριέλαβε τη δικαιολόγηση του κόστους πρακτικών σχετικών με τα ESGs, τον ανταγωνισμό και το sustainable ESG vs. ESG marketing.

ΜΜΕ-καταναλωτές: Ενίσχυση awareness και responsibility
Προκλήσεις και ευκαιρίες των ΜμΕ στην πορεία τους προς την εφαρμογή των κριτηρίων ESG -πρόσβαση σε κεφάλαια, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, φήμη και εικόνα του brand, εξοικονόμηση κόστους, κανονιστική συμμόρφωση- βρέθηκαν στο επίκεντρο πάνελ με τους Λίλιαν Γεωργοπούλου, Deputy Chief Listings Officer, όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών, Φώτη Κουρμούση, Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), Αλέξανδρο Παναγιωτόπουλο, Investment Director, Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων ΑΕ, Κωνσταντίνο Ζαχαριάδη, Sales & Marketing Director, Access Fashion και Απόστολο Σίσκο, Co-Founder, Chairman of BoD, Envirometrics, Board Member, ΕΒΕΑ, Εμπειρογνώμονα σε θέματα περιβαλλοντικών συμβουλών και βιώσιμης ανάπτυξης. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν tips, ώστε οι ΜμΕ να καταφέρουν να ενσωματώσουν τα ESGs και τα σχετικά πρότυπα. Σε αυτό θα πρέπει να συμβάλλει και η ενίσχυση του awareness και του responsibility του κοινού, μέσω της εκπαίδευσης.

«Εάν η πόλη είναι paella, το σπίτι είναι το ρύζι της»
Οι αρχές των κριτηρίων ESG προωθούν μια ολιστική προσέγγιση της αστικής βιωσιμότητας, με την οποία οι πόλεις μπορούν να δημιουργήσουν υγιέστερες, πιο βιώσιμες κοινότητες, να μειώσουν το οικολογικό τους αποτύπωμα και να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα απέναντι σε μελλοντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, ανέφερε ο Josep Bohigas Arnau, Αρχιτέκτονας, General Manager, Urban Development Agency, Barcelona Regional. Παρουσίασε το νέο οικιστικό μοντέλο της Βαρκελώνης, Superblock Barcelona, λέγοντας ότι εάν η πόλη είναι paella, το σπίτι είναι το ρύζι της. Επισήμανε ότι το σχέδιο μπορεί να δώσει χώρο σε νέες μορφές ιδιοκτησίας, προωθώντας την επανασύσταση του δημόσιου χώρου και το recycling.

Data collection, data reporting, analytics, KPIs
Ο Πάνος Μήτσιος, co-Founder & COO, Tekmon, χρησιμοποιώντας το case του The Ellinikon Experience, σημείωσε ότι η συλλογή δεδομένων και το data reporting είναι δύο ξεχωριστές ενέργειες για το minimalization της καταγραφής τους χειροκίνητα και κάλεσε τις εταιρείες να αυτοματοποίησουν ό,τι αυτοματοποιείται, να δώσουν δομή στα αταξινόμητα δεδομένα και να συνδεθούν με τα analytics και reporting εργαλεία. Παράλληλα, τις παρότρυνε να βασιστούν στα leading KPIs και να μυήσουν σε αυτά εργαζομένους, ESG managers και C-level στελέχη.

Accurate collection = picture of progress
Για τον τρόπο με τον οποίο τα μικρά νούμερα μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές μίλησε ο Βασίλης Κοτζαμπασόπουλος, Regional Manager – Europe (UK & SE), Azeus UK. Προέτρεψε τις εταιρείες να προετοιμαστούν για τις αλλαγές, να αγοράσουν υπηρεσίες και να φροντίσουν να μένουν στην πρωτοπορία σχετικά με το reporting, επενδύοντας στο widely owned reporting. Κάλεσε δε να συλλέγουν οι ίδιοι τα δεδομένα στις εκθέσεις τους, ακόμη και αν έχουν απευθυνθεί σε consultancy, διότι αυτό δίνει ακριβή εικόνα της εξέλιξής τους.

Οι βιώσιμες πρακτικές «πιλότος» για το corporate success
Την εμπειρία της Sky Express σχετικά με την εφαρμογή των ESG κριτηρίων μετέφερε ο Παντελής Σπαγής, CFA in ESG Investing, Head of Sustainability, Sky Express. Σημείωσε ότι η μελλοντική επιτυχία θα προέλθει από την εφαρμογή πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης σε όλο το business, ενώ μίλησε για τις αρχές της βιώσιμης αεροπλοΐας. Αναφέρθηκε σε πρακτικές για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος μέσω του στόλου της,μείωση καυσίμων και ρύπων, προστασία υδάτινων πόρων και ελαχιστοποίηση χρήσης χαρτιού.

Το «greenwishing» εμπόδιο στην αλλαγή business model
Τα ESG είναι συνυφασμένα με τη δημιουργία αξίας, ανέφερε ο Sasja Beslik, Chief Investment Strategy Officer, SDG Impact Japan, Συγγραφέας του «Where the Money Tree Grows» και του εβδομαδιαίου newsletter «ESG on a Sunday». Μίλησε για το true materiality, καθώς και για τη σύγχυση που μπορεί να προκαλέσει το «greenwishing». Αναφέρθηκε στο investment management, σχολίασε ότι ο στόχος πλέον είναι η εύρεση του τρόπου σύνδεσης του οικονομικού με τους στόχους των ESG και τους cost drivers και υπογράμμισε την ανάγκη για αλλαγή επιχειρηματικού μοντέλου.

Διαχείριση κινδύνων απάτης σε επίπεδο ESG
Στη διαχείριση κινδύνων απάτης σχετιζόμενων με τα ESG αναφέρθηκε ο Χαράλαμπος Ξύδης, CFE, CRMA, Πρόεδρος ΔΣ, ACFE Greece. Αναφέρθηκε στο «τρίγωνο της απάτης» και σημείωσε ότι αποτελεί σημαντική τροχοπέδη όταν κάποια εταιρεία χρειάζεται να συγκεντρώσει κεφάλαιο. Επίσης, περιέγραψε το «δέντρο της απάτης» και προέτρεψε τους οργανισμούς να λειτουργούν προληπτικά στο σύγχρονο περιβάλλον.

Third-party verification, regulation, investor scrutiny
Πλευρές του greenwashing συζήτησαν οι Κέλλυ Μπενετάτου, Director General, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Δρ. Δημήτριος Κουφόπουλος, BSc, MBA, PhD, FCMI, FIC, CMBE, FRSA, Director, University of London MBA Programmes, Ιδρυτής, Ελληνικό Παρατηρητήριο Εταιρικής Διακυβέρνησης (HOCG), Anais Labigne, Senior Associate Client Relations, Sustainalytics και Ζέφη Νικολάου, MA, CFE, CFSE, Σύμβουλος Επικοινωνίας, Ethics & Compliance Senior Expert, ΓΓ, Σύνδεσμος Υπευθύνων Κανονιστικής Συμμόρφωσης στην Ελλάδα (ASCO Greece). Συζητήθηκαν η έλλειψη τυποποίησης, η υποκειμενική φύση των αξιολογήσεων ESG, το third party verification, το regulation το investor scrutiny.

DEI-washing is the new greenwashing
Στο «S» και το DE&I εστίασε η Fatima Hadj, Climate Investment Strategist, HSBC Asset Management (HSBC AM), σημειώνοντας ότι συνεισφέρει στη διαχείριση ταλέντων, την καινοτομία και τη βελτίωση του κοινωνικού αντικτύπου των εταιρειών. Στάθηκε στη διαπίστωση ότι οι εταιρείες δεν γνωρίζουν πώς μπορούν να το εντάξουν στη στρατηγική τους και μίλησε για DEI-washing και για τη μέτρηση του αντικτύπου του DE&I για μια κοινωνία πιο συμπεριληπτική.

C-suite στελέχη σε όλα τα διοικητικά συμβούλια
Τα αποτελέσματα της έρευνας του Κέντρου Αειφορίας (CSE) παρουσίασε ο Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος του οργανισμού, Επισκέπτης Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ενδεικτικά, βρέθηκε ότι το AI διαθέτει σημαντικό ρόλο στη συλλογή των ESG δεδομένων, στις αποφάσεις των επενδυτών και στα ratings. Τα C-suite ESG στελέχη θα συμπεριληφθούν σε όλα τα ΔΣ, θα ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση για επαλήθευση των εκθέσεων, ενώ η ποιότητα των στόχων θα αποκτά μεγαλύτερη σημασία.

Κυκλικό μοντέλο και data integration
Οι κοινωνικές διακινδυνεύσεις, η δίκαιη μετάβαση, οι κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις, το stakeholder engagement και οι συνέργειες αποτελούν σημαντικές πτυχές της μετάβασης προς μια πιο βιώσιμη και υπεύθυνη οικονομία, ανέφεραν σε συζήτηση πάνελ οι Θεοδώρα Αντωνακάκη, Director of Climate Change & Sustainability Centre, Τράπεζα της Ελλάδος, Fatima Hadj, Δρ. Αλεξάνδρα Πολιτάκη, Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα και Δημήτρης Βολουδάκης, Capacity Building Director του οργανισμού «Νέα Γεωργία – Νέα Γενιά». Συζητήθηκε η μετάβαση σε ένα νέο κυκλικό οικονομικό μοντέλο και ότι χρειάζεται να απαντηθεί η πρόκληση του integration των δεδομένων μέσα από την αλλαγή των υφιστάμενων υποδομών.

«Culture eats strategy for breakfast»
Για το μέλλον των ESG μίλησε ο Paul Clements-Hunt, Director, Mishcon Purpose, Founder, The Blended Capital Group, ο οποίος αναφέρθηκε στη μετακίνηση οικονομικών πόρων που μπορούν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και στον ρόλο που έπαιξε ο ίδιος στη διαμόρφωσή τους. Μίλησε δε για τη μετάβαση των συστημάτων και την ανάγκη για απτά αποτελέσματα, καλώντας τους επενδυτές να μελετήσουν τις υποδομές παγκοσμίως και να «ρίξουν» χρήματα σε συγκεκριμένες κοινότητες.