Ψυχραιμία, σχέδιο κι όχι δάκρυα

Tο περασμένο καλοκαίρι είχα γράψει τις λεπτομέρειες για την πτώχευσης των Ρέιντζερς της Γλασκόβης, υπογραμμίζοντας ότι μιλάμε για σύλλογο που έχει στην τροπαιοθήκη του 54 πρωταθλήματα, 33 Κύπελλα Σκοτίας και ένα Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης. Φυσικά η αναφορά δεν ήταν τυχαία, έβλεπα στην ΑΕΚ το κακό να πλησιάζει. Θέλω να θυμίσω τι είχε γίνει στη Σκοτία, τι συνέβη και ποιες είναι οι υπαρκτές και ανύπαρκτες αναλογίες της περίπτωσης των Ρέιντζερς με την περίπτωση της Ενωσης. Θυμίζω λοιπόν πως ένα χρόνο ακριβώς πριν, η UEFA ειδοποίησε την σκοτσέζικη ποδοσφαιρική ομοσπονδία ότι η οικονομική κατάσταση των Ρέιντζερς ήταν τόσο κακή που αποκλείεται να αδειοδοτηθούν για να μετέχουν σε διοργάνωσή της: οι Ρέιντζερς εμφάνιζαν ένα χρέος της τάξης των 139 εκατομμυρίων ευρώ.  Στη Σκοτία οι αδειοδοτήσεις δίνονται από την ομοσπονδία με τη σύμφωνη γνώμη της Λίγκας: η ομοσπονδία προτείνει ποιοι πρέπει ή δεν πρέπει να αδειοδοτηθούν και η Λίγκα αποφασίζει τελικά με βάση τα δικά της εμπορικά και επιχειρηματικά κριτήρια. Οι Ρέιντζερς είχαν χρεοκοπήσει. Στη σκοτσέζικη Λίγκα έγινε αμέσως σαφές ότι αν οι Ρέιντζερς δεν πάρουν μέρος στο πρωτάθλημα οι χορηγίες θα μειωθούν κατά 25% περίπου και τα τηλεοπτικά δικαιώματα θα πέσουν στο μισό, αφού τα συνδρομητικά κανάλια όλης της Ευρώπης ενδιαφέρονται σχεδόν αποκλειστικά μόνο για το Old Firm, δηλαδή τα ντέρμπι Σέλτικ – Ρέιντζερς: οι χρεοκοπημένοι «Σερίφηδες» είχαν κερδίσει μάλιστα το τελευταίο. Εμφανίστηκε ένας Αγγλος επιχειρηματίας, ο Τσάρλς Γκριν, ιδιοκτήτης της Σέφιλντ Γουένσντεϊ, ο οποίος αναλαμβάνοντας υποχρεώσεις της τάξης των 55 εκατ. ευρώ και υποσχόμενος να ξοδέψει αμέσως 5,5 για να ξοφληθούν οι ποδοσφαιριστές που άνηκαν στην ομάδα, ζήτησε να αλλάξουν οι κανονισμοί και να υιοθετηθεί από την ομοσπονδία ο ιταλικός νόμος που επιτρέπει ανασύσταση της ΠΑΕ από το ερασιτεχνικό σωματείο, αν και εφόσον συμφωνήσουν οι πιστωτές του να παραιτηθούν από τη διεκδίκηση των χρημάτων που διεκδικούν.Ο πρόεδρος της Σκοτσέζικης Ομοσπονδίας Στιούαρτ Ρίγκαν, ενθουσιάστηκε από την ιδέα, αλλά ανακοίνωσε πως θα την υλοποιούσε μόνο με τη σύμφωνη γνώμη της Λίγκας. Η Λίγκα μπορούσε να δώσει μια ελπίδα στους Ρέιντζερς και να σώσει τα τηλεοπτικά της συμβόλαια και τα έσοδά της. Δεν το έκανε. Ο Γκριν και ο Ρίγκαν δεν τα παράτησαν και ζήτησαν βοήθεια από τη Λίγκα των ομάδων της δεύτερης και της τρίτης εθνικής: η πρόταση ήταν να γίνει ο νέος νόμος, να σωθούν οι Ρέιντζερς που θα αγωνίζονταν στη β εθνική της οποίας τα έσοδα από χορηγούς και τηλεοράσεις θα αυξάνονταν γύρω στο 30%, αφού οι Σερίφηδες έστω και υποβιβασμένοι «πουλάνε». Κι όμως και η μικρή Λίγκα της Σκοτίας είπε «όχι» στέλνοντας τους Ρέιντζερς των εκατό και πλέον τίτλων στη Δ΄ εθνική! «Οι ομάδες δε γίνεται να έχουν προνομιακή μεταχείριση ανάλογα με το μέγεθός τους. Όποιος δεν προσέχει τους ισολογισμούς του κλέβει τους ανταγωνιστές του» είχε δηλώσει ο αντιπρόεδρος Μάικ Σπέρς μετά το πέρας της δύσκολης ψηφοφορίας. Η οποία ωστόσο είχε βγάλει ένα αποτέλεσμα το οποίο ζητούσαν πρώτοι οι οπαδοί των Ρέιντζερς  που τάχθηκαν εξ αρχής κατά του πλάνου σωτηρίας των Γκριν και Ρίγκαν, που τους είχε παρουσιαστεί. «Δεν θέλουμε να υπάρξει καμία ρύθμιση, κανένας νέος κανονισμός, καμία διευκόλυνση» ήταν η θέση της Rangers Supporters Assembly, όπως έγινε γνωστή από το Μάιο με ένα δελτίο Τύπου. «Δεν θέλουμε να αγοράσουμε την επιστροφή μας σε καμία Λίγκα και δεν θέλουμε να πάρουμε χαριστικά μέρος σε κανένα πρωτάθλημα ακόμα κι αν οι όποιοι αντίπαλοί μας, θελήσουν να μας διευκολύνουν. Θέλουμε να δούμε την ομάδα μας να παίζει ποδόσφαιρο και δεν μας ενδιαφέρει σε ποια κατηγορία θα αγωνίζεται για να την υποστηρίξουμε. Δεν θέλουμε να χρωστάμε ευγνωμοσύνη σε κανένα και θέλουμε να συμβεί ό,τι ο νόμος προβλέπει». Η ιστορία ολοκληρώθηκε με μια δήλωση του γενικού διευθυντή του συλλόγου, Μάλκομ Μάρει στο «Γκάρντιαν» στις 2 Ιουνίου. «Τις προηγούμενες μέρες πικράναμε πολύ τους οπαδούς μας» είπε «και θέλω να τους ζητήσω συγνώμη». «Θέλω να ζητήσω συγνώμη και από τους πιστωτές μας που θα χάσουν χρήματα και τους παλιούς ποδοσφαιριστές μας που δύσκολα θα ικανοποιηθούν. Μας περιμένουν τρία ίσως και τέσσερα χρόνια δυσκολιών, αλλά θα είμαστε αξιόμαχη και θα διεκδικήσουμε, όπως η ιστορία μας επιβάλει, όλα τα τρόπαια που μπορούμε». Οι οπαδοί δέχτηκαν το restart με ένα είδος ανακούφισης. Αυτά έγραφα το περασμένο καλοκαίρι και τα υπενθυμίζω σήμερα που συζητιέται η περίπτωση πτώχευσης της ΑΕΚ. Να σημειώσω και τη συνέχεια της ιστορίας: Οι Ρέιντζερς πούλησαν πέρυσι το καλοκαίρι 40 χιλιάδες διαρκείας και στο γήπεδό τους παραβρέθηκαν κατά μέσο όρο φέτος 55 χιλιάδες θεατές διότι καμία πτώχευση δεν σβήνει μια μεγάλη ομάδα. Φυσικά κέρδισαν δια περιπάτου την πρώτη άνοδο. Ανάλογες περιπέτειες (αυτό)υποβιβασμού έχουν περάσει η Νάπολι, η Φιορεντίνα, η Ρεάλ Σοσιεδάδ – ενώ πριν αναστηθεί, σε αδιέξοδο απόλυτο είχε βρεθεί και η μεγάλη Μπορούσια Ντόρτμουντ. Προσοχή όμως: το «πέφτω κι ανεβαίνω και μετά μεγαλουργώ» δεν είναι κανόνας. Στην Ελλάδα είναι πολύ εύκολο να γίνεις Εθνικός ή Φωστήρας, να φτάσεις να παλεύεις για μια θέση στα play off της Β Εθνικής όπως ο Ηρακλής, η να περάσεις πέφτοντας τις ίδιες περιπέτειες που περνάει η ΑΕΚ στη Β’ Εθνική του μπάσκετ.   Έχει σχέση η περίπτωση των Ρέιντζερς με την ΑΕΚ; Δυστυχώς μόνο ως προς το τραγικό του πράγματος. Στην Ελλάδα πέρυσι το καλοκαίρι όποιος μπορούσε (ΕΠΟ, Σούπερ λίγκα κτλ) διευκόλυνε την ΑΕΚ να φυτοζωεί με τα προβλήματα της.  Στην ΑΕΚ πήραν μέρος στο εφετινό πρωτάθλημα με μια ομάδα χωρίς αρχή και τέλος: την έφτιαξαν διάφοροι άσχετοι με τρόπους διοίκησης ΠΑΕ πέρυσι το καλοκαίρι και τη διαχειρίστηκαν άνθρωποι που κυρίως τους ενδιέφερε να πληρώνεται η εφορία. Παρά τη συμπαράσταση του κόσμου η ομάδα, εξαιτίας της ανικανότητας των υπευθύνων να εκτιμήσουν τα αγωνιστικά της προβλήματα, έφτασε στο χείλος του γκρεμού. Πριν την επικύρωση της πτώσης, διάφοροι ελπίζουν σε δικαστικές αποφάσεις που θα βγουν υπέρ της ΑΕΚ λόγω της ιστορικότητας της και του τεράστιου βάρους της: μακάρι αυτές οι αποφάσεις να είναι θετικές, αλλά δεν θα λύσουν κανένα από τα σοβαρά προβλήματα της ομάδας. Ακόμα και αν η ΑΕΚ τα φέρει όλα τούμπα, κερδίσει στον Ατρόμητο, εκμεταλλευτεί την ήττα κάποιου άλλου και πετύχει στα δικαστήρια την παραμονή της, του χρόνου την περιμένει ο ίδιος ακριβώς αγωνιστικός Γολγοθάς αφού τα χρέη είναι τόσο μεγάλα που δεν επιτρέπουν σε κανένα να ασχοληθεί. Για αυτό άλλωστε κι αυτή τη στιγμή μιλάνε όλοι εκτός από τους μετόχους ή τους διοικούντες της.Είναι λύση ο υποβιβασμός, όπως η ιστορία των Ρέιντζερς λέει; Ναι, αν τη διαβάσουμε σωστά. Η ιστορία του χρεοκοπημένου σκοτσέζικου κολοσσού αποδεικνύει δυο πράγματα: πρώτον ότι δεν είναι λογικό να περιμένεις να σου λύσουν οι άλλοι τα προβλήματα σου, υποκύπτοντας μάλιστα σε ένας Θεός ξέρει τι είδους απαιτήσεις και δεύτερον ότι τα βάσανά σου πρέπει να τα αντιμετωπίσεις μόνος σου, συντεταγμένα, με ρεαλισμό και υπερηφάνεια. Υπερηφάνεια στην ΑΕΚ και στον κόσμο της υπάρχει τεράστια – όλα τα άλλα όμως λείπουν. Αν δεν υπάρξει πολύ σύντομα μια διοίκηση που θα βρει χρήματα για να στηθεί μια καινούργια ομάδα (σε οποιαδήποτε κατηγορία…), που θα εμπνεύσει τον κόσμο να σταθεί δίπλα στους παίκτες στο Γολγοθά που τους περιμένει (όπου κι αν παίξουν του χρόνου…), και που θα ασχοληθεί σοβαρά με του κόσμου τις εκκρεμότητες που θα δημιουργήσει ο (αυτό)υποβιβασμός ( ή τη γνωστή προβληματική πραγματικότητα που θα παρατείνει μια μυθιστορηματική σωτηρία), η ΑΕΚ θα συνεχίσει να είναι μια μεγάλη ομάδα παγιδευμένη σε ένα φαύλο κύκλο. Ακούω πολλά μνημόσυνα και διαβάζω κείμενα για την ιστορία της ομάδας: δεν είναι αυτά το ζητούμενο τώρα. Για χρόνια λέγονταν ότι η ΑΕΚ κινδυνεύει με διάλυση – ο κίνδυνος δεν είναι πια θεωρητικός, αλλά υπαρκτός. Αν η ΑΕΚ μείνει (κόντρα σε όλα στη Σούπερ λίγκα) χρειάζεται μια πραγματική διοίκηση: χωρίς αυτή η συμμετοχή στο επόμενο πρωτάθλημα θα είναι μαρτύριο. Και αν υποβιβαστεί, όμως, χρειάζεται μια ακόμα καλύτερη διοίκηση, γιατί πουθενά δεν είναι γραμμένο πως οτιδήποτε στραβό, δεν μπορεί να γίνει χειρότερο…