Στον αστερισμό της πολιτικής ανωριμότητας

Τι κατάλαβα σε αυτή την προεκλογική περίοδο; Ότι δεν υπήρχε ένα εκλογικό ακροατήριο, αλλά δυο. Το πρώτο το αποτελούσαν οι άνθρωποι που ακόμα έχουν μια δουλειά και ένα κάποιο σταθερό (αν και μειωμένο) εισόδημα, μπορεί να έχουν και κάποιες καταθέσεις σε μια Τράπεζα, ίσως έχουν οικογένεια και παιδιά για το μέλλον των οποίων ανησυχούν. Το δεύτερο ακροατήριο το αποτελούν οι άνεργοι, οι πρόσφατα απολυμένοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι και χαμηλομισθωτοί που με δυσκολία τα βγάζουν πέρα – αν το κατορθώνουν. Το κοινό των δυο ακροατηρίων είναι ο θυμός, μόνο που η οργή τους δεν έχει να κάνει με τα ίδια πράγματα – ίσως απλώς να αφορά τους ίδιους ανθρώπους, αλλά μέχρι εκεί.Αν έλειψε ο σοβαρός πολιτικός λόγος, είναι γιατί όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι προσπάθησαν να κρύψουν την αλήθεια για τις δυσκολίες της οικονομικής πραγματικότητας της χώρας από το πρώτο ακροατήριο, όχι μόνο γιατί δε θέλανε να το τρομάξουν περισσότερο, αλλά και γιατί επιχείρησαν να πουλήσουν ελπίδα στο δεύτερο. Οι λίγοι που επιχείρησαν να βάλουν μια αντζέντα ρεαλιστικής συζήτησης έχουν χάσει προ πολλού τη δυνατότητα να γίνουν πιστευτοί εξαιτίας του ότι κυβέρνησαν: αυτό είναι το πρόβλημα της Ντόρας Μπακογιάννη, αλλά και του Βενιζέλου που ωστόσο είχε προβλήματα μεγαλύτερα. Εν μέρει αυτό ήταν και το πρόβλημα του Καρατζαφέρη και δεν του το έλυσε ο Κίρτσος: η πρακτική του εντός (της Κυβέρνησης Παπαδήμου) και εκτός (της Κυβέρνησης Παπαδήμου) του στέρησε ακροατήριο και ίσως τελικά και ψήφους. Η ύπαρξη αυτών των δυο πολύ διαφορετικών ακροατηρίων σκότωσε και κάθε προσπάθεια ελεγχόμενης – ας πούμε – παραχολογίας: ο Σαμαράς π.χ όταν μιλάει για χαμηλότερη φορολογία στις επιχειρήσεις όχι απλά δεν συγκινεί το ακροατήριο των ανέργων, αλλά μπορεί να τους εξοργίζει κιόλας!Δυστυχώς τα ελληνικά κόμματα δεν είναι κόμματα αρχών, αλλά κόμματα ακροατηρίου: ψάχνουν να βρουν τι είναι αυτό που θέλει ν ακούσει ο πολίτης για να του το πούνε προεκλογικά. Όταν δεν μπορεί να γίνει λόγο για άμεσες παροχές, ο λόγος των κομμάτων γίνεται αμήχανος – ο Βενιζέλος π.χ μίλησε τόσο πολύ αόριστα για αυτό το «εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση» που όποιος τον άκουγε νόμιζε ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ περιμένει από αυτόν που τον άκουγε στην τηλεόραση να τον πάρει τηλέφωνο να του πει τι να κάνει! Επίσης στην Ελλάδα θεωρείται λογικό να μην μιλάς όταν δεν έχεις κάτι να υποσχεθείς: η περίπτωση του Καραμανλή είναι μοναδική στα χρονικά, αλλά και δείγμα της ελληνικής πολιτικής νοοτροπίας.Εδώ κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η Αριστερά είχε τη μεγάλη ευκαιρία να αλλάξει τα δεδομένα κάνοντας μια ποιοτική διαφορά στο επίπεδο του λόγου και της πρότασης. Η Αριστερά εκ φύσεως μπορεί να απευθυνθεί ευκολότερα στο ακροατήριο των ανέργων και των χαμηλόμισθων χωρίς να πουλήσει ελπίδα στο πρώτο και μεγαλύτερο ακροατήριο – μέρους του οποίου δεν είναι μόνο η μεσαία τάξη, αλλά και η ανώτερη τάξη που θεωρητικά τουλάχιστον είναι εσωτερικός της εχθρός. Όμως η _ πλην του ΚΚΕ _ Αριστερά έχει κι αυτή ένα βασικό στόχο: να μαζέψει ψήφους ώστε η χρηματοδότησή της να είναι μεγαλύτ