Το δικαίωμα στην ενημέρωση και στη διαστροφή

Προκάλεσε μεγάλη συζήτηση είναι αλήθεια η απόφαση της Νova να μην δείξει τα επεισόδια που έγιναν την Κυριακή στο ΟΑΚΑ. Η Nova έχει αναλάβει τη σχετική δέσμευση μη προβολής επεισοδίων, αλλά και φάσεων που σοκάρουν το κοινό ή δυσφημούν το άθλημα, στη σύμβαση που υπέγραψε με τη Σούπερλίγκα για τη διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων: ουσιαστικά δεν έκανε τίποτα διαφορετικό από το να σεβαστεί την υπογραφή της. Ωστόσο έχω την εντύπωση ότι ακόμα κι αν δεν υπήρχε η σχετική σύμβαση πάλι δεν θα μετέδιδε τα πλάνα κι ας ήταν όλα σχεδόν αρκετά αρρωστημένα ώστε να προκαλούν και τηλεοπτικό ενδιαφέρον. Η απόφαση της συνδρομητικής τηλεόρασης δημιούργησε αμέσως συζητήσεις – πήραν εναντίον της θέση ακόμα και πολιτικά κόμματα που θα ήθελαν οι εικόνες φρίκης να έχουν μπει στα ελληνικά σπίτια, για δικούς τους προφανώς λόγους.Το Σάββατο στο ματς της Τότεναμ με τη Μπόλτον για το κύπελλο Αγγλίας ο άτυχος Φαμπρίς Μπουάμα έπαθε καρδιακή προσβολή. Η βρετανική τηλεόραση που κάλυπτε το ματς δεν έδειξε ούτε ένα κοντινό πλάνο του ποδοσφαιριστή που χαροπάλευε κι αξίζει να δείτε το βίντεο που ακολουθεί για τη σημειολογική κάλυψη των στιγμών.Ο σκηνοθέτης εστιάζει στην εξέδρα και στα πανικόβλητα βλέμματα των οπαδών. Επίσης καταγράφει την αγωνία τους για το τι συμβαίνει στο γήπεδο ενώ ο φυσικός ήχος επιτρέπει ν ακούσει κανείς τις αντιδράσεις της εξέδρας. Από εκεί κι έπειτα χρησιμοποιούνται μακρινά πλάνα ώστε να τονιστεί ότι το ματς έχει διακοπεί, ο φακός κυνηγάει το διαιτητή που πρέπει ν αποφασίσει αν το ματς θα συνεχιστεί κι ο σπίκερ ενημερώνει για το πρόβλημα του ποδοσφαιριστή χωρίς ποτέ η εικόνα να εστιάσει πάνω του. Φυσικά σε αυτή την παγκόσμια ρουφιάνα που λέγεται Youtube ήταν βέβαιο ότι θα κυκλοφορούσαν και πλάνα με τον άτυχο ποδοσφαιριστή πεσμένο στο χορτάρι.Στην προκειμένη περίπτωση είναι ένα αραβικό κανάλι αυτό που εξασφάλισε την αποκλειστικότητα. Δε χωράει αμφιβολία ότι η σκληρότητα των σκηνών έχει κάνει στο κοινό μεγαλύτερο γκελ από το βρετανικό τρόπο καταγραφής της ατμόσφαιρας του γηπέδου ενώ εξελίσσονταν το δράμα: το αραβικό βίντεο με το ακατανόητο σπικάζ έχουν δει πάνω από 13 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτίου ενώ το βρετανικό αντίστοιχο λιγότεροι από 900 χιλιάδες. Αν το κριτήριο είναι τι θέλει να δει ο κόσμος, τότε όποιος δεν παρουσιάζει σε απευθείας μετάδοση σκηνές φρίκης κάνει αναμφίβολα κακή δουλειά – όμως από πότε η διαστροφική ικανοποίηση του κοινού αποκαλείται δημοσιογραφία ή αθλητικογραφεία;Σε ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο όπου ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων θεωρείται optional η κάλυψη ενός θανάτου σε απευθείας μετάδοση προφανώς και «διασκεδάζει» περισσότερο από όσο σοκάρει, όμως δεν μπορεί το κριτήριο να είναι ούτε η διασκέδαση του κοινού δια του τρόμου ούτε πολύ περισσότερο το πώς θα το σοκάρουμε περισσότερο. Θα λεγα ότι η κρίση αυτών των πρακτικών των τηλεοπτικών καναλιών πρέπει να βασίζεται σε ένα άλλο κριτήριο: στην ευκολία και στη δυσκολία της διαχείρισης των καταστάσεων. Προφανώς το εύκολο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να πουλάς αίμα: κανείς δεν