Μπορεί η Ευρώπη να γίνει ΗΠΑ (ΗΠΕ);

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου

Η ΕΕ δεν μπορεί πλέον να μεταρρυθμίζεται αμιγώς νεοφιλελεύθερα. Δυστυχώς για τους νεοφιλελευθέρους, τους σοσιαλδημοκράτες και τα γκρουπούσκουλα του νεοφασισμού, η Ευρώπη δεν μπορεί να μεταβληθεί σε ιδανική, νεοφιλελεύθερη αναπαράσταση των ΗΠΑ. Ευτυχώς για όλους τους υπόλοιπους στην ήπειρό μας, εδώ η μάχη στο εσωτερικό του καπιταλισμού συνεχίζεται μεταξύ των Physiocrats και των Utilitarians. Στις ΗΠΑ η μάχη αυτή δόθηκε κατά τον αμερικανικό «εμφύλιο» πόλεμο και ολοκληρώθηκε τον επόμενο αιώνα, με την απόλυτη επικράτηση των Utilitarians στην πλέον χυδαία εκδοχή τους: των......... ανθρώπων του χρήματος, απλού, σύνθετου ή «έξυπνου». Έτσι, από την άποψη των ευρωπαίων Utilitarians, ότι οι ανάγκες και οι επιθυμίες γενούν τους Νόμους, καταλήξαμε στο ότι ο Νόμος παράγεται με οικονομικό τρόπο από την αγορά. Δηλαδή, Νόμος είναι το φυσικό Δίκαιο αυτών που ορίζουν κάθε φορά τις ανάγκες και τις επιθυμίες των λαών. Ασφαλώς, αυτός που τις ορίζει είναι κατ’ αυτούς κάποιο αόρατο, αντικειμενικό πνεύμα: το πνεύμα των αγορών, που συνεργάζεται με το χέρι του τραπεζίτη και του χρηματιστή, ώστε η ιδεαλιστικά δομημένη αντικειμενικότητα των αγορών να λάβει υλική μορφή με τον έλεγχο της διαμόρφωσης της αξίας από αυτούς.

Κάπως έτσι φτάσαμε στο «Νόμος είναι το δίκιο του χρηματοπιστωτή»! Όχι αυτό που λέει η Αλέκα: «Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» και όχι αυτό που διδάσκεται στις Νομικές, Πολιτικές και Οικονομικές σχολές: «Νόμος είναι το δίκιο του ισχυρού, του κυρίαρχου, του ιδιοκτήτη ή του κατόχου και διαχειριστή των μέσων παραγωγής», όπως δοξάζουν οι Physiocrats και σύγχρονες παραλλαγές τους! Αυτά τα πράγματα στη Βόρειο Αμερική ξεκαθάρισαν με μπόλικο αίμα και αφάνταστη βία όλων των μορφών στο τέλος του 19ου - αρχές 20ου αιώνα και από τότε οι κρίσεις δομούνται και διαχειρίζονται στο πλαίσιο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο ορίζει σε κρίσιμο βαθμό και την διεθνή συμπεριφορά των ΗΠΑ.

Στην Ευρώπη η ενδοκαπιταλιστική Μάχη συνεχίζεται, εξελίσσεται και εμπλουτίζεται με τον αγώνα διαφόρων κινημάτων χειραφέτησης και εθνικισμού που παρεμβαίνουν στη σύγκρουση των σύγχρονων Physiocrats και Utilitarians. Με δύο λόγια, αυτοί οι κύριοι τύποι καπιταλιστών δομούν την πραγματικότητα σε ένα κοινό πεδίο «προτάσεων συλλογισμού», όπου όμως ότι εμφανίζεται να είναι αρνητικό για τον ένα αντιμετωπίζεται ως θετικό από τον άλλο. Οι κοινές παραδοχές τους είναι: ο πλούτος πηγάζει από τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής, η αξία των πραγμάτων συνδέεται με το σύστημα ανταλλαγής, το χρήμα έχει αξία ως αναπαράσταση του πλούτου σε κυκλοφορία, ενώ η τελευταία πρέπει να λαμβάνει όσο το δυνατόν πιο απλή μορφή. Οι Physiocrats προσεγγίζουν αυτόν τον «κοινό τόπο», αντιλαμβανόμενοι τον θεμελιώδη ρόλο της εργασίας κατά τον μετασχηματισμό της ύλης για την παραγωγή πλούτου, ενώ για τους Utilitarians η εργασία δεν διαχωρίζεται από την παραγωγή, την οποία κατ΄ αυτούς (θα πρέπει να) ρυθμίζει ο μηχανισμός που διαμορφώνει στην αξία στην περιοχή τ