Γιατί η ποσοτική χαλάρωση δεν είναι πανάκεια για την οικονομία

Του Γιώργου ΚαισάριουΌπως είπα στο προηγούμενο άρθρο, ο λόγος για τις αγορές κρατικών ομολόγων εκ μέρους της ΕΚΤ και για ακύρωση αυτού του χρέους (διαγραφή αν θέλετε) είναι πρωτίστως για να μειωθεί η μόχλευση στο όλο σύστημα και να αποφύγουμε μια συστημική κατάρρευση.Ο παράγοντας ανάπτυξη, μείωση της ανεργίας, μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και πολλά άλλα δεινά που ταλαιπωρούν την Ελλάδα (εδώ που έχουμε φτάσει), θα πρέπει να περιμένουν.Είναι μεγάλο λάθος των βορειοευρωπαίων να επιμένουν να λύσουμε το δημοσιονομικό μας πρόβλημα και στη συνέχεια να κοιτάξουμε τα υπόλοιπα. Όχι ότι δεν πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα των ελλειμμάτων που έχουμε (πρέπει), αλλά όταν κάποιος πνίγεται, δεν πας διπλά του με μια βάρκα και του λες να μάθει να κολυμπάει, ούτε του κάνεις κριτική γιατί μπήκε στο........νερό αφού δεν ήξερε κολύμπι. Πρώτα τον σώζεις και στη συνέχεια του μαθαίνεις κολύμπι και τον βάζεις τιμωρία.Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι σε ελεύθερη πτώση. Παρακαλώ σημειώστε ότι ο κύριος υπουργός οικονομικών, πριν μερικές μέρες, έκανε λόγο για ύφεση που ίσως να ξεπεράσει το 4,5% για το 2011. Η υπόλοιπη Ευρώπη ακολουθεί. Στην Πορτογαλία η ιδιωτική κατανάλωση είναι μειωμένη 3,5%. Είναι η μεγαλύτερη πτώση που καταγράφηκε από το 1978, από τότε δηλαδή που η κεντρική τράπεζα έχει στοιχεία.Το αν η διαδικασία της ποσοτικής χαλάρωσης (τύπου Fed) αυτό που περιγράφω (στο περίπου) στο προηγούμενο άρθρο ανακουφίσει την οικονομία αναζωπυρώνοντας την επιχειρηματικότητα, με απώτερο στόχο να μειωθεί η ανεργία είναι δευτερευούσης σημασίας. Πρωταρχικός στόχος σε αυτή τη φάση είναι να αποφύγουμε τη συστημική κατάρρευση.Ας δούμε όμως για ποιο λόγο τα open market operations των κεντρικών τραπεζών δεν έχουν πάντα το επιθυμητό αποτέλεσμα. Όσα ομόλογα και να αγοράσει η κεντρική τράπεζα από την αγορά, πέραν το ότι δεν θα βοηθήσει την Ελλάδα (αν δεν βρεθεί τρόπος να ακυρωθεί αυτό το χρέος), δεν σημαίνει ότι το χρήμα αυτό θα μπει στην πραγματική οικονομία. Όχι διότι δεν θα θέλει η κεντρική τράπεζα κάτι τέτοιο, άλλα όπως πολύ σωστά λέει ο kkalev, τα δάνεια στην οικονομία τα δίνουν οι εμπορικές τράπεζες και όχι οι κεντρικές τράπεζες.Η κεντρική τράπεζα απλά τιμολογεί πόσο κοστίζει το χρήμα. Δεν μπορεί η κεντρική τράπεζα να αναγκάσει την αγορά να πάρει δάνεια με σκοπό να εκμεταλλευτεί τα χαμηλά επιτόκια, ή, να κάνει χρήση της ρευστότητας που δημιουργεί. Αυτό θα το κάνει η αγορά μέσα από το τραπεζικό σύστημα, μόνο όταν η αγορά θεωρήσει (επιχειρήσεις και ιδιώτες) ότι οι συνθήκες είναι τέτοιες που θα κερδίσει επιχειρώντας.Ας σκεφτούμε λίγο ποιοι είναι οι κατέχοντες ομολόγων. Είναι οι κεντρικές τράπεζες, οι εμπορικές τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία, μεγάλες εταιρείες διαχείρισης ομολόγων (τύπου Pimco) και βεβαία σε πολύ μικρότερο βαθμό hedge funds και ιδιώτες επενδυτές.Αν η κεντρική τράπεζα βγει αγοραστής στη δευτερογενή αγορά και αγοράσει μαζικές ποσότητες ομολόγων, τότε οι επενδυτές που αναφέραμε πριν θα βρεθούν με ρευστότητα. Σημειώστε ότι αυτοί οι επενδυτές θα θελήσουν να βάλουν αυτό το