Μια διαφορετική σοσιαλδημοκρατία, μέσω μιας διαφορετικής Ευρώπης

Γράφει ο Μαυροζαχαράκης Μανόλης

Νέα αφήγηση

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται σε θέση άμυνας, παρά την νίκη του Ολλάντ στην Γαλλία και την επικράτηση του Ομπάμα στις ΗΠΑ. Ενώ στις αρχές του αιώνα ο πολιτικός χάρτης της Ευρώπης ήταν χρωματισμένος κόκκινος, τώρα έχει μαυρίσει. Στις 27 χώρες της ΕΕ οι σοσιαλδημοκράτες συμμετέχουν μόνο σε ελάχιστες κυβερνήσεις ενώ οι ευρωεκλογές του...... 2009 αποτέλεσαν ένα σημαντικό πλήγμα για αυτούς..
Καταφανώς, οι σοσιαλδημοκράτες δεν καθορίζουν πια τις πολιτικές εξελίξεις.Το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης έθεσε οριστικό τέλος στην επικυριαρχία της κεντροαριστεράς η οποία εκτός των άλλων διέγνωσε καθυστερημένα την επέλαση της κρίσης και κατά συνέπεια δεν όρθωσε έγκαιρα τα απαιτούμενα προστατευτικά τείχη την εποχή της διακυβέρνησης της. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και συνολικότερα ο προοδευτικός χώρος δεν εντόπισαν έγκαιρα τις μεταλλαγές του καπιταλισμού και των κρίσεων που τον συνοδεύουν. Κατά συνέπεια αγνόησαν την μεταβολή των χαρακτηριστικών της κρίσης που αρχικά εξέλαβε την μορφή μιας στενότητας στο επίπεδο ρευστότητας ενώ μετεξελίχτηκε σε γενικευμένη οικονομική κρίση και στην συνέχεια σε κρίση εθνικών προϋπολογισμών. Ως εκ τούτου το δημοσιονομικό αδιέξοδο των κρατών μεταμόρφωσε όλη την Ευρώπη σε ένα καθεστώς λιτότητας, χωρίς καν να αντιδράσει η σοσιαλδημοκρατία. Συνεπεία των αναγκών δημοσιονομικής διαχείρισης πολλά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα φορτισμένα με ευθύνες διακυβέρνησης , μεταξύ των οποίων και το ΠΑΣΟΚ δεν ταυτίζονται πλέον με το πολιτικό κίνημα της Σοσιαλδημοκρατίας. Εντούτοις τα περισσότερα κεντροαριστερά κόμματα στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις. Θα πρέπει αφενός να ανταποκριθούν στην δομική διάλυση του σώματος ψηφοφόρων και μελών που αποτέλεσαν το βασικό στήριγμα τους και αφετέρου να ανταποκριθούν στην πίεση που ασκούν αναδυόμενα νεο-δεξιά λαϊκιστικά κινήματα, εξημερωμένα συντηρητικά κόμματα, και κόμματα αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας. Την ίδια στιγμή αναδύεται η αδήριτη ανάγκη αντικατάστασης του ξεπερασμένου πλέον "τρίτου δρόμου" από μια νέα σοσιαλδημοκρατική αφήγηση. Ασφαλώς δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης οι «Νέοι Εργατικοί» (New Labour) του Τόνι Μπλέρ καθόριζαν το πνεύμα της εποχής από την σκοπιά της σοσιαλδημοκρατίας. Εξίσου όμως είναι αναμφισβήτητο ότι ο τρίτος δρόμος απέτυχε, εξυφαίνοντας άκριτες εκδοχές πολιτικής που εκφράστηκαν με ορολογίες όπως «εξατομίκευση», «εκσυγχρονισμός», «επιλεκτική δικαιοσύνη», «ενεργητικό κράτος», «κοινωνία των ευκαιριών», «κοινωνία της μόρφωσης», «οικονομία της αγοράς», «νέα οικονομία», «ευελισφάλεια» και «κλιμακωτή αλληλεγγύη». Καθώς διαφάνηκε στον ορίζοντα ο νεοφιλελεύθερος μανδύας που κάλυπτε τον τρίτο δρόμο, με όλες τις σοβαρές συνέπειες για τις κοινωνίες, τα εκλογικά σώματα αποστράφηκαν από τα μεταμοντέρνα εγχειρήματα της μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας. Έκτοτε, είναι σε πλήρη εξέλιξη η αναζή