Σχολιανά 165 Το Μνημόνιο ως υπερμαρξιστική και νεομαλθουσιανή οικονομική ΚΑΙ κοινωνική πολιτική

Γράφει ο Βασίλης Δ. Χασιώτης
Μιλά ο αιδεσιμότατος Thomas Malthus : «Ένας άνθρωπος που γεννιέται σ’ ένα κόσμο που ήδη κατέχεται από τους άλλους, αν δεν μπορεί να πάρει τίποτα από τους γονείς, που δικαιωματικά πρέπει να τους ζητήσει, κι αν η κοινωνία δεν έχει ανάγκη από την εργασία του, τότε δεν έχει κανένα δικαίωμα να ζητήσει έστω και την ελάχιστη τροφή, και στην πραγματικότητα σαν άτομο, περισσεύει. Στο μεγάλο τραπέζι της φύσης δεν υπάρχει κάποιο πιάτο γι’ αυτόν. Η φύση τον προστάζει να φύγει από τη μέση, και θέτει ήδη σε κίνηση τους μηχανισμούς που μπορούν να επιβάλουν τη θέλησή της, αν δεν..... προστρέξει στην ελεημοσύνη ορισμένων από τους καλεσμένους. Οι καλεσμένοι στριμώχνονται για να του κάνουν θέση και την ίδια στιγμή και άλλοι περιττοί εμφανίζονται και απαιτούν την ίδια παραχώρηση για λογαριασμό τους. Ξαφνικά κυκλοφορεί η φήμη ότι υπάρχουν τροφές για όλους όσους το επιθυμούν. Έτσι η τάξη και η αρμονία που επικρατούσε προηγουμένως στο τραπέζι διαταράσσεται, η αφθονία που απολάμβαναν οι καλεσμένοι καταντά συζητήσιμη. Η ευτυχία των καλεσμένων καταστρέφεται από το θέαμα της αθλιότητας και τις ενοχλήσεις που προέρχονται από κάθε άκρη της αίθουσας. Οι υπεύθυνοι για το σερβίρισμα των καλεσμένων αγανακτούν, γιατί με όλη αυτή την κατάσταση που προκλήθηκε δεν είναι πλέον σε θέση να μετρήσουν τις αναλογίες, όπως ήξεραν να κάνουν στο παρελθόν. Οι λίγοι καλεσμένοι που δέχθηκαν πρώτοι τον περιττό ανάμεσά τους καταλαβαίνουν πολύ αργά το σφάλμα τους να παραβιάσουν τις αυστηρές διαταγές της μεγάλης κυρίας του τραπεζιού.»
Michel Beaud : Η Ιστορία του Καπιταλισμού – από το 1500 ως σήμερα, εκδ. Μαλλιάρης – Παιδεία, Θεσσαλονίκη, 1987
Αν τα οικονομικά τουλάχιστον στις θεμελιώδεις τους αρχές δεν άλλαξαν από την εποχή που εγώ τα σπούδαζα, κοντά σαράντα χρόνια πριν, τότε λοιπόν, όταν διδασκόμασταν το πώς προσδιορίζονται οι αμοιβές των συντελεστών παραγωγής, τα εγχειρίδιά μας, εκθείαζαν το σύστημα των τιμών στην ελεύθερη αγορά, που καλύτερα παντός άλλου, π.χ. του κρατικού παρεμβατισμού ή της μαρξιστικής προσέγγισης, έλυναν κατά τον πιο ορθό οικονομικά και πιο δίκαιο κοινωνικά τρόπο το πρόβλημα αυτό.Και φυσικά, ο συντελεστής «εργασία», με τον ίδιο τρόπο προσεγγίζονταν ως προς τον καθορισμό της τιμής του.Οι παντοδύναμες καμπύλες ζήτησης και προσφοράς (σχηματική απεικόνιση αντίστοιχων «δυνάμεων») καθόριζαν στο σημείο τομής τους την «τιμή ισορροπίας», εκεί δηλαδή που προσδιορίζονταν η μέγιστη δυνατή τιμή και η μέγιστη δυνατή ποσότητα εργασίας, με δεδομένες τις κλίσεις των καμπυλών αυτών. Και τι λέγαμε; Πάνω απ’ το σημείο αυτό, είχαμε πλεόνασμα «εργασίας», κάτω δε απ’ το σημείο αυτό είχα έλλειμμα εργασίας, που και στις δυό περιπτώσεις, οι νόμοι της αγοράς ωθούσαν την αμοιβή και τη ποσότητα, στο αγοραία «σωστό» μέγεθος. Μάλιστα, ήταν, τότε, μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, να υπενθυμίζεται και το γιατί, ο μηχανισμός αυτός των τιμών, εν τέλει κατέρριπτε και την περί «εφεδρικού στρατού» θεωρία του Μαρξ, σύμφωνα με την οποία, το