ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΓΡΑ ΣΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ

Του Κωνσταντίνου Χολέβα
Πολιτικού Επιστήμων

Την Κυριακή 10 Ιουλίου είχα την τιμή να είμαι ο κύριος ομιλητής στις εκδηλώσεις ΑΓΑΠΗΝΕΙΑ του Δήμου Τριφυλίας και της πόλης των Γαργαλιάνων. Πρόκειται για καθιερωμένες επί χρόνια εκδηλώσεις για να τιμηθεί η μνήμη του Γαργαλιανιώτη Μακεδονομάχου Σαράντου Αγαπηνού, γνωστού με το πολεμικό ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας. Ο Άγρας, κεντρικός ήρωας στα «Μυστικά του Βάλτου» της Πηνελόπης Δέλτα, σκοτώθηκε από συμμορία κομιτατζήδων στις 7 Ιουνίου 1907 λίγο έξω από την....
Έδεσσα. Μαζί του μαρτύρησε για το Έθνος μας και ο Ναουσαίος συμμαχητής του Αντώνης Μίγγας, προερχόμενος από δίγλωσση οικογένεια, δηλαδή από Έλληνες Μακεδόνες που χρησιμοποιούσαν το τοπικό σλαβόφωνο ιδίωμα παράλληλα με τα ελληνικά. Ο Σαράντος Αγαπηνός-Άγρας ήταν αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και πήγε εθελοντικά στη Μακεδονία, η οποία αποτελούσε τότε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Βοήθησε και αυτός, όπως και πολλοί άλλοι Έλληνες αξιωματικοί και εθελοντές, τον αγώνα των εντοπίων κατά των Τούρκων κατακτητών και των Βουλγάρων, που διεκδικούσαν τη Μακεδονία.
Με την ευκαιρία της ομιλίας μου αυτής αναλογίσθηκα πόσο μεγάλη ευθύνη έχουμε σήμερα απέναντι στην ηρωική μνήμη όλων εκείνων που αγωνίσθηκαν στο διμέτωπο αγώνα του Ελληνισμού για τη διάσωση της Μακεδονίας. Διδάσκουμε άραγε στα παιδιά μας ότι ακριβώς δέκα χρόνια από την πτώχευση της Ελλάδος επί Χαριλάου Τρικούπη και ενώ από το 1898 είχε επιβληθεί στην Ελλάδα ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (η τρόικα της εποχής) κατόρθωσαν οι πρόγονοί μας και αντιμετώπισαν επιτυχώς Τούρκους και Βουλγάρους εθνικιστές (1903-1908); Διδασκόμαστε άραγε από εκείνη την προσπάθεια στην οποία αποδείχθηκε ότι όταν θέλει ο Έλληνας είναι και συστηματικός και οργανωτικός; Παίρνουμε μαθήματα από τον ορθό συντονισμό μεταξύ Εκκλησίας, διπλωματών, στρατιωτικών, εντοπίων και εθελοντών που οδήγησε στη σωτηρία της Μακεδονίας μας; Προσπαθούμε άραγε να διερευνήσουμε ποιές ψυχικές δυνάμεις, ποια παιδεία και ποιο ήθος ώθησε την πτωχευμένη Ελλάδα του 1893, την ηττημένη από τους Τούρκους το 1897, να ορθώσει κεφάλι το 1903 και να στείλει την αφρόκρεμα της νεολαίας της στα έλη των Γιαννιτσών και στα χιόνια της Δυτικής Μακεδονίας υπέρ Ορθοδοξίας και πατρίδος;
Ως Μακεδών θεωρώ χρέος μου να τιμώ τους προγόνους μου που ξεκίνησαν την αντίσταση κατά της Βουλγαρικής Εξαρχίας ήδη από το 1872, με αποκορύφωμα την ένοπλη φάση του 1903-1908. Όμως ακόμη περισσότερο οφείλω να εκφράσω ευγνωμοσύνη προς τους Κρητικούς, Μανιάτες, Μεσσήνιους και άλλους συνέλληνες, οι οποίοι ήλθαν από την υπόλοιπη Ελλάδα για να υλοποιήσουν την προτροπή του διπλωμάτη, λογίου και οραματιστή Ίωνος Δραγούμη: «Έλληνες, ας σπεύσουμε να σώσουμε τη Μακεδονία και η Μακεδονία θα μάς σώσει»! Ο αδικοχαμένος από ελληνικό βόλι το 1920 Ίων Δραγούμης εννοούσε ότι ένας λαός πτωχευμένος υλικά χρειάζεται μία Μεγάλη Ιδέα, ένα εθνικό όραμα για να ανορθωθεί ηθικά και να αναγεννηθεί πνευματικά. Είχε δίκιο. Αλλά πόσοι σήμερα τον διαβάζουν;
Έχουμε ευθύνη απέναντι