Αστάθεια ή σταθερότητα; Μια διαφορετική οπτική και προτάσεις

Του Νίκου Κοτζιά
Ποιά είναι η εμπειρία από την κυβέρνηση Παπαδήμου που αναγκάστηκε να οδηγηθεί σε εκλογές πολύ πριν τη λήξη της θητείας της; Ότι όσο μεγάλη και αν είναι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αν η πολιτική που έχει επιλέξει να εφαρμόσει δεν έχει την συναίνεση, έστω ανοχή, της κοινωνίας, τότε δεν μπορεί και δεν αντέχει να ....
κυβερνήσει. Η κυβέρνηση Παπαδήμου εκλέχτηκε με τα 5/6 της βουλής και είχε τη στήριξη κομμάτων που είχαν λάβει άνω των 80% των ψήφων. Τώρα, οι κυβερνήσεις που μπορεί να προκύψουν από τις επόμενες εκλογές, αν προκύψουν θα αθροίζουν στην καλύτερη περίπτωση ποσοστά γύρω στα 40% και 155-160 βουλευτές, λιγότερο, δηλαδή, από όσα είχε μόνο του το ΠΑΣΟΚ όταν εκλέχτηκε η κυβέρνηση Γ.Παπανδρέου το 2009.
Τα πιθανά σενάρια κυβέρνησης είναι μόνο δύο
Ποια είναι τα πιθανά σενάρια; Δύο, ευθέως εξαρτώμενα από το ποιο κόμμα θα βγει πρώτο, ο Σύριζα ή η ΝΔ. Και αυτό διότι είναι παραπάνω από δύσκολο να συγκροτηθεί στη χώρα κυβέρνηση χωρίς να συμμετέχει το πρώτο κόμμα. Εφόσον ισχύουν οι προσωρινές εκτιμήσεις μου, το πρώτο κόμμα θα έχει περί τις 120-130 έδρες, λίγες παραπάνω, λίγες πιο κάτω. Η «λογική» των πραγμάτων είναι να βγει πρώτο κόμμα η ΝΔ, η φορά τους, όμως, είναι να βγει ο Σύριζα. Κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτος διότι οι τρεις εβδομάδες μέχρι τις εκλογές μπορεί να αποδειχτούν 21 ημέρες, μπορεί, όμως, και να αποδειχτούν ένας αιώνας αλλαγών. Σε κάθε περίπτωση αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι τα δύο αυτά κόμματα δεν πρόκειται να συμφωνήσουν σε συγκυβέρνηση.Τα δύο πιθανά σενάρια, λοιπόν, είναι ότι ένα από τα δύο κόμματα, Σύριζα ή ΝΔ θα έχουν τη δυνατότητα να κυβερνήσουν μέσα από σύμμαχα σχήματα. Η ΝΔ με τον νεοφιλελεύθερο χώρο που θα έχει παραμείνει εκτός των γραμμών της, αν μπει αυτός στη βουλή και το ΠΑΣΟΚ. Ο Σύριζα με άλλες αριστερές και οικολογικές πολιτικές δυνάμεις. Σε αυτούς του συνδυασμούς ανοικτή είναι η στάση δύο άλλων δυνάμεων. Η μία είναι η Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ). Ελπίζω μέχρι τις εκλογές να έχει ξεκαθαρίσει προοδευτικά τις επιλογές της. Η άλλη «οι ανεξάρτητοι Έλληνες» τουλάχιστον όσον αφορά ότι είχαν πει τους προηγούμενους δύο μήνες θα στήριζαν μια αντιμνημονιακή κυβέρνηση, αλλά δεν νομίζω να έχει κλείσει εκ νέου κάθε άλλη επιλογή.Ανεξάρτητα των συνδυασμών μπορούμε να κάνουμε τις εξής εκτιμήσεις: α) πιθανότερος πυρήνας μιας νέας κυβέρνησης θα είναι το πρώτο κόμμα, αφού λαμβάνει και τις πενήντα έδρες μπόνους. Β) υπάρχουν αρκετές δυνάμεις για να συμμαχήσουν ή ανεχθούν μια κυβέρνηση του πρώτου κόμματος, αφού όλα δείχνουν ότι η απόσταση μέχρι τα 151 θα είναι σχετική μικρή. Γ) Οποιοδήποτε κυβερνητικό μπλοκ θα έχει απέναντί του στη βουλή μια ισχυρή αντιπολίτευση, αριθμητικά μεγαλύτερη εκείνης της κυβέρνησης Παπαδήμου και, τέλος, δ) είναι αμφίβολο αν θα εκφράζει την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος και κατά προέκταση των πολιτών. Με βάση αυτά τα στοιχεία είναι πιθανότατο και η επόμενη κυβέρνηση να είναι σχετικά ασταθής μ πολλά προβλήματα αντοχής απέναντι στα προβλήματα και δοκιμασίες επιβίωσης. Πιθανόν δε,