Κίνδυνος έντασης στη Μεσόγειο λόγω των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου

Analysis by James M. Dorsey (World Politics Review) – Oil and Gas Finds Fueling Tension in Eastern Mediterranean

Η ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αναμένεται να προκαλέσει ραγδαίες εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η Κύπρος, η Τουρκία, ο Λίβανος καθώς και το Ισραήλ αξιώνουν να έχουν συμμετοχή στα νέα “ενεργειακά σύνορα”.
Η κατάσταση είναι περίπλοκη, συγκρίνεται με εκείνη στο Περσικό Κόλπο, και η νέα οικονομική συμμαχία Ισραήλ – Κύπρου εγείρει προϋποθέσεις νέων συγκρούσεων. Ο εντοπισμός κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου σε διεθνή ύδατα προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες αλλά συμμετέχουν αρκετοί σε αυτές. Ενώ ήδη το Ισραήλ και....
ο Λίβανος έχουν προειδοποιήσει σχετικά με τα οικονομικά συμφέροντα τους στη περιοχή που έχουν βρεθεί τα κοιτάσματα, το ίδιο θέμα αποτελεί και casus belli ανάμεσα στη Τουρκία και τη Κύπρο, καθώς και ανάμεσα στις δύο κοινότητες που ζουν εκεί.
Το γεγονός πως η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει πως ξεκινά έρευνες για πετρέλαιο σε μια περιοχή 288.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανάμεσα στην νοτιοανατολική τουρκική πόλη Μερσίνα και στις βόρειες ακτές της Κύπρου έχει τροφοδοτήσει ένταση. Η Τουρκία διατηρεί περίπου 40.000 στρατιώτες στο βόρειο τμήμα της Κύπρου μετά την εισβολή της το 1974. Παράλληλα είναι και η μοναδική χώρα που έχει αναγνωρίσει το βόρειο τμήμα της Κύπρου ως “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειου Κύπρου” (ΤΔΒΚ).
Από την άλλη πλευρά, η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή κυβέρνηση, Δημοκρατία της Κύπρου και μέλος της Ε.Ε, κατηγορεί τη Τουρκία πως ενεργεί σαν τον “νταή” της περιοχής. Οι έρευνες για πετρέλαιο στη περιοχή είναι σημείο τριβής το δύο πλευρών κυρίως τα δύο τελευταία χρόνια και δυσχερένει τις ειρηνευτικές συνομιλίες που γίνονται σχετικά με το Κυπριακό που αποτελεί ένα από τα πλέον δύσλυτα θέματα στο πλανήτη.
Η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει κατηγορήσει τη Κύπρο πως διαπραγματεύεται τον ορυκτό πλούτο της περιοχής με το Λίβανο αλλά και με τη Συρία. Το 2007 η Κύπρος υπόγραψε με το Λίβανο ΑΟΖ και οριοθέτησε τα υποθαλάσσια σύνορα, ενώ το ίδιο έκανε με την Αίγυπτο. Παράλληλα έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με το Ισραήλ και έχει χαρτογραφήσει τη διαδικασία κοινών ερευνών για κοιτάσματα στη περιοχή.
Το 2007 η Κύπρος “δέσμευσε” περιοχή 20.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων για να ξεκινήσει έρευνες. Τις έρευνες και τις άδειες εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων του Ισραήλ είχε αναλάβει η αμερικανική εταιρεία Νoble Εnergy Ltd που εδρεύσει στο Χιούστον, σε κοινοπραξία με ισραηλινές εταιρείες. Οι εταιρείες ExxonMobil, BP, China National Petroleum Corporation, India’s Oil, και Natural Gas Corporation δεν συμφώνησαν μετά από πίεση που δέχτηκαν από τη τουρκική πλευρά. Η γεώτρηση στο κοίτασμα «Λεβιάθαν» αναμένεται να αρχίσει τελικά στις αρχές του 2011 από την εταιρεία Νoble Εnergy Ltd και, σύμφωνα με τις εταιρείες που εμπλέκονται στο εγχείρημα, θα έχει μεγάλη επιτυχία.
Η Τουρκία έχει προειδοποιήσει ήδη τη Κύπρο και το Λίβανο