Ο Τεκτονισμός στα Ιόνια Νησιά

Ιστορική Αναδρομή

Τα Ιόνια είναι αναμφίβολα η κοιτίδα του Ελλαδικού Τεκτονισμού. Η περιοχή είχε την τύχη να μην βρεθεί υπό τον Οθωμανικό ζυγό και ταυτόχρονα η κατοχή της από ευρωπαϊκές δυνάμεις, με μόνη εξαίρεση την περίοδο της ρωσικής κατοχής, συνέδεσε τα νησιά με τα τεκταινόμενα στην Κεντρική Ευρώπη τη σημαντική περίοδο του διαφωτισμού. Έτσι ήταν φυσικό να μεταλαμπαδευθεί και στα .....
Ιόνια ο Τεκτονισμός σχετικά σύντομα μετά την εμφάνισή του στην Ηπειρωτική Ευρώπη. Όταν δε στις αρχές του 19ου αιώνα συστάθηκε το ελεύθερο ελληνικό κράτος ήταν εύλογο ότι η πρωτοβουλία για την εγκαθίδρυση του Τεκτονισμού θα προερχόταν από τέκτονες οι οποίοι είτε είχαν δει το τεκτονικό φως στα Ιόνια, είτε κατάγονταν από τα Ιόνια και είχαν γνωρίσει τον Τεκτονισμό κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, ή της εργασίας τους, στη Γαλλία ή την Ιταλία.
Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι όποιος επιθυμεί να ασχοληθεί με την ιστορία του ελληνικού Τεκτονισμού, έστω και περιστασιακά, είναι υποχρεωμένος να κάνει αναφορά στην πορεία του θεσμού στα Ιόνια. Έτσι έχουν δημοσιευθεί δεκάδες εργασίες και έχουν ανακοινωθεί σε στοές εκατοντάδες ομιλίες οι οποίες παρουσιάζουν σχετικές πληροφορίες.
Δυστυχώς σχεδόν όλες οι εργασίες πάσχουν ιστορικά για διάφορους λόγους. Ο βασικότερος οφείλεται στην έλλειψη αξιόπιστων ιστορικών αρχείων. Τα περισσότερα αρχεία του τέλους του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου έχουν χαθεί είτε λόγω των αναστατώσεων στην περιοχή από τις διάφορες κατοχές, τη διάθεση προστασίας των μυστικών και των εξελίξεων μετά την έναρξη της Επανάστασης. Πολλά αρχεία χάθηκαν επίσης από φυσικές καταστροφές, όπως η σεισμοπυρκαγιά του 1953. Άλλα αρχεία έχουν μεν διασωθεί αλλά δεν είναι προσβάσιμα στους ερευνητές. Δεύτερος λόγος είναι ότι και από τα διασωζόμενα αρχεία και τεκμήρια πολλά παραμένουν ανεκμετάλλευτα γιατί είναι γραμμένα σε ιδιωματικά ιταλικά και γαλλικά της εποχής που απαιτούν ειδικές γνώσεις εκ μέρους των ερευνητών. Τέλος φαίνεται ότι υπάρχει διάχυτη μια ερευνητική ραθυμία ενισχυμένη από υπερβολική εμπιστοσύνη στα κείμενα προηγούμενων ερευνητών. Έτσι είναι συνηθέστατο φαινόμενο η αναπαραγωγή διαφόρων κειμένων διαιωνίζοντας αναπόδεικτες, εξόφθαλμα ανακριβείς πληροφορίες αγνοώντας μεταγενέστερες τροποποιητικές πληροφορίες. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι ακόμα και αυθεντικά κείμενα μιας περιόδου δεν πρέπει να γίνονται άκριτα και αδιασταύρωτα δεκτά ως αυθεντικά. Για παράδειγμα συναντάμε πολλά κείμενα των αρχών του 19ου αιώνα όπου ονόματα εμφανίζονται με διαφορετική ορθογραφία ώστε να γεννάται αμφιβολία σε ποιό ή ποιά άτομα αναφέρονται, ή και περιπτώσεις όπου το ίδιο γεγονός παρουσιάζεται διαφορετικά, ακόμα και από το ίδιο άτομο, σε διάφορες χρονικές στιγμές.
Στην περίπτωση της ιστορίας του Τεκτονισμού στα Ιόνια διαθέτουμε, ευτυχώς, αρκετά διασωθέντα πρωτότυπα έγγραφα στα γαλλικά και αγγλικά αρχεία και ελάχιστα στα ιταλικά αρχεία. Ελπίζω ότι στο μέλλον ικανότεροι από μένα θα ερευνήσουν όλα τα αρχεία ώστε κάποια στιγμή να έχουμε σαφέστερη εικόνα τη