NYT: Η Ελλάδα μια από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη που προσφέρει golden visa – Πώς επιδεινώνει τη στεγαστική κρίση

Στη στεγαστική κρίση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη αναφέρεται δημοσίευμα των New York Times, σε συνάρτηση με την προσπάθεια προσέλκυσης επενδυτών στα ακίνητα που έχει επιδεινώσει δραματικά το κόστος για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων κι έχει αναγκάσει μεγάλο μέρος των νέων να παραμένουν στα πατρικά τους σπίτια.

Στην προσπάθεια να αντιμετωπήσει την αυξανόμενη πίεση στη στεγαστική κρίση της, η Ισπανία ανακοίνωσε αυτόν τον μήνα ότι θα καταργήσει τις χρυσές βίζες,

Αρκετές χώρες της ευρωζώνης πρόσφεραν τις βίζες στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της Ευρώπης το 2012, για να βοηθήσουν στην κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Οι χώρες που χρειάστηκαν διεθνή προγράμματα διάσωσης – η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα μεταξύ αυτών – ήταν ιδιαίτερα απελπισμένες για μετρητά για να αποπληρώσουν τους πιστωτές και είδαν έναν δρόμο ώστε να προσελκύσουν επενδυτές αναζωογονώντας παράλληλα τις παραπαίουσες αγορές ακινήτων τους, αναφέρει το δημοσίευμα.

Οι χώρες αυτές καρπώθηκαν ένα απροσδόκητο κέρδος: μόνο η Ισπανία έχει εκδώσει 14.576 βίζες που συνδέονται με πλούσιους αγοραστές που πραγματοποιούν επενδύσεις σε ακίνητα άνω των 500.000 ευρώ. Αλλά οι τιμές των ακινήτων έχουν πλέον διογκωθεί πολύ από την άνοδο της Airbnb και την προσέλκυση επενδυτών της Wall Street.

«Η πρόσβαση στη στέγαση πρέπει να είναι δικαίωμα αντί για κερδοσκοπική επιχείρηση», είπε ο Πέδρο Σάντσεθ, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, σε ομιλία του αυτόν τον μήνα καθώς ανακοίνωσε το τέλος του προγράμματος χρυσής βίζας της χώρας. «Οι μεγάλες πόλεις αντιμετωπίζουν πολύ πιεσμένες αγορές και είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς αξιοπρεπή στέγαση για όσους ήδη ζουν, εργάζονται και πληρώνουν τους φόρους τους».

Οι βίζες διευκολύνουν τα άτομα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης να αγοράσουν το δικαίωμα προσωρινής διαμονής, μερικές φορές χωρίς να χρειάζεται να ζουν στη χώρα. Επενδυτές από την Κίνα, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή συνέρρεαν για να αγοράσουν ακίνητα μέσω αυτών.

Τα τελευταία χρόνια, Βρετανοί υπήκοοι στον απόηχο του Brexit, αγόρασαν σπίτια στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός Αμερικανών προσπαθούν να απολαύσουν έναν τρόπο ζωής που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά στις μεγάλες αμερικανικές πόλεις.

Ωστόσο, τα προγράμματα χρυσής βίζας καταργούνται σταδιακά ή σταματούν σε όλη την Ευρώπη καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να αναιρέσουν τη ζημιά στην αγορά κατοικίας. Και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ευρωπαίοι αξιωματούχοι προέτρεψαν τις κυβερνήσεις να τις σταματήσουν, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για ξέπλυμα χρήματος, φοροδιαφυγή, ακόμη και οργανωμένο έγκλημα.

Η Πορτογαλία, η οποία έχει αποκομίσει περισσότερα από 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις από τις βίζες, τροποποίησε το πρόγραμμά της τον Οκτώβριο για να αφαιρέσει την ακίνητη περιουσία ως επένδυση για να μειώσει τις κερδοσκοπικές αγορές και να ρυθμίσει την αγορά κατοικίας. Μια εισροή αλλοδαπών έχει εκτοπίσει χιλιάδες Πορτογάλους πολίτες χαμηλού εισοδήματος από τα σπίτια τους σε πόλεις όπως η Λισαβόνα.

Η κυβέρνηση στη Λισαβόνα προσπαθεί να διορθώσει το πρόβλημα της οικονομικής στέγης με νέους κανόνες που απαιτούν από τους ιδιοκτήτες να νοικιάζουν άδεια διαμερίσματα σε οικογένειες, περιορίζοντας τα ενοίκια και μετατρέποντας ορισμένα εμπορικά ακίνητα σε κατοικίες.

Η Ιρλανδία τερμάτισε το πρόγραμμά της πέρυσι, εν μέρει για να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες ότι Ρώσοι υπήκοοι ξεπλένουν χρήματα μέσω αυτού.

Η Ελλάδα, μια από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη που προσφέρει χρυσή βίζα, αυξάνει το όριο ξένων επενδύσεών της σε 800.000 ευρώ από 500.000 ευρώ στην περιοχή της Αθήνας και σε δημοφιλή νησιά, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη. Ο πρωθυπουργός της χώρας, Κυριάκος Μητσοτάκης, αναγνώρισε τις σοβαρές ελλείψεις κατοικιών και την πίεση στις αγορές ενοικίων, ειδικά γύρω από την Αθήνα, αλλά είπε ότι η κυβέρνηση εξακολουθεί να θέλει να προσελκύσει επενδυτές. Η Ελλάδα συγκέντρωσε επενδύσεις 4,3 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις βίζες μόνο από το 2021 έως το 2023.

Η απόσυρση των προγραμμάτων έρχεται καθώς μια ευρύτερη στεγαστική κρίση πλήττει την Ευρώπη, μετά από χρόνια κατά τα οποία οι αγορές ακινήτων της έχουν υποστεί μια βαθιά μεταμόρφωση που απώθησε όλο και περισσότερο τους εργαζόμενους με μέτριο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των γιατρών, των δασκάλων και των αστυνομικών.

Το gentrification έχει εξαπλωθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις εδώ και δεκαετίες, αλλά η άνοδος της Airbnb και άλλων παρόχων βραχυπρόθεσμης ενοικίασης έχει επιταχύνει την κρίση προσιτότητας. Αυτό συνέβη ιδιαίτερα στις χώρες που επλήγησαν από την κρίση χρέους της Ευρώπης, όπου οι ιδιοκτήτες ακινήτων ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να κερδίσουν περισσότερα ενοικιάζοντας σε τουρίστες παρά σε ντόπιους των οποίων τα οικονομικά είχαν πιεστεί από τα προγράμματα λιτότητας.

Τα προγράμματα Golden Visa επιδεινώνουν την πίεση. Στην Ελλάδα, η οποία αρχικά χορήγησε στους αλλοδαπούς βίζα παραμονής πενταετίας εάν επένδυαν 250.000 ευρώ, πολλές καταχωρήσεις διαμερισμάτων και κατοικιών στην Αθήνα και στα ελληνικά νησιά αυξήθηκαν ξαφνικά από τις τιμές ευκαιρίας, σε τιμές πολύ απρόσιτες για τους περισσότερους Έλληνες.

Το σχέδιο δελέασε ιδιαίτερα τους Κινέζους υπηκόους, με πολλούς να πετάνε στην Αθήνα μεταφέροντας βαλίτσες φορτωμένες με μετρητά. Κινεζικές επενδυτικές εταιρείες αγόρασαν επίσης κτίρια σε γειτονιές χαμηλού εισοδήματος και σε περιοχές με φοιτητικές κατοικίες, ανακαινίζοντας διαμερίσματα και μεταπωλώντας τα σε άτομα που ζητούν βίζα. Σήμερα, ολόκληρες πολυκατοικίες ακόμη και σε μερικές φορές «ανεπιθύμητες ζώνες» εντός και γύρω από την Αθήνα ανήκουν σε μεγάλο βαθμό σε ξένους.

Διαβάστε επίσης:

Tουρισμός: 1,5 εκατ. επισκέπτες το πρώτο δίμηνο του 2024

ΕΚΠΟΙΖΩ: Πώς θα έχουμε πάντα τα τρόφιμα που χρειαζόμαστε;

Πληθαίνουν οι υποθέσεις μεταβίβασης τραπεζικών οφειλών κατόπιν αποδοχής κληρονομιάς εν αγνοία των καταναλωτών