Η Γαλλία καθρέφτης της Ευρώπης

Τι συμβαίνει, λοιπόν, στη Γαλλία; Συντηρητικοί και εθνικιστές βλέπουν ένα αμόκ από συμμορίες που εκμεταλλεύονται τον θυμό που προκάλεσε ο θάνατος ενός 17χρονου για να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν. Οι προοδευτικοί προβάλλουν το αίτημα για την απόδοση δικαιοσύνης, καθώς ο 17χρονος εκτελέστηκε στην κυριολεξία από αστυνομικό, χωρίς καμία αφορμή.

Η Γαλλία διχάζεται για μία ακόμα φορά: από τη μία όσοι κάνουν έρανο (!!!) και μαζεύουν ένα εκατομμύριο ευρώ για τον αστυνομικό – φονιά κι από την άλλη όσοι καταγγέλλουν

ότι στα σώματα ασφαλείας έχει καλλιεργηθεί κουλτούρα ρατσισμού και βαρβαρότητας. Με φόντο την εικόνα ενός κράτους που οδηγείται σε… ριζοσπαστικοποίηση, ανάμεσα σε τέτοιες διαχωριστικές γραμμές, βρίσκουν χώρο να δράσουν εκείνοι που απορρίπτουν συνολικά ένα σύστημα, που το αντιλαμβάνονται ως αντίπαλό τους.

Σε τεντωμένο σχοινί ο Μακρόν

Ο Πρόεδρος Μακρόν επιχείρησε να δείξει συμπόνια για τον 17χρονο Νάχελ, χαρακτήρισε «ανεξήγητη και ασυγχώρητη» την ενέργεια του αστυνομικού, αλλά συγχρόνως κατήγγειλε ότι γίνεται «απαράδεκτη εκμετάλλευση του θανάτου ενός εφήβου» από όσους θέλουν να πλήξουν τους θεσμούς.
Στη Γαλλία κάθε κρίση «αποκαλύπτει κοινωνικές συγκρούσεις, εντάσεις για τον σεβασμό που οφείλεται στους θεσμούς. Η χώρα μας επικαλείται διαρκώς τις δημοκρατικές αξίες, αλλά φαίνεται ότι ένα μέρος του πληθυσμού δεν αισθάνεται πως το αφορούν αυτές οι αξίες», λέει ο Μπρουνό Κοτρέ, πολιτικός αναλυτής του Ινστιτούτου Επιστημών Πο.

«Ας προσέξουν όσοι δίνουν απλουστευμένες εξηγήσεις» λέει ο Τζον Λίτσφιλντ, ανταποκριτής του «Independent» στο Παρίσι επί 20 χρόνια. «Δεν είναι, στον μεγαλύτερο βαθμό, πολιτικές διαδηλώσεις – αν και υπάρχουν επιρροές. Ούτε είναι θρησκευτικές διαδηλώσεις. Πολλοί από τους νεαρούς διαδηλωτές έχουν την αίσθηση της καταπιεσμένης θρησκευτικής ταυτότητας, αλλά καθοδηγούνται από τον θυμό και όχι από τη θρησκεία. Δεν πρόκειται για εξέγερση» υποστηρίζει ο Λίτσφιλντ μιλώντας στο «Politico». «Δεν είναι ούτε καν διαδηλώσεις με φυλετικό κίνητρο».

Η κουλτούρα της βαρβαρότητας

Οι κινητοποιήσεις έχουν στόχο τις αρχές, την αστυνομία, αλλά πολλά από τα αυτοκίνητα που πυρπολούνται και από τα καταστήματα που λεηλατούνται ανήκουν σε σκληρά εργαζόμενους κατοίκους των προαστίων που δεν συμμετέχουν στην έκρηξη βίας. Η γαλλική αστυνομία σταματάει για ελέγχους κυρίως νεαρούς αφρικανικής και αραβικής καταγωγής.

Οι αστυνομικοί έχουν αποκτήσει την κουλτούρα της οπλοχρησίας απέναντι σε αυτούς: 17 νεαροί, κυρίως καταγόμενοι από τη βόρεια και την υποσαχάρια Αφρική, έχουν σκοτωθεί τους τελευταίους 18 μήνες από πυρά αστυνομικών.

Η τελευταία φορά που η Γαλλία είχε βρεθεί στη δίνη της βίας στα προάστια ήταν τον Οκτώβριο – Νοέμβριο του 2005. Τότε οι ταραχές είχαν περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό στα προάστια, δεν είχαν γίνει λεηλασίες.

Τώρα έχει παραβιαστεί το αόρατο τείχος μεταξύ των προαστίων και των αστικών κέντρων, οι αστυνομικοί δέχονται επιθέσεις με αυτοσχέδιες βόμβες και οι συμμορίες που λεηλατούν καταστήματα αποτελούνται από εφήβους. Με αυτή την έννοια οι διαδηλώσεις και το ξέσπασμα της βίας έχουν αντιγαλλικά χαρακτηριστικά, καταδεικνύοντας και την αμηχανία της γαλλικής πολιτικής ελίτ απέναντι στους παρίες που παράγει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα.

Από τα Κίτρινα Γιλέκα στο Μαύρο Μπλοκ…

Στο κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων, το 2018-2019, πρωταγωνιστές ήταν κυρίως λευκοί νέοι, που φλέρταραν αλλά τελικά απέφυγαν την τυφλή βία. Τώρα οι υποστηρικτές του δόγματος «νόμος και τάξη» υποστηρίζουν ότι τα Κίτρινα Γιλέκα ενέπνευσαν ορισμένα στοιχεία της Άκρας Αριστεράς, κυρίως το κίνημα Μαύρο Μπλοκ (στο οποίο και πάλι τον πρώτο λόγο έχουν οι λευκοί), που με τη σειρά τους κινητοποίησαν συμμορίες νέων για να προκαλέσουν χάος.

Συμμορίες που ξεφυτρώνουν στο εύφορο έδαφος του κοινωνικού αποκλεισμού, σε μια χώρα που ακόμα δεν έχει καταφέρει να ενσωματώσει μετανάστες και πρόσφυγες, παρόλο που τους έχει ανάγκη για να στηρίξει την οικονομική της ανάπτυξη.

Η ομιχλώδης πολιτική ταυτότητα των πρωταγωνιστών των βίαιων συγκρούσεων είναι ένα βολικό πρόσχημα για να βγουν στους δρόμους τα τεθωρακισμένα της στρατοχωροφυλακής.

…με φόντο το βαθύ μπλε

Το 2005, στα μεγάλης έκτασης επεισόδια, το πολιτικό σκηνικό κυριαρχείτο από δύο παραδοσιακές πολιτικές παρατάξεις: την Κεντροδεξιά και την Κεντροαριστερά. Κανένας από τους πολιτικούς ηγέτες δεν επιχείρησε να κεφαλαιοποιήσει τη δυσαρέσκεια που εκφράστηκε στους δρόμους.

Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η πολιτική σκηνή είναι τριχοτομημένη: Στο ένα άκρο η ρατσιστική, ξενοφοβική πολιτική της Μαρίν Λεπέν, κάπου στο Κέντρο και δεξιά ο Πρόεδρος Μακρόν και στην αριστερή πτέρυγα το ισχυρό, αλλά σαφώς μικρότερο σε δύναμη, ριζοσπαστικό μέτωπο του Ζαν Λικ Μελανσόν.

Οι συντηρητικοί αναλυτές έσπευσαν να κατηγορήσουν τον Μελανσόν επειδή είπε «δεν απευθύνω έκκληση για ηρεμία, απευθύνω έκκληση για Δικαιοσύνη». Βεβαίως οι αναλυτές που πρόσκεινται στο περιβάλλον Μακρόν δεν είπαν λέξη για την ταύτιση απόψεων μεταξύ Μακρόν και Λεπέν, που έχουν ως κοινό παρονομαστή την πάση θυσία επιβολή της τάξης. Ουδείς έχει αναρωτηθεί τι θα συμβεί αν μέσα σε αυτό το χάος υπάρξει άλλος ένας νεκρός.

Είναι προφανές πως πολλοί στην Κεντροδεξιά έχασαν την ψυχραιμία τους και φλερτάρουν με τη Λεπέν. Είναι χαρακτηριστικό το άρθρο γνώμης στη συνήθως προσεκτική κεντροδεξιά εφημερίδα «Le Figaro», που έγραψε ότι η Γαλλία αντιμετωπίζει «πόλεμο» από «ξένους θυλάκους στο εσωτερικό της». Αυτή τη φρασεολογία χρησιμοποίησε όμως και ο Ερίκ Ζεμούρ, ο έτερος ηγέτης της ρατσιστικής και ξενοφοβικής Ακροδεξιάς μετά τη Λεπέν.

Τελικά ποιος είναι ο εχθρός;

Οι έφηβοι που βγαίνουν στους δρόμους είναι σχεδόν όλοι Γάλλοι, όχι μετανάστες ή πρόσφυγες, και σίγουρα δεν είναι «ξένοι θύλακοι στο εσωτερικό» της Γαλλίας. Εκτός κι αν το γαλλικό πολιτικό σύστημα τους αντιμετωπίζει έτσι ακριβώς – ως «ξένους θυλάκους», παρότι είναι Γάλλοι πολίτες, με γαλλική παιδεία. Είναι παιδιά που έχουν γεννηθεί στη Γαλλία και έχουν φοιτήσει σε γαλλικά σχολεία. Άρα κάτι δεν έχει κάνει σωστά η γαλλική πολιτεία για να τα εντάξει σε μία πολιτική και κοινωνική κανονικότητα.

Η εμπρηστική ρητορική της Λεπέν, του Ζεμούρ και άλλων πολιτικών από το συντηρητικό – εθνικιστικό φάσμα δεν λαμβάνει υπόψη ότι στα προάστια ζουν άνθρωποι διαφόρων εθνοτικών προελεύσεων, που προσπαθούν σκληρά για να ενταχθούν στο σύστημα παραγωγής και τελικά αισθάνονται ότι το σύστημα τους αποβάλλει, παρότι είναι απολύτως χρήσιμο γρανάζι για την οικονομία της χώρας.

Επίσης, η πολιτική ελίτ (σε όλες τις εκδοχές της) δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται πού οδηγούν η βιαιότητα και οι φυλετικές διακρίσεις, πού οδηγεί το οπλισμένο (διά του νόμου) χέρι του αστυνομικού. Στάση που συντηρεί ένα σπιράλ καχυποψίας, έλλειψης κατανόησης, απόρριψης και φόβου.

Το δυστύχημα είναι ότι απέναντι σε αυτό το πρόβλημα δείχνει αμήχανη και η Αριστερά του Μελανσόν, που χωρίς ουσιαστικές προτάσεις αφήνει ανοιχτό το πεδίο δράσης στη Δεξιά, τους εθνικιστές και τους ρατσιστές του υπόλοιπου πολιτικού φάσματος.

Διαβάστε επίσης:

Βιβλίο: Το φως που τυφλώνει

Τι χάνει το ΠΑΣΟΚ με την αποχώρηση Λοβέρδου

ΚΚΕ: Επιδιώκει να καταγραφεί η δυναμική του και στις αυτοδιοικητικές εκλογές