Κοινωνική στέγη και παραγραφή οφειλών

Ετοιμάστηκε και τίθεται σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που αφορά τις ρυθμίσεις για την κοινωνική στέγη, τις προϋποθέσεις χορήγησης της επιταγής ακριβείας ύψους 250 ευρώ, την παραγραφή οφειλών και τη ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών με 24 δόσεις.

Μάλιστα ακούγεται ότι στα μέσα Δεκεμβρίου θα δοθεί εφάπαξ ενίσχυση ύψους 250 ευρώ στους ευάλωτους πολίτες.

Συγκεκριμένα, δικαιούχοι είναι:

– Ένα εκατομμύριο συνταξιούχοι (από 634.000 που ίσχυε πέρυσι), με ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.600 ευρώ (έναντι 7.200), ετήσιο οικογενειακό εισόδημα

έως 16.800 ευρώ (έναντι 14.400) και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ (έναντι 200.000 ευρώ).

– Τριάντα πέντε χιλιάδες ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΠΕΚΑ.

– Διακόσιες είκοσι πέντε χιλιάδες δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, που θα λάβουν διπλή δόση τον Δεκέμβριο.

– Εκατόν εβδομήντα δύο χιλιάδες δικαιούχοι επιδόματος ΑμεΑ,

– Οχτακόσιες χιλιάδες δικαιούχοι επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ, που θα λάβουν αυξημένο επίδομα κατά 50%.

– Εκατό χιλιάδες μακροχρόνια άνεργοι από 12 έως 24 μήνες – στη βάση του μοντέλου που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας –, που δεν είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, με ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 9.600 ευρώ και ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 16.800 ευρώ.

Τα νέα στεγαστικά

Σε ό,τι αφορά την κοινωνική στέγη με τα άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια, λέγεται ότι το μέτρο αφορά στη χορήγηση στεγαστικών δανείων με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1% (έναντι 4% που είναι ο μέσος όρος των επιτοκίων στην αγορά σήμερα) σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια 25 – 39 ετών. Τα χαμηλότοκα δάνεια θα καλύπτουν έως και το 90 % της εμπορικής αξίας του ακινήτου, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας. Το πρόγραμμα θα αφορά την αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτους κατασκευής έως και το 2007.

Ενδεικτικά ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ θα πληρώνει μηνιαία δόση 275 -285 ευρώ, και το σπίτι στη λήξη του δανείου θα μένει στην ιδιοκτησία του δανειολήπτη.

Προϋπόθεση για τη λήψη των χαμηλότοκων δανείων θα είναι οι νέοι να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης με τα πρόσφατα διευρυμένα κριτήρια. Άρα οι δυνητικά ωφελούμενοι είναι ένα μεγάλο τμήμα των φορολογουμένων.

Το Πρόγραμμα «Κάλυψη» θα προβλέπει τη μίσθωση – σε πρώτη φάση – άνω των 1.000 κενών ιδιωτικών κατοικιών του προγράμματος «ESTIA» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για παροχή κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο σε νέους και νέα ζευγάρια. Τα σπίτια αυτά που ήταν παραχωρημένα σε ιδιώτες και νοικιάζονταν σε μετανάστες θα είναι διαθέσιμα μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Ωφελούμενοι είναι 2.500 νέοι 25-39 ετών, δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Προτεραιότητα θα δοθεί στους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους και τις μονογονεϊκές οικογένειες.

Το πρόγραμμα αξιοποίησης υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών θα αφορά στη χρηματοδότηση μαζικής ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης 4.000 ακινήτων που έχουν μείνει κενά για μεγάλο χρονικό διάστημα σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες τους, για την άμεση διάθεσή τους ως προσιτές κατοικίες σε νέους και νέα ζευγάρια με κοινωνικά κριτήρια. Από τη δράση αναμένεται να ωφεληθούν 10.000 νέοι και νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών.

Παραγραφή οφειλών

Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει ακόμη και την παραγραφή βεβαιωμένων οφειλών του e-ΕΦΚΑ άνω των 2 δισ. ευρώπριν από το 2012για επιχειρήσεις και μη μισθωτούς.

Στην ειδική ρύθμιση για την παραγραφή των οφειλών που δημιουργήθηκαν πριν από το 2012, θα προβλέπεται η δυνατότητα για όσους έχουν βεβαιωθεί οι οφειλές τους, έχουν ρυθμιστεί και αποπληρώνονται, να ζητήσουν τη διαγραφή τους μετά την υποβολή σχετικής αίτησης. Μάλιστα το ποσό που έχει ήδη καταβληθεί θα αξιοποιηθεί για την πληρωμή των οφειλών των δόσεων μετά το 2012.

Για τη ρύθμιση οφειλών στον e-ΕΦΚΑ, προβλέπεται η εναρμόνιση με το καθεστώς της πάγιας ρύθμισης οφειλών που ισχύει σήμερα για τις οφειλές στην εφορία σε έως 24 δόσεις από 12 που είναι σήμερα. Σε κάποιες περιπτώσεις θα φτάνει και τις 48 δόσεις μόνο στην περίπτωση που η οφειλή καταλογίστηκε από τη διοίκηση ύστερα από καταγγελία ή επιτόπιο έλεγχο. Η νέα πάγια ρύθμιση οφειλών προς τα ταμεία θα δώσει «ανάσα» σε περίπου 200.000 οφειλέτες του ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ.

Η ρύθμιση είναι έντοκη και το επιτόκιο κυμαίνεται από 4,95% αν οι δόσεις δεν ξεπερνούν τις 12 και φτάνει ακόμη και στο 5,95% αν οι δόσεις φτάνουν έως τις 24.

Συντάξεις στο Δημόσιο

Επίσης προβλέπεται διάταξη για τη συνταξιοδότηση σε δύο ταχύτητες των υποψηφίων συνταξιούχων του Δημοσίου των οποίων η σύνταξη έχει «παγώσει» στο ΓΛΚ μετά τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), σύμφωνα με την οποία οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να βγουν με μειωμένη σύνταξη πριν από την ηλικία των 62 ετών.

Ειδικότερα οι υπάλληλοι που θεμελίωσαν φέτος δικαίωμα συνταξιοδότησης μπορούν να αποχωρήσουν έως το τέλος του χρόνου, πριν από το 62ο έτος ηλικίας, με μειωμένη σύνταξη. Από το 2023 και εφεξής καταργείται αυτό το δικαίωμα.

Συμβάσεις εργασίας

Σημαντική είναι και η διάταξη που αφορά τη μετατροπή συμβάσεων από 10.9.2022 και έως το τέλος του 2023, σε όσες επιχειρήσεις έχουν ποσοστό εργαζομένων με μερική απασχόληση άνω του 50%. Εφόσον μετατρέψουν κάποια σύμβαση σε πλήρους απασχόλησης, τότε απαλλάσσονται για ένα έτος από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών για τον εν λόγω εργαζόμενο. Το μέτρο αφορά συμβάσεις εργαζομένων τους που έχουν συναφθεί πριν από τις 10 Σεπτεμβρίου.

Σε κάθε περίπτωση, η μετατροπή της σύμβασης με την προϋπόθεση μείωσης κατά 40% των ασφαλιστικών εισφορών καθίσταται εξαιρετικά συμφέρουσα. Και αυτό γιατί ένας εργοδότης, απασχολώντας έναν εργαζόμενο με μερική απασχόληση, πενθήμερο, από Δευτέρα έως Παρασκευή, για 4 ώρες ημερησίως, καταβάλλει 305,56 ευρώ καθαρά στον εργαζόμενο και πληρώνει 132,12 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές. Το συνολικό του κόστος δηλαδή είναι 437,68 ευρώ τον μήνα.

Τέλος το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις όπως:

– Παύση υφ’ όρον της ποινικής δίωξης οφειλετών με ρυθμισμένες ασφαλιστικές οφειλές, όσο εξυπηρετούν τη ρύθμιση.

– Κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% των ασφαλισμένων του τ. Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ). Η εισφορά δεν είναι ανταποδοτική και πλέον δεν θα κρατείται από τους μισθούς στο Δημόσιο.

– Επέκταση σε όσους ενστόλους εξαιρούνταν της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή του δικαιώματος αναγνώρισης έως και επιπλέον 5 ετών ασφάλισης με καταβολή των αντίστοιχων εισφορών.

– Εξισώνονται οι όροι για τη συνταξιοδότηση των ασφαλισμένων ως συνάρτηση του ποσοστού αναπηρίας. Δηλαδή οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ θα μπορούν να συνταξιοδοτούνται με ποσοστό αναπηρίας 50% όπως και οι παλαιοί ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ.

– Προβλέπονται ενιαίοι όροι για την αίτηση διαδοχικής σύνταξης μεταξύ του ΕΦΚΑ και των φορέων εκτός αυτού, όπως είναι η ΤτΕΕΛΛ, ο ΕΔΟΕΑΠ, τα 4 ταμεία υποχρεωτικής επαγγελματικής ασφάλισης και τα ταμεία αλληλοβοήθειας. Δηλαδή θα ορίζεται ότι για την υποβολή της αίτησης θα πρέπει να υπάρχουν 1.000 ένσημα στον τελευταίο φορέα, εκ των οποίων τα 500 στα 2 τελευταία χρόνια αντί 1.500 και 600 αντίστοιχα.

– Μονιμοποιείται η μείωση των 3 μονάδων των ασφαλιστικών εισφορών. Το μέτρο που αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα 2.200.000 εργαζομένων, μειώνοντας ταυτόχρονα και το μισθολογικό βάρος για τις επιχειρήσεις.

Εκτόξευση ληξιπρόθεσμων οφειλών

Δυσμενής είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι φορολογούμενοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή που δόθηκαν στη δημοσιότητα και στα οποία καταγράφεται όχι μόνο η «εκτόξευση» των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, παλαιών πάνω από 112 δισ. ευρώ και νέων στα 4,8 δισ. ευρώ στο επτάμηνο, αλλά κυρίως από την εντυπωσιακή αύξηση των οφειλετών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, στο τέλος Ιουλίου, ο συνολικός αριθμός όσων χρωστούν στο Δημόσιο αυξήθηκε κατά 741.827 πρόσωπα (φυσικά και νομικά), σε σχέση με το επτάμηνο του 2021, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των οφειλετών να ανέρχεται σε 4.230.900 πρόσωπα, εκ των οποίων 1.378.297 βρίσκονται ήδη κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη των αναγκαστικών μέτρων (κατασχέσεις κινητών και ακινήτων, πλειστηριασμούς κ.λπ.), ενώ σε 1.966.599 οφειλέτες έχει ήδη αρχίσει να σφίγγει η «θηλιά» και ο χρόνος να μετρά αντίστροφα εάν δεν ανταποκριθούν στα «καλέσματα» της εφορίας.

Μικροοφειλέτες

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η εν λόγω αύξηση διαπιστώνεται σε όλες τις κατηγορίες οφειλής, ενώ πηγάζει πρωτίστως από τις δύο χαμηλότερες κατηγορίες, δηλαδή αυτές που περιλαμβάνουν ποσά μέχρι 500 ευρώ. Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι που χρωστούν μέχρι 50 ευρώ αυξήθηκαν κατά 345.903 πρόσωπα, ενώ στην κατηγορία για οφειλές από 50 ευρώ έως και 500 ευρώ οι οφειλές αυξήθηκαν κατά 346.510 πρόσωπα, με τον συνολικό δηλαδή αριθμό των οφειλετών στις δύο αυτές κατηγορίες να ανέρχεται σε 692.413 πρόσωπα, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζουν αθροιστικά τα 2.427.795 πρόσωπα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 57,4% του συνόλου των οφειλετών.

Αξίζει βέβαια να υπογραμμιστεί ότι η εν λόγω αύξηση των οφειλετών σχετίζεται με την αλλαγή του χρόνου βεβαίωσης και πληρωμής του ΕΝΦΙΑ το τρέχον έτος και επομένως οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διαταραχή της εποχικότητας που καταγράφεται στη μεταβολή του πλήθους των οφειλετών.

Σε όλες πάντως τις κατηγορίες οφειλών καταγράφεται αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση, με τη μεγαλύτερη να πηγάζει από τους οφειλέτες με ύψος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ, που έχει ως αποτέλεσμα αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε αυτήν την κατηγορία κατά 2,7 δισ. ευρώ, ο αριθμός των οποίων σημείωσε αύξηση κατά 319 πρόσωπα, ενώ στη συγκεκριμένη κατηγορία οφειλής συγκεντρώνεται το 80% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

Σε κάθε περίπτωση στην αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ σημαντική είναι η συνεισφορά των νομικών προσώπων, καθώς οι οφειλές που προέρχονται από αυτά αυξήθηκαν κατά 2,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι από τα νομικά πρόσωπα προέρχεται το 73% των οφειλών στο συγκεκριμένο εύρος οφειλής, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιουλίου του 2022 τα 65,8 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.407, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 203 νομικά πρόσωπα.

Βουνό το ληξιπρόθεσμο χρέος

Όσον αφορά το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος των 112 δισ. ευρώ, ποσοστό 23,2% αυτού, που αντιστοιχεί σε 26,1 δισ. ευρώ, αφορά οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, με αποτέλεσμα το «πραγματικό» ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο, δηλαδή το συνολικό υπόλοιπο μετά την αφαίρεση του ανεπίδεκτου είσπραξης υπολοίπου να ανέρχεται την 1η Αυγούστου στα 86,5 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Είναι αξιοσημείωτο, όπως προκύπτει από την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ότι μόνο το 51,4% αυτού, που αντιστοιχεί σε 44,4 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές, όπως άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.ά.

Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, που παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης, στις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, περιλαμβάνονται τα πρόστιμα, φορολογικά και μη φορολογικά, τα οποία αποτελούν το 27,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,1 δισ. ευρώ. Οι μη φορολογικές οφειλές (καταπτώσεις εγγυήσεων, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κ.λπ.) αποτελούν το 20,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 18 δισ. ευρώ.

Σχετικά με το νέο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο της περιόδου 1.12.2021 έως 31.7.2022, διαπιστώνεται σημαντική αύξηση, κατά 1,3 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγουμένου έτους, με αποτέλεσμα να αγγίζει τα 4,8 δισ. ευρώ. Χαρακτηριστικό είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου πηγάζει από την κατηγορία του φόρου εισοδήματος (1,3 δισ. ευρώ) και τον ΦΠΑ (1,7 δισ. ευρώ), ενώ το νέο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο επιβαρύνεται από ακραίες τιμές, καθώς περίπου 23% αυτού (που αντιστοιχεί σε 1,1 δισ. ευρώ) προέρχεται από μόλις 22 οφειλέτες.

Διαβάστε επίσης:

ΠΑΣΟΚ: Ούτε ΝΔ ούτε ΣΥΡΙΖΑ θέλουν οι ψηφοφόροι του – Προτιμούν αυτόνομη πορεία

ΚΚΕ για ελληνοτουρκικά: Στρώνεται το έδαφος για οδυνηρούς συμβιβασμούς

Όλα τα ζόρια είναι μπροστά