Πέτρες στα νεφρά: Ποια τα συμπτώματα – Πότε μπορούν να «απειλήσουν» τη ζωή του ασθενή

Με τον όρο λίθο ή πέτρα του νεφρού ονομάζουμε την παρουσία ενός ή περισσότερων λίθων, μια σκληρή μάζα η οποία αρχικά σχηματίζεται από κρυστάλλους που καθιζάνουν στα ούρα, στην περιοχή του νεφρού.

Μπορούν να εντοπιστούν στους νεφρούς, στους ουρητήρες, στην ίδια την ουροδόχο κύστη ή ακόμη και την ουρήθρα. Οι λίθοι που έχουν μέγεθος μικρότερο των 5 χιλιοστών συνήθως αποβάλλονται αυτόματα, με την ούρηση. Αν, ωστόσο, δεν αποβληθούν ή αν έχουν μεγαλύτερο μέγεθος παραμένουν στον ουρητήρα, με αποτέλεσμα να προκαλούν πόνο, τον λεγόμενο κολικό νεφρού.

Τα μεγέθη των λίθων ποικίλουν σε μέγεθος,

καθώς μπορεί να είναι από λίγα χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά, με ορισμένους να μεγαλώνουν σε μέγεθος μέσα στο νεφρό. Υπάρχουν δε, και οι λεγόμενοι «κοραλλιογενείς λίθοι» οι οποίοι καταλαμβάνουν ολόκληρο το αποχετευτικό σύστημα του νεφρού, την πύελο και τους κάλυκες, σχηματίζοντας εκμαγείο.

Η λιθίαση συναντάται συχνότερα σε άντρες ηλικίας μεταξύ 20 και 60 ετών, ενώ περίπου το 25% των ασθενών αναφέρει ιστορικό λιθίασης στο στενό οικογενειακό του περιβάλλον.

«Ο λίθος του νεφρού ή του ουρητήρα είναι μία συχνή πάθηση, καθώς περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους θα εμφανίσει λίθο τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Στη Νότια Ευρώπη και στις θερμότερες χώρες εμφανίζεται ακόμη συχνότερα, με τους άνδρες να εμφανίζουν πιο συχνά λίθους σε αναλογία 3 προς 1. Η αναλογία αυτή τείνει να μεταβάλλεται εξαιτίας των αλλαγών στην καθημερινότητα και τη διατροφή» επισημαίνει η κ. Ματίνα Βλάχου, Διευθύντρια Ουρολόγος στο Metropolitan Hospital.

Λιθίαση: Ποια τα αίτια εμφάνισής της

Μια περίοδος αφυδάτωσης, μία παρατεταμένη κατάκλιση, καθώς και μερικές παθήσεις του εντέρου αποτελούν τα συνήθη αίτια που προκαλούν λιθίαση, ωστόσο, αυτή είναι πιθανό να δημιουργηθεί είτε τυχαία είτε από κάποιο αναπάντεχο αίτιο.

Οι κυριότερες αιτίες είναι οι εξής:

ΑφυδάτωσηΔιατροφικές συνήθειεςΑνωμαλίες του ουροποιητικού που δημιουργούν απόφραξη της ροής των ούρων, όπως στένωση του ουρητήρα, σπογγοειδής ή πεταλοειδής νεφρός, ουρητηροκήλη και νεφρασβέστωσηΑποφρακτικές νόσοι του ουροποιητικού, όπως η υπερπλασία προστάτηΑύξηση ουσιών στο αίμα και στα ούρα, όπως το ασβέστιο, το ουρικό οξύ και η κυστίνηΠαθήσεις του θυρεοειδούς και κυρίως των παραθυρεοειδών αδένωνΛήψη σκευασμάτων ασβεστίουΟικογενειακό ιστορικό λιθίασηςΛοίμωξη του ουροποιητικούΓαστρεντερικές παθήσεις, όπως νηστιδοειλεϊκή παράκαμψη, εντερική εκτομή, νόσος του Crohn, παθήσεις δυσαπορρόφησης, εκτροπή των ούρωνΣαρκοείδωσηΤι συμπτώματα νιώθει ο ασθενής

Τα συμπτώματα που θα νιώσει ο ασθενής με λιθίαση σχετίζονται με τη θέση στην οποία εντοπίζεται η πέτρα. Όταν αυτή βρίσκεται ψηλά στο νεφρό, συνήθως εμφανίζει σχετικά ήπια συμπτώματα, με τον πόνο να εντοπίζεται στην περιοχή κάτω από τα πλευρά, στη ράχη.

Αν, ωστόσο, ο λίθος μετακινηθεί μέσα στον ουρητήρα, τότε προκαλείται κολικός νεφρού με έντονο πόνο στη νεφρική χώρα, στο πλαϊνό μέρος της κοιλιάς ή και στα γεννητικά όργανα. Ο πόνος αυτός μπορεί να συνοδεύεται από εφίδρωση, ναυτία, ακόμα και έμετο, όπως επίσης αίμα στα ούρα, δυσκολία ή πόνο στην ούρηση. Αν στα συμπτώματα περιλαμβάνεται και πυρετός, τότε η κατάσταση θεωρείται επείγουσα.

Τα συμπτώματα υποχωρούν όταν η πέτρα φύγει, έπειτα την ούρηση. Ωστόσο, υπάρχει περίπτωση τα συμπτώματα να σταματήσουν, ενώ ο λίθος παραμένει στον ουρητήρα, αποφράσσοντας το νεφρό.

Για τον λόγο αυτόν, μετά από κάθε επεισόδιο κολικού, συνιστάται πάντοτε ο ασθενής να υποβάλλεται σε ουρολογικό έλεγχο ώστε να επιβεβαιωθεί η πλήρης αποβολή του λίθου.

Λιθίαση: Πότε γίνεται επικίνδυνη

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις νέες απεικονιστικές δυνατότητες, το λιθιασικό φορτίο μπορεί να εντοπιστεί πιο γρήγορα και εύκολα.

Όταν οι λίθοι είναι μικροί, έως 3mm που δεν προκαλούν ιδιαίτερη απόφραξη και δεν συνοδεύονται από λοίμωξη, συνήθως φεύγουν κατά την ούρηση. Όταν, όμως, πρόκειται για μεγαλύτερους και ενσφηνωμένους λίθους που προκαλούν σημαντική απόφραξη και ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται από λοίμωξη, η επεμβατική άρση της απόφραξης, θεωρείται επιβεβλημένη, ώστε να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες του νεφρού, όπως επίσης η νοσηρότητα της πάθησης που μπορεί να απειλήσει ακόμα και τη ζωή του ασθενούς.

«Σε αυτήν την περίπτωση, με τη χρήση μιας σειράς λεπτών, εύκαμπτων, ατραυματικών ενδοσκοπίων, προσεγγίζουμε τη λιθίαση σε όποια θέση και αν βρίσκεται και ακολούθως, με ειδικά λέιζερ υψηλής ισχύος που μαγνητίζουν τον λίθο, μπορούμε να τον κονιορτοποιήσουμε και να τον απορροφήσουμε» επισημαίνει η κ. Βλάχου, προσθέτοντας:

«Συχνά καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε συνδυασμούς μεθόδων, εκτός των ψηφιακών ενδοσκοπίων και των Laser υψηλής ισχύος με τα οποία μπορούμε να αφαιρέσουμε λίθους υπό όραση ατραυματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά και το πιο σύγχρονο ρομποτικό σύστημα Da Vinci Si, πραγματοποιώντας ελάχιστα επεμβατικά και αναίμακτα δύσκολες επεμβάσεις»

Είναι, λοιπόν, σημαντικό να τονιστεί ότι αν και η λιθίαση αποτελεί μια συχνή κατάσταση, η θέση, το μέγεθος, αλλά και η σκληρότητα της πέτρας είναι αυτά που θα κρίνουν αν θα απαιτηθούν για την αντιμετώπισή τους χειρισμοί ιδιαίτερα περίπλοκοι και εξατομικευμένοι, όπως περιγράψαμε παραπάνω.

Διαβάστε επίσης:

Πασίγνωστα αναλγητικά που μεταβολίζονται σε μορφίνη δεν χρειάζονται συνταγογράφηση –Αντιδρούν οι φαρμακοποιοί με την ακατανόητη απόφαση

«Γυμνό» το ΕΣΥ από νοσηλευτές: Ένας νοσηλευτής ανά 35-40 ασθενείς – Πως αυξάνεται η θνησιμότητα στους ασθενείς

Προσωπικός γιατρός: Το 43,5% των Ελλήνων είναι ακάλυπτο και βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη για την υγεία του