Πόλεμος στο Ισραήλ: Η «ταυτότητα» της Χαμάς (videos)

Η λέξη Χαμάς είναι ακρωνύμιο για το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης και ιδρύθηκε ως παραφυάδα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας το 1987, με τρεις πυλώνες: θρησκεία, αγαθοεργίες και αγώνας εναντίον του Ισραήλ.

Ωστόσο στα πρώτα βήματά της βασικός αντίπαλος ήταν η Φάταχ του Γιάσερ Αραφάτ, η οργάνωση που τότε είχε τον πρώτο λόγο στον παλαιστινιακό λαό.

Βασικό ιδρυτικό στέλεχος ήταν ο πνευματικός ηγέτης της οργάνωσης, σεϊχης Άχμεντ Γιασίν, ένας κληρικός που είχε κινητικά προβλήματα και όσο απέφευγε τις δημόσιες εμφανίσεις, τόσο ενέτεινε την επιρροή

του στην παλαιστινιακή κοινωνία και διέσπειρε τις αδιάλλακτες απόψεις για το Παλαιστινιακό.

Η Χαμάς από την αρχή είχε θέσει ως βασικό στόχο τη διάλυση του κράτους του Ισραήλ και ως βασικό μέσο για την επίτευξη του στόχου είχε την ένοπλη πάλη, συγκροτώντας το πρώτο ένοπλο σκέλος στα πρότυπα των Φενταγίν, των ομάδων των Παλαιστίνιων μαχητών που ανέλαβαν ένοπλη δράση στη δεκαετία του 1950, μετά την ίδρυση του ισραηλινού κράτους.

Το ένοπλο σκέλος της Χαμάς είναι οι Ταξιαρχίες αλ-Κασάμ. Η πρώτη επίθεση αυτοκτονίας μελών της έγινε το 1993, σε συνεργασία με την οργάνωση Ισλαμικό Τζιχάντ.

Η Χαμάς έχει ευρεία αποδοχή στην παλαιστινιακή κοινωνία, βάζοντας στις τάξεις της δασκάλους, γιατρούς, μηχανικούς και αστυνομικούς, που αποτελούν τον κορμό του μηχανισμού διοίκησης της Λωρίδας της Γάζας.

Η Χαμάς στην πραγματικότητα είναι μια πολυδιάστατη οργάνωση. Έχει αναλάβει την λειτουργία των υγειονομικών υπηρεσιών και της εκπαίδευσης στην Λωρίδα της Γάζας. Παράλληλα υποστηρίζει το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, που σε συνδυασμό με την αστυνομική δύναμη που διαθέτει επιβάλλει, πολλές φορές με την βία, τις πολιτικές και κοινωνικές απόψεις της. Στις αστυνομικές δυνάμεις της Χαμάς αποδίδονται απαγωγές και βασανιστήρια Παλαιστινίων που κατηγορήθηκαν για «συνεργασία» με το Ισραήλ.

Το ένοπλο σκέλος

Για τους περισσότερους Παλαιστίνιους η Χαμάς ταυτίζεται με τη δράση του ένοπλου σκέλους, που οργάνωσε και εκτέλεσε την πρωτοφανή επίθεση κατά του Ισραήλ.

Μετά τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Όσλο, το 1993, η Χαμάς και το Ισλαμικό Τζιχάντ άρχισαν μια εκστρατεία με επιθέσεις αυτοκτονίας με στόχο την υπονόμευση της διαδικασίας προσέγγισης με το Ισραήλ. Τακτική που ακολούθησε στη δεύτερη Ιντιφάντα.

Μεθοδικά οι Ταξιαρχίες αλ Κασάμ ενισχύθηκαν, ιδιαίτερα στη Γάζα και έγιναν μια καλά εξοπλισμένη και εκπαιδευμένη παραστρατιωτική δύναμη. Στην αρχή ήταν ένας κλειστός πυρήνας ενόπλων, που προοδευτικά οργανώθηκε και διογκώθηκε. Αν και δεν είναι δυνατό να γίνουν ασφαλείς εκτιμήσεις για τη δύναμη που διαθέτει, υπολογίζεται ότι στις τάξεις της υπηρετούν αρκετές δεκάδες χιλιάδες ένοπλοι, που πλέον μπορούν να κάνουν επιχειρήσεις σε θάλασσα, ξηρά και αέρα, χρησιμοποιώντας απλά και αποτελεσματικά μέσα και τακτικές ανταρτοπολέμου.

Η ισχύς της Χαμάς στην Γάζα

Το σημείο καμπής για την Χαμάς ήταν το 2007, μετά από μία περίοδο αναρχίας στην Γάζα, που ήταν συνέπεια των παλαιστινιακών εκλογών του 2006. Στις εκλογές οι υποστηριζόμενοι από την Χαμάς υποψήφιοι πήραν τη μερίδα του λέοντος στις κάλπες κι αυτό της επέτρεψε να διεκδικήσει και να καταλάβει την εξουσία στην Λωρίδα της Γάζας, αμφισβητώντας την πρωτοκαθεδρία που είχε ως τότε η Φάταχ. Για να επικρατήσει πολιτικά ανέδειξε την εικόνα της αδιάφθορης δύναμης, σε αντίθεση με την Φάταχ.

Ωστόσο εκμεταλλεύτηκε την εξουσία για να δημιουργήσει έναν «μαύρο προϋπολογισμό» από τον οποίο τροφοδοτείται το ένοπλο σκέλος της οργάνωσης και τα κορυφαία στελέχη.

Σε πολιτικό επίπεδο η Χαμάς πειραματίστηκε με τον πραγματισμό, αλλά τελικά επικράτησε η λογική της ένοπλης σύγκρουσης για τη διάλυση του κράτους του Ισραήλ.

Η δομή της οργάνωσης αναδιοργανώθηκε και η δύναμή της διογκώθηκε ως αποτέλεσμα του αποκλεισμού που επέβαλε το Ισραήλ στην Γάζα, το 2007 και των πολέμων που ακολούθησαν. Αποκλεισμένες από τον υπόλοιπο κόσμο, οι Ταξιαρχίες αλ Κασάμ απέκτησαν εμπειρία από τους πολέμους και υιοθέτησαν νέες τακτικές για να φτάσουν σήμερα να μπορούν να αμφισβητούν τον θεωρητικά άτρωτο ισραηλινό στρατό.

Η πολεμική σύγκρουση με το Ισραήλ νομιμοποίηση τον πολιτικό ρόλο της Χαμάς στην Παλαιστίνη και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Μετά τον πόλεμο του 2008 η υποστήριξη προς την Χαμάς αυξήθηκε εντυπωσιακά, όχι μόνο στην Γάζα και απέκτησε συνομιλητές σε διεθνές επίπεδο. Φέτος αντιπροσωπεία της Χαμάς επισκέφθηκε την Μόσχα και την Σαουδική Αραβία, σε αναζήτηση διεθνούς ακροατηρίου και υποστήριξης. 

Σε αυτή την σκληροπυρηνική οργάνωση, ο πιο σκληροπυρηνικός φαίνεται να είναι ο επικεφαλής του στρατιωτικού σκέλους, ο Μοχάμεντ Ντέιφ -ο υπ΄ αριθμόν 1 στόχος του Ισραήλ.

Διαβάστε επίσης:

Ισραήλ: Ο χρόνος μετρά αντίστροφα στη Γάζα λόγω της διακοπής ηλεκτροδότησης – Δραματική η κατάσταση στα νοσοκομεία (video)

Πόλεμος στο Ισραήλ: Ανελέητο «σφυροκόπημα στη Γάζα, νεκροί δεκάδες άμαχοι, χιλιάδες οι εκτοπισμένοι – Αγωνία για τους ομήρους της Χαμάς (videos)

Τέσσερα ερωτήματα για την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση