Τι έλεγε το πόρισμα Γκόλνταμερ για τις δασικές πυρκαγιές, το οποίο αγνόησε η Ν.Δ.

Ο θάνατος των δύο πιλότων του μοιραίου Canadair έφερε τα θέματα της πυρόσβεσης και της πυροπροστασίας της χώρας στην επικαιρότητα με τον πιο τραγικό τρόπο, καθώς μέχρι εκείνη τη στιγμή η κυβέρνηση είχε θωρακιστεί πίσω από την κλιματική αλλαγή και τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί αυτή στο περιβάλλον.

Ακόμα και η γενικότερη κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα τις τελευταίες δέκα ημέρες και η καταστροφική φωτιά που κατακαίει όλο αυτό το διάστημα τη Ρόδο αποδόθηκαν γενικόλογα στην κλιματική αλλαγή. Η κυβέρνηση εμφανίστηκε

μάλιστα να αναδεικνύει ότι μπόρεσε να εκκενώσει τις περιοχές που κινδύνευαν χωρίς να υπάρξουν θύματα, ενώ ο πρωθυπουργός στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο ανέφερε ότι «αν υπήρχε μαγική άμυνα, θα την είχαμε εφαρμόσει».

Έμεινε στο συρτάρι

Η αλήθεια, λένε πολλοί, είναι ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε από το 2019 και μετά να έχει ανοίξει μία συζήτηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της, αλλά δεν το έπραξε. Υπενθυμίζουν μάλιστα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά την καταστροφική φωτιά στο Μάτι, είχε ζητήσει από τον καθηγητή Οικολογίας των Πυρκαγιών του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ Γιόχαν Γκόλνταμερ να βγάλει ένα πόρισμα για το τι θα έπρεπε να πράξει το ελληνικό κράτος για να μην ξαναβρεθεί σε παρόμοια κατάσταση.

Το πόρισμα έφτασε στα χέρια του Αλέξη Τσίπρα τον Μάιο του 2019, λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές εκείνης της χρονιάς. Το σχετικό πόρισμα, το οποίο δημιουργήθηκε από ανεξάρτητη επιτροπή για τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, αποτύπωνε λεπτομερώς την υφιστάμενη κατάσταση σε ό,τι αφορά την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα.

Στην έκθεση των 150 σελίδων αναφερόταν χαρακτηριστικά ότι στην πρόληψη δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας μετείχαν 45 συναρμόδιοι φορείς, χωρίς όμως να μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους.

Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συναντηθεί τον Ιούλιο του 2019 με τον καθηγητή Γκόλνταμερ και είχε δηλώσει πως το πόρισμα αυτό «αποτελεί το προσχέδιο για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε», ενώ, λίγο πριν αποχωρήσει από την εξουσία, ο τότε πρωθυπουργός το είχε παραδώσει στα χέρια του προέδρου της Ν.Δ.

Το πόρισμα αυτό έμεινε πάντως στο συρτάρι της κυβέρνησης της Ν.Δ., παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση συζήτησης για έναν νέο, πιο σύγχρονο σχεδιασμό αντιμετώπισης των πυρκαγιών με βάση τα νέα δεδομένα. Μέχρι και σήμερα πάντως τίποτε απ’ αυτά δεν έχει συμβεί, ενώ το αρμόδιο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης δεν έχει αναζητήσει κάποια άλλη εναλλακτική πρόταση.

Το συμπέρασμα της πρότασης

Να θυμίσουμε πάντως ότι στο πόρισμα Γκόλνταμερ αναφέρεται ως σημαντικό το γεγονός ότι η Δασική Υπηρεσία, παρότι είναι τυπικά επιφορτισμένη με τον συντονιστικό ρόλο στον τομέα της πρόληψης, αδυνατεί να εκτελέσει πλήρως τα καθήκοντά της λόγω νομικού κενού. Στον τομέα της κατάσβεσης η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη, αλλά και εκεί δραστηριοποιούνται πολλοί φορείς, δεκαεπτά τον αριθμό, οι οποίοι υπάγονται σε έξι διαφορετικά υπουργεία και ασκούν έντεκα διαφορετικές αρμοδιότητες.

Σύμφωνα με το πόρισμα της επιτροπής, σημειώνεται αύξηση του αριθμού των δασικών πυρκαγιών και των καμένων δασικών εκτάσεων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1980 και μετά.
Όσον αφορά τους λόγους για την επιδείνωση του προβλήματος, σύμφωνα με το πόρισμα, σημαντικό ρόλο παίζει η αύξηση της ποσότητας της καύσιμης ύλης, εξαιτίας της εγκατάλειψης της υπαίθρου και της ελλιπούς διαχείρισης των δασών λόγω περιορισμού των διαθέσιμων κονδυλίων, αλλά και η άνευ σχεδιασμού οικονομική και περιφερειακή ανάπτυξη πολλών περιοχών.

Επιπλέον, διαπιστώνεται αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών στις παρυφές των αστικών περιοχών, των οικισμών της υπαίθρου, των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και των τουριστικών περιοχών. Τα περιστατικά της τελευταίας δεκαετίας, και ιδιαιτέρως η καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018, καταδεικνύουν ότι η ανθρώπινη ασφάλεια και υγεία, ιδιωτικά και δημόσια αγαθά, καθώς και κρίσιμες υποδομές, βρίσκονται υπό την απειλή τέτοιων καταστροφικών πυρκαγιών, σύμφωνα με το πόρισμα.

Όπως τονίζεται στο πόρισμα, οι αδυναμίες στο κομμάτι της αποτελεσματικής πρόληψης μπορούν να αποδοθούν, μεταξύ άλλων, «στην έλλειψη ενιαίου και κοινού σχεδιασμού αντιπυρικής προστασίας, στην απουσία εγκεκριμένων και τεκμηριωμένων τοπικών αντιπυρικών σχεδίων, στη δυσκολία να υιοθετηθεί η χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων και επιστημονικών μεθόδων στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, στην άναρχη και απρογραμμάτιστη δόμηση δασικών εκτάσεων και στη δημιουργία ζωνών μείξης δασών – οικισμών γύρω από μεγάλα αστικά και τουριστικά κέντρα.

Επίσης, στην περιστασιακή ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των πολιτών και στην αναποτελεσματική οργάνωση του εθελοντισμού, αλλά και στη μεγάλη δυσαρμονία των κονδυλίων που διατίθενται για την πρόληψη σε σχέση με τα πολλαπλάσια κονδύλια που δαπανώνται για την καταστολή των πυρκαγιών».

Για το θέμα της καταστολής, το πόρισμα της επιτροπής επισημαίνει ότι «τα αυξανόμενα κονδύλια της τελευταίας εικοσαετίας δεν οδήγησαν σε αντίστοιχη αύξηση στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του μηχανισμού», ενώ «τα επιμέρους προβλήματα αφορούν τόσο τις δυνάμεις και τα μέσα (επίγεια, εναέρια) όσο και τον τρόπο συνεργασίας των φορέων μεταξύ τους».

Διαβάστε επίσης:

Ισπανία: Όταν δεν μπορούν οι «νικητές», κάνουν κυβέρνηση οι «ηττημένοι»

ΠΑΣΟΚ: Ποιους στηρίζει σε περιφέρειες και μεγάλους δήμους

Οι φορολογούμενοι πληρώνουν εμπρόθεσμα πάνω από το 80% των οφειλών