Το BBC «καίει» το Λιμενικό για το ναυάγιο στην Πύλο: «Οι επιζώντες “φιμώθηκαν” και εκφοβίστηκαν»

Υπό τον τίτλο «η ελληνική ακτοφυλακή πίεσε διασωθέντες από την καταστροφή για να κατηγορήσουν Αιγύπτιους», το BBC δημοσιεύει έρευνα που παρουσιάζει μια διαφορετική εκδοχή για τα όσα συνέβησαν στο ναυάγιο της Πύλου.

Ο Nick Beake, της ομάδας BBC Verify και ο παραγωγός του BBC Κώστας Καλλέργης, που υπογράφουν το ρεπορτάζ, αναφέρονται στον τρόπο

με τον οποίον η ελληνική ακτοφυλακή πίεσε δύο διασωθέντες, για να «δείξουν» εννέα Αιγύπτιους ως διακινητές.

Επίσης ένα νέο βίντεο με το πλοίο στο οποίο επέβαιναν οι μετανάστες θεωρείται ως απόδειξη για να αμφισβητηθεί το αφήγημα της ακτοφυλακής. Το βίντεο αυτό τραβήχτηκε ότι το σκάφος λέγεται πως ακολουθούσε «σταθερή πορεία».

Το BBC Verify επιβεβαίωσε ότι το βίντεο τραβήχτηκε από μέλος της ακτοφυλακής, όταν η υπηρεσία υποστήριζε ότι δεν υπήρχε ανάγκη διάσωσης. Το μεγαλύτερο πλοίο που φαίνεται στο πίσω μέρος της εικόνας είναι το τάνκερ Faithful Warrior, από το οποίο ζητήθηκε να δώσει εφόδια στους μετανάστες.

Σύμφωνα με το BBC υπάρχουν έγγραφα στη δικογραφία που δείχνουν σοβαρές αποκλίσεις μεταξύ των δηλώσεων που έκαναν στην ακτοφυλακή οι διασωθέντες και στα στοιχεία που παρουσίασαν αργότερα ενώπιον δικαστή.

Επίσης ένας μεταφραστής αφηγείται τι συνέβη με έρευνα για διακίνηση ανθρώπων πέρυσι, όταν μια άλλη ομάδα μεταναστών διασώθηκε από την ακτοφυλακή. Περιγράφει πως αυτόπτες μάρτυρες αυτού το περιστατικού εκφοβίστηκαν από την ακτοφυλακή. Η δίωξη κατέρρευσε πριν φτάσει στο δικαστήριο.

«Οι αποκαλύψεις εγείρουν νέα ερωτήματα για το πώς οι ελληνικές αρχές χειρίζονται τέτοιες καταστροφές. Τόσο η ελληνική ακτοφυλακή, όσο και η ελληνική κυβέρνηση δεν έκαναν κανένα σχόλιο και απέφυγαν να απαντήσουν στα αιτήματα για συνεντεύξεις», γράφει το BBC.

Διασωθέντες «φιμώθηκαν και εκφοβίστηκαν»

Μετά την βύθιση του πλοίου με τους μετανάστες, στις 14 Ιουνίου, εννέα Αιγύπτιοι συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονίες και διακίνηση ανθρώπων.

Όμως δύο διασωθέντες από την καταστροφή λένε ότι οι μετανάστες φιμώθηκαν και εκφοβίστηκαν από τις ελληνικές αρχές, όταν υπαινίχθηκαν ότι την ευθύνη για την τραγωδία φέρει το Λιμενικό.

Οι δύο διασωθέντες, που μίλησαν στην Αθήνα με τα εικονικά ονόματα Άχμαντ και Μουσάμπ, δίνουν μια διαφορετική εκδοχή για τα γεγονότα:

«Έδεσαν ένα σχοινί στα αριστερά. Όλοι μετακινήθηκαν προς τη δεξιά πλευρά του πλοίου για να το ισορροπήσουν», λέει ο Μουσάμπ, «το ελληνικό πλοίο κινήθηκε γρήγορα με συνέπεια το δικό μας σκάφος να αναποδογυρίσει. Συνέχισαν να το ρυμουλκούν για κάποια απόσταση».

Οι δύο άνδρες περιγράφουν πως έμειναν δύο ώρες στα νερά πριν τους διασώσουν τα μέλη της ακτοφυλακής.

Στην ερώτηση πως γνωρίζει πόση ώρα έμεινε στα νερά, ο Μουσάμπ απαντά ότι το ρολόι του δούλευε και γι’ αυτό έχει αίσθηση του χρόνου.

Όταν μεταφέρθηκαν στην Καλαμάτα, υποστηρίζουν ότι η ακτοφυλακή είπε στους διασωθέντες «να μην μιλήσουν» μόλις άρχισαν να αναφέρονται στην τακτική των ελληνικών αρχών, που προκάλεσε την καταστροφή.

«Όταν οι άνθρωποι απάντησαν ότι η ελληνική ακτοφυλακή ήταν η αιτία (του ναυαγίου) ο αξιωματούχος που ήταν υπεύθυνος για την ανάκριση ζήτησε από τον μεταφραστή να πει στους διασωθέντες να σταματήσουν να μιλάνε», λέει ο Άχμαντ, προσθέτοντας πως τους είπαν να είναι ευγνώμονες που δεν είχαν πεθάνει.

Τους φώναζαν: «Σωθήκατε από τον θάνατο. Σταματήστε να μιλάτε για το γεγονός. Μην κάνετε άλλες ερωτήσεις γι αυτό»

Οι άνδρες λένε πως φοβούνται να μιλήσουν δημόσια γιατί μπορεί να βρεθούν κατηγορούμενοι, όπως οι Αιγύπτιοι.

«Αν υπήρχε δίκαιο σύστημα θα μπορούσαμε να συνεισφέρουμε», λέει ο Άχμαντ.

Ο Άχμαντ και ο Μουσάμπ είχαν πληρώσει 4.500 δολάρια στους διακινητές. Ο μικρότερος αδελφός του Άχμαντ ήταν επίσης στο πλοίο, αλλά δεν σώθηκε.

Δικογραφίες που καταρρέουν

Εκτός από τις συνομιλίες με τους διασωθέντες, το BBC λέει πως έχει υπόψη του δικαστικά έγγραφα που εγείρουν ερωτήματα για το πώς συγκεντρώθηκαν στοιχεία που θα παρουσιαστούν στο δικαστήριο.

Στις αρχικές καταθέσεις τους πέντε διασωθέντες δεν αναφέρουν τίποτα για την προσπάθεια της ακτοφυλακής να ρυμουλκήσει το σκάφος με τους μετανάστες. Όμως ύστερα από μέρες, ενώπιον δικαστή, όλοι είπαν ότι έγινε μια αποτυχημένη προσπάθεια ρυμούλκησης.

Μια από τις αρχικές καταθέσεις στην ακτοφυλακή ανέφερε: «Ένα πλοίο της ακτοφυλακής ήρθε να βοηθήσει και ξαφνικά το πλοίο βυθίστηκε και βρεθήκαμε στα νερά. Μετά μας έσωσαν με ένα φουσκωτό».

Το ίδιο άτομο αργότερα, κατέθεσε ενώπιον δικαστικού λειτουργού: «Το ελληνικό πλοίο έδεσε ένα σχοινί στο μπροστινό μέρος του δικού μας πλοίου και άρχισε να μας ρυμουλκεί αργά, αλλά το σχοινί έσπασε. Τη δεύτερη φορά που το έδεσαν, στην αρχή αισθανθήκαμε ότι μας τραβούσαν, αλλά μετά το πλοίο μας ανατράπηκε. Το ελληνικό πλοίο επιτάχυνε κι εμείς φωνάζαμε στα αγγλικά σταματήστε!»

Το BBC Verify δεν έχει μιλήσει με τα συγκεκριμένα άτομα και δεν μπορεί να εξηγήσει για ποιον λόγο άλλαξε το περιεχόμενο της κατάθεσής τους.

Η ελληνική ακτοφυλακή στην αρχή αρνήθηκε ότι χρησιμοποίησε σχοινί, στη συνέχεια παραδέχτηκε ότι χρησιμοποιήθηκε αλλά μόνο για να ελεγχθεί η κατάσταση. Και αυτά έγιναν, κατά την εκδοχή της ακτοφυλακής, δύο ώρες πριν από την βύθιση του πλοίου με τους μετανάστες.

Οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν ότι ασκήθηκαν κατηγορίες εναντίον Αιγυπτίων που διασώθηκαν και θεωρούνται διακινητές, τους οποίους – κατά την εκδοχή των ελληνικών αρχών – υπέδειξαν οι επιβαίνοντες στο πλοίο.

Κάποιοι από τους διασωθέντες υποστηρίζουν ότι μερικοί από τους υπόπτους κακομεταχειρίζονταν τους άλλους μετανάστες στο πλοίο, ενώ υπάρχει κατάθεση που υποστηρίζει πως οι Αιγύπτιοι προσπαθούσαν να βοηθήσουν.

Όμως ο Άχμαντ και ο Μουσάμπ είπαν στο BBC ότι η ακτοφυλακή έδωσε οδηγίες στους διασωθέντες να πουν ότι οι εννέα Αιγύπτιοι ήταν υπεύθυνοι για τη διακίνησή τους.

«Μπήκαν στη φυλακή και κατηγορούνται άδικα από τις ελληνικές αρχές στην προσπάθεια συγκάλυψης του εγκλήματός τους», υποστηρίζει ο Μουσάμπ.

Η μαρτυρία του διερμηνέα

Μιαν άλλη μαρτυρία που δείχνει πως ίσως τα πράγματα δεν εκτυλίχθηκαν όπως λέει η ακτοφυλακή, έρχεται από έναν διερμηνέα που μίλησε στο BBC.

Ο Φαρζίν Χαβάντ, λέει πως η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο διερμηνέας είπε στο BBC ότι γνωρίζει την περίπτωση δύο Ιρανών που ήταν αθώοι, αλλά κατηγορήθηκαν ως διακινητές, τον περασμένο χρόνο, μετά την διάσωση 32 μεταναστών που επέβαιναν σε πλοιάριο που είχε αποπλεύσει από την Τουρκία. Ο Φαρζίν Χαβάντ, βρετανός υπήκοος, που μιλάει Φαρσί και ζει στην Καλαμάτα εδώ και 20 χρόνια, ήταν διερμηνέας σε έρευνα της ακτοφυλακής για το περιστατικό αυτό.

Λέει ότι οι μετανάστες – 28 από το Αφγανιστάν και 4 από το Ιράν- κατέθεσαν ότι είχαν αποπλεύσει από την Τουρκία και το σκάφος τους έπλεε οκτώ μέρες πριν διασωθούν. Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού πλοίο της ελληνικής ακτοφυλακής προσέγγισε το σκάφος τους, χωρίς να επέμβει.

Δύο άνδρες που μιλούσαν αραβικά  είχαν εγκαταλείψει το πλοιάριο όταν έγινε έκρηξη στη μηχανή, είπαν οι Αφγανοί μετανάστες στον κ. Χαβάντ, προσθέτοντας ότι όσοι ήταν στο πλοιάριο προσπάθησαν να το οδηγήσουν σε κάποιο ασφαλές σημείο. Μεταξύ αυτών και οι δύο Ιρανοί που βρέθηκαν να είναι κατηγορούμενοι, αλλά ήταν κι αυτοί μετανάστες που είχαν πληρώσει αδρά τους διακινητές για να επιβιβαστούν στο σκάφος.

Οι Ιρανοί «που έλεγαν συνεχώς ότι δεν είχαν ξαναβρεθεί στη θάλασσα μέχρι που μπήκαν στο πλοίο, στην Τουρκία. Και ενώ τους έλεγαν ότι ήταν καπετάνιοι στο πλοιάριο, απαντούσαν ότι δεν έχουν ιδέα από πλοία, ούτε καν ξέρουν κολύμπι».

Ο κ. Χαβάντ παρέδωσε τις καταθέσεις  στην ακτοφυλακή, αλλά λέει πως όταν είδε την τελική μετάφρασε διαπίστωσε πως είχε αλλάξει το περιεχόμενο των δηλώσεων των Αφγανών. Φοβάται πως άλλαξε το αφήγημα μετά από πιέσεις από τις ελληνικές αρχές.

Λέει ότι οι Ιρανοί του ανέφεραν πως οι επιβάτες από το Αφγανιστάν δέχτηκαν πιέσεις από την ακτοφυλακή να υποδείξουν τους Ιρανούς ως διακινητές, για να αποφύγουν «δυσάρεστη μεταχείριση», ότι απειλήθηκαν πως θα οδηγηθούν στη φυλακή και «θα τους παραδώσουν στους Ταλιμπάν».

Το κατηγορητήριο εναντίον των Ιρανών τελικά κατέρρευσε. Ο κ. Χαβάντ λέει πως δεν επιθυμεί να βοηθήσει άλλη φορά την ελληνική ακτοφυλακή. «Σκεφτόμουν ότι (οι ελληνικές αρχές) δεν θέλουν να φτάσουν στην αλήθεια. Ήθελαν να βρουν δύο άτομα και να τα κατηγορήσουν ότι ήταν διακινητές», λέει στο BBC ο κ. Χαβάντ.

Το BBC έθεσε υπόψη των ελληνικών αρχών αυτές τις μαρτυρίες, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση. Επίσης απορρίφθηκε αίτημα για συνέντευξη με τον υπουργό Ναυτιλίας, όπως γράφει το BBC.

Δίκες με συνοπτικές διαδικασίες

Η δικηγόρος Χρυσάνθη Καούνη, από την Καλαμάτα, λέει στο BBC ότι υπάρχουν κι άλλες δικογραφίες εναντίον ατόμων που φέρονται ως διακινητές, που τις θεωρεί προβληματικές.

Η ίδια έχει εμπειρία δέκα ετών με τέτοιες περιπτώσεις. «Οι ανησυχίες μου αφορούν στις μεταφράσεις, στον τρόπο συγκέντρωσης στοιχείων και αργότερα στη δυνατότητα των κατηγορούμενων να αντικρούσουν αυτά τα στοιχεία», είπε στο BBC. «Γι’ αυτό το λόγο δεν νομίζω ότι υπάρχουν αρκετές διασφαλίσεις σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και στο τέλος δεν πιστεύω ότι αποδίδεται δικαιοσύνη», πρόσθεσε η δικηγόρος Χρυσάνθη Καούνη.

Το BBC επικαλείται έρευνα που έδειξε ότι οι δίκες μεταναστών που κατηγορούνται ότι ήταν διακινητές, διαρκούν κατά μέσον όρο στην Ελλάδα 37 λεπτά και ο μέσος όρος των ποινών που επιβάλλουν τα δικαστήρια είναι κάθειρξη 46 χρόνων. Η έρευνα αυτή έγινε από την ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, λαμβάνοντας στοιχεία από 81 δίκες, με 95 κατηγορούμενους για διακίνηση, σε οκτώ περιστατικά που έγιναν από τον Φεβρουάριο του 2020 μέχρι τον Μάρτιο του 2023.

Η έρευνα των ευρωβουλευτών υποστηρίζει ότι τα κατηγορητήρια στηρίχθηκαν συχνά στην κατάθεση ενός και μόνου αστυνομικού ή μέλους του λιμενικού και τα τρία τέταρτα των περιπτώσεων τα άτομα αυτά ούτε καν εμφανίστηκαν στο δικαστήριο για να απαντήσουν σε ερωτήσεις των μελών των δικαστηρίων.

Διαβάστε επίσης:

Γαλλία: Φρικιαστικό δέμα έλαβε ο Μακρόν – Του έστειλαν κομμένο δάκτυλο

Διάστημα: Η στιγμή που… γεννιούνται δεκάδες αστέρια – Οι εκπληκτικές λήψεις του Webb (Videos/Photo)

Οργή στην Ιταλία: Δικαστής έκρινε ότι το «χούφτωμα» κάτω από 10 δευτερόλεπτα δεν είναι σεξουαλική παρενόχληση (Videos)