Διατροφικές εξαρτήσεις!

Εξάρτηση, με τη θετική έννοια, χαρακτηρίζουμε μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία γίνεται...
τόσο απαραίτητη και αναγκαία, όπου δύσκολα αποδεσμεύεται κανείς από αυτήν, όπως η σχέση μητέρας και βρέφους.

Από την άλλη, στην υπερβολή της, μπορεί να πάρει τη μορφή επαναλαμβανόμενης ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς ή συνήθειας, όπως χρήση ουσιών, αλκοόλ, τυχερά παιχνίδια, φαγητό.

Όλων των ειδών οι εξαρτήσεις, έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό τον εθισμό στην έκκριση της ορμόνης ντοπαμίνης ή αλλιώς «σύστημα επιβράβευσης ή ανταμοιβής» του εγκεφάλου, που μας παρέχει συναισθήματα ευφορίας και ενίσχυσης προς συγκεκριμένες δράσεις.

«Άτομα που εμφανίζουν διατροφικές εξαρτήσεις, είτε υπερφαγία, που οδηγεί συνήθως στην παχυσαρκία, είτε στη στέρηση τροφής, παρουσιάζουν την ίδια εγκεφαλική δραστηριότητα, όπως θα βλέπαμε και σε άλλες εξαρτήσεις» αναφέρει η ερευνήτρια Ashley Gearhardt σε πρόσφατη έρευνα στο πανεπιστήμιο του Yale.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιστήμονες της ομάδας αυτής, διεξήγαγαν έρευνα που δείχνει ότι η εξάρτηση από το φαγητό είναι σημαντική σε έναν μεγάλο αριθμό ατόμων.

Μελετώντας τις εγκεφαλικές αντιδράσεις γυναικών, από υπερβολικά αδύνατες έως και παχύσαρκες, που έδειχναν να είναι εθισμένες στα τρόφιμα, φάνηκε ότι αυτές δεν μπορούσαν να αντισταθούν σε ένα γευστικό milkshake σοκολάτας, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο ένας αλκοολικός δεν έχει αυτοέλεγχο μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί ή ένας χρήστης ναρκωτικών μπροστά στην ηρωίνη.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε και μία διαφορά. Στην περίπτωση του milkshake, η εγκεφαλική δραστηριότητα στα κέντρα που σχετίζονται με την απόλαυση δεν φάνηκε να μειώνεται όταν το δοκίμαζαν. Έμενε σταθερή, σε αντίθεση με την περίπτωση των ναρκωτικών, όπου ο χρήστης κάθε φορά που λαμβάνει την ουσία, φαίνεται να την απολαμβάνει όλο και λιγότερο.

Ο υποσιτισμός ή αφαγία (όπως πολύ συχνά αναφέρουν οι ασθενείς μας) που είναι αποτέλεσμα μιας στερητικής διατροφής, όπως συμβαίνει στην ψυχογενή ανορεξία, κινητοποιεί στον ασθενή ένα είδος ισχυρής θέλησης, αποφασιστικότητας και ικανοποίησης, κάτι που συμβαίνει στους χρήστες ουσιών, όπως η ηρωίνη.

Συχνά αυτοί οι ασθενείς αναφέρουν, ότι όσο πιο αυστηρή η δίαιτα, τόσο περισσότερο την επιθυμούν. Αυτό συμβαίνει, γιατί προκαλείται απελευθέρωση ενδορφινών (νευροδιαβιβαστές που επηρεάζουν την όρεξη και την ψυχική διάθεση), αλλά και άλλων ουσιών στον εγκέφαλο, που επιτρέπουν στα άτομα να νιώθουν ευχαρίστηση και να ανακουφίζονται από τον «πόνο» της στέρησης.

Παρομοίως, η υπερφαγία ή ακόμα και ο έμετος που χρησιμοποιούν οι βουλιμικοί ασθενείς σαν μέσο αντιστάθμισης της ενεργειακής πρόσληψης, μπορούν να ενεργοποιούν παραγωγή ενδορφινών, που επιβάλλουν μια ισχυρή ψυχική εξάρτηση, καθώς και μια ακατανίκητη επιθυμία για φαγητό, την οποία οι βουλιμικοί φαίνονται ανήμποροι να καταπολεμήσουν. Καθώς ένας άνθρωπος καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ραφιναρισμένων υδατανθράκων (γλυκά και αμυλ