Κράτος και παρακράτος στη Ρωσία του Πούτιν

Σκηνή από το µέλλον. Είναι άνοιξη του 2024. Πούτιν και Μεντβέντεφ ξυπνούν ένα πρωί...
µε φοβερό πονοκέφαλο. «Θυµάσαι ποιος από τους δυο µας είναι πρόεδρος σήµερα και ποιος πρωθυπουργός;» ρωτάει ο Πούτιν. «∆εν έχω ιδέα. Εσύ ποιος λες να πάει για µπίρες;» απαντάει ο Μεντβέντεφ.

Το ανέκδοτο κυκλοφορεί στη Μόσχα από το 2008, όταν ο πρώην πράκτορας της KGB διόρισε πρόεδρο τον δελφίνο του. Οµως αφότου, προ ηµερών, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα επανέλθει στην προεδρία το 2012 και ο Μεντβέντεφ ότι θα συνεχίσει ως πρω θυπουργός, ο κόσµος όλος γελάει µε ένα άλλο ανέκδοτο. Πώς µπορεί να επιστρέψει στην εξουσία κάποιος που δεν έφυγε ποτέ;

Κάποιος που φίµωσε την αντιπολίτευση, καθυπόταξε τα ανεξάρτητα ΜΜΕ, έλεγξε τους δικαστές, επανακαθόρισε την κερδοφόρο αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου, ανέδειξε µια νέα γενιά χρήσιµων και υπάκουων ολιγαρχών, οργάνωσε αριστοτεχνικά τη διαφθορά; Μαφία και παρακράτος διαφεντεύουν (και) στη νέα Ρωσία του Πούτιν, λένε οι επικριτές του σύγχρονου τσάρου.

«Είδαµε ένα ξεδιάντροπο πολιτικό θέατρο του παραλόγου. Ο Πούτιν επιβεβαίωσε απλώς το γεγονός ότι ο Μεντβέντεφ τού κράτησε ζεστή την καρέκλα, επειδή ο ίδιος δεν µπορούσε από το Σύνταγµα να διεκδικήσει τρίτη κατά σειρά θητεία. Για να ευχαριστήσει τον Μεντβέντεφ, του πρότεινε την πρωθυπουργία, και όλα αυτά έγιναν δεκτά µε ενθουσιασµό και οµοφώνως από 10.000 συνέδρους, οπαδούς και µέλη του µοναδικού µεγάλου κόµµατος στη Ρωσία» λέει ο Νικολάι Πετρόφ, αναλυτής του Κέντρου Κάρνεγκι στη Μόσχα.

Για την αντιπολίτευση, η εκλογή του Πούτιν το 2012 θα είναι καταστροφή.

«Πρόκειται για µια δραµατική εξέλιξη. Ο Πούτιν αντιπροσωπεύει τη δι αφθορά, τη φτώχεια του λαού, την αστυνοµική και διοικητική αυθαιρεσία. Οι ροµαντικοί έχασαν τις τελευταίες ψευδαισθήσεις τους για µια φιλελευθεροποίηση. Η επιστροφή του Πούτιν στην εξουσία σηµαίνει ότι δεν θα γίνει καµιά µεταρρύθµιση» λέει ο Ιλια Ιάσιν, από το κίνηµα της αντιπολίτευσης Solidarnost.

Τυπικά, το κόµµα «Ενωµένη Ρωσία» δεν έχει ακόµη κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές, ο Πούτιν δεν είναι ακόµη πρόεδρος και ο Μεντβέντεφ δεν είναι ακόµη πρωθυπουργός. Στην πραγµατικότητα, όµως, όλα έχουν κριθεί. Και στο Κρεµλίνο µοιράζουν ήδη την πίτα. Ο υπουργός Οικονοµικών Αλεξέι Κουντρίν, που διορίστηκε από τον Πούτιν το 2000 και εθεωρείτο από τους ξένους επενδυτές στοιχείο σταθερότητας, ανακοίνωσε ότι αρνείται να λάβει µέρος σε µια κυβέρνηση Μεντβέντεφ και παραιτήθηκε την περασµένη εβδοµάδα, αµέσως µόλις έγινε γνωστή η αλλαγή στις καρέκλες.

Κατακερµατισµένη και αδύναµη, η αντιπολίτευση δεν βρισκόταν ποτέ σε χειρότερη κατάσταση. Την εποµένη της ανακοίνωσης του Πούτιν ότι επιστρέφει στην προεδρία, µόλις 300 διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της Μόσχας για να εκφράσουν τη διαφωνία τους.«Ο Πούτιν είναι ο θάνατος της Ρωσίας» έγραφε ένα πανό. Ελάχιστοι αστυνοµικοί ήταν παρόντες. Το καθεστώς δεν έχει κανέναν λόγο να τους φοβάται. Πριν από έξι µήνες, οι ηγέτες διαφόρων αν