Υπέροχη μέση ηλικία!

Η ζωή μετά τα 40 δεν εκφυλίζεται, αντίθετα ανθίζει...
Επηρεασμένοι από τα λίγα παραπανίσια κιλά και πιθανότατα την πρεσβυωπία που έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία, οι περισσότεροι από μας νομίζουμε ότι η ζωή μας έχει πάρει την «κάτω βόλτα» όταν μπαίνουμε στην πέμπτη δεκαετία του βίου μας. Οι επιστήμονες όμως δεν συμφωνούν μαζί μας: μακράν του να είναι εισαγωγή στο γήρας, η μέση ηλικία αποτελεί απλώς ένα… επόμενο αναπτυξιακό στάδιο και συγχρόνως το τεράστιο προνόμιο που μας χάρισε η εξέλιξη. Επισημαίνουν ότι είμαστε ίσως το μοναδικό είδος που απολαμβάνει τουλάχιστον δύο (και συχνότερα τρεις) δεκαετίες υγιούς διαβίωσης μετά το πέρας της αναπαραγωγικής ηλικίας. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, σοφότεροι από τις εμπειρίες μας, λειτουργούμε ως φορείς πολιτισμού: παρέχουμε οικονομική και πνευματική στήριξη στους νεοτέρους, ενώ παράλληλα μεταλαμπαδεύουμε σε αυτούς τις γνώσεις μας και την κουλτούρα μας. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι ειδικοί θεωρούν ότι χωρίς τη μέση ηλικία το ανθρώπινο είδος όχι μόνο δεν θα ήταν αυτό που ξέρουμε σήμερα αλλά μπορεί και να είχε εξαφανιστεί!
Ως σαρανταδυάχρονος άνδρας που γεννήθηκε στη Βρετανία στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, μπορώ να ευελπιστώ ότι έχω ακόμη να ζήσω 38 χρόνια. Με άλλα λόγια, δεν μπορώ να υποστηρίξω ότι είμαι νέος. Είμαι, χωρίς αμφιβολία, μεσήλικος.
Για κάποιους ανθρώπους αυτό είναι μια συνειδητοποίηση η οποία προκαλεί κατάθλιψη. Τείνουμε να υποβαθμίζουμε την πέμπτη και την έκτη δεκαετία ως αρνητικά κεφάλαια της ζωής μας – ίσως ακόμη και ως αιτία για κρίση. Αλλά δεν υπάρχει κανείς λόγος να συμβαίνουν όλα αυτά. Εφτασε ο καιρός να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τη μέση ηλικία.
Το καλύτερο… επεισόδιο! Αυτή η αλλαγή θεώρησης έχει επέλθει χάρη σε πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα τα οποία δείχνουν πόσο σημαντική είναι η μέση ηλικία για τον καθέναν από εμάς αλλά και πόσο σημαντική υπήρξε για την επιτυχία του είδους μας. Η μέση ηλικία δεν είναι μόνο ρυτίδες και ανησυχίες. Δεν είναι εισαγωγή στα γηρατειά. Πρόκειται για ένα αρχαίο, ζωτικής σημασίας επεισόδιο στην ανθρώπινη ζωή, προγραμματισμένο από τη φυσική επιλογή – ένα εξαιρετικό χαρακτηριστικό ενός εξαιρετικού είδους.
Συγκρινόμενοι με τα άλλα είδη οι άνθρωποι διαθέτουμε ένα ασυνήθιστο μοτίβο ζωής. Μας παίρνει πολύ καιρό να μεγαλώσουμε, ζούμε πολύ περισσότερο και ως επί το πλείστον σταματούμε να αναπαραγόμαστε κάπου στο μέσον της ζωής μας. Μερικά είδη διαθέτουν κάποια στοιχεία του δικού μας μοτίβου ζωής, αλλά μόνο ο άνθρωπος έχει πετύχει να αλλάξει τη ζωή του τόσο δραματικά. Η αλλαγή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εξέλιξη της μέσης ηλικίας, η οποία προσθέτει δύο υγιείς δεκαετίες από τότε που τα μωρά σταματούν να εμφανίζονται – δύο δεκαετίες τις οποίες τα περισσότερα άλλα ζώα δεν διαθέτουν.
Περιορισμένες «εκπτώσεις» Μια σημαντική ένδειξη ότι η μέση ηλικία δεν αποτελεί την αρχή μιας κατηφορικής διαδρομής είναι ότι δεν διαθέτει τα στοιχεία μιας γενικευμένης παθητικής έκπτωσης. Τα περισσότερα συστήμα