Η μοναδική Κρανιώτικη υφαντική τέχνη βρίσκει στέγη

Η μοναδική Κρανιώτικη υφαντική τέχνη έχει βρει το δικό της "σπίτι", στο λαογραφικό μουσείο της Κρανιάς, στο νομό Τρικάλων, που στεγάζεται εκεί όπου προπολεμικά φιλοξενούνταν το Δημοτικό σχολείο του χωριού. Πρόκειται για ένα έξοχο κτίριο του 1875, δημιούργημα ηπειρωτών μαστόρων. Το Δημοτικό σχολείο λειτούργησε μέχρι το 1943, οπότε υπέστη μεγάλη καταστροφή από τις γερμανικές στρατιωτικές μονάδες, που κατέκαψαν το σύνολο σχεδόν των οικημάτων του χωριού. Για περίπου μισό αιώνα, παρέμεινε κλειστό, υφιστάμενο τη φθορά του χρόνου.

Αν και η ιδέα μετατροπής του παλαιού σχολείου σε Λαογραφικό Μουσείο κυοφορούνταν από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, μόλις το 1992 ξεκίνησαν οι πρώτες επεμβάσεις συντήρησης, με ισχνούς οικονομικούς πόρους, που προέρχονταν αποκλειστικά από τις συνδρομές και τις δωρεές των Κρανιωτών.

Στα επόμενα χρόνια, ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού αφιέρωσε όλες του δυνάμεις στην ολοκλήρωση της δημιουργίας του Μουσείου. Κατάφερε, έτσι, οκτώ χρόνια αργότερα, να παραδώσει όχι μόνο στους Κρανιώτες, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία των βλάχικών χωριών του Ασπροποτάμου, το μεγαλύτερο σε έκταση, αλλά και σε αριθμό εκθεμάτων, λαογραφικό μουσείο.

Το μουσείο, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου, Γιώργος Πολύσης, "ζωντανεύει μέσα από τα εκθέματα, τον τρόπο ζωής, δουλειάς και διασκέδασης των προγόνων μας".

Στο χώρο αυτό, με τα εκθέματα και τις φωτογραφίες, επανεκτιμά ο Κρανιώτης, αλλά και ο ξένος επισκέπτης την παράδοση και του δίνεται η ευκαιρία να "βαθμολογήσει" τη σημασία της δημιουργίας του τόσο για το χωριό όσο και για την περιοχή ολόκληρη, προσθέτει ο κ. Πολύσης.

Οι χώροι του Μουσείου καλύπτουν μια έκταση περίπου 250 τετραγωνικών μέτρων και χωρίζονται σε δύο μεγάλα δώματα, στα οποία φιλοξενούνται τα δημιουργήματα της υφαντικής τέχνης του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα (στο μεγαλύτερο δώμα), τα σύνεργα των κτηνοτρόφων και ο οικιακός εξοπλισμός που χρησιμοποιούνταν στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Υφαντική

Στην αίθουσα των υφαντών, όπως αναφέρεται σε ειδικό φυλλάδιο του Πολιτιστικού Συλλόγου Κρανιάς, εκτίθενται δείγματα γυναικείας και ανδρικής ενδυμασίας, ο αργαλειός με όλα τα εξαρτήματα επεξεργασίας του μαλλιού, μπάσια με υφαντά καλύμματα (μεντερλίκια) κ.ά.

Η Κρανιώτικη υφαντική τέχνη υπήρξε ένας από τους πλέον σημαντικούς κλάδους της λαϊκής καλλιτεχνικής δημιουργίας του τόπου και εξέφραζε, όπως και οι άλλες λαϊκές τέχνες, τη διάχυτη αισθητική αντίληψη που επικροτεί και αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του τόπου και της εποχής.

Η Κρανιώτικη υφαντική αναπτύχθηκε και άνθισε, στη μορφή που τη γνωρίζουμε, τον 19ο και 20ο αιώνα, περίοδο από την οποία σώζονται και τα περισσότερα αξιόλογα δείγματα αυτής της τέχνης.

Τα υφαντά της Κρανιάς για τη χρήση του σπιτιού είναι εξαιρετικά πλούσια και οι ποικιλίες τους μεγάλες. Είναι επεξεργασμένα με γνήσιο μαλλί, με λεπτές, πολύχρωμες κλωστές και