«Πεθαίνουμε σαν χώρα, ή θα αναγεννηθούμε από τις στάχτες μας;»

Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, της τροΐκας και του ΔΝΤ. Μία νέα πραγματικότητα και για τους ανθρώπους της Τέχνης. Ερωτήματα, που προκύπτουν από τις δυσκολίες των καιρών. Τα προηγούμενα χρόνια ο χώρος του πνεύματος δέχθηκε πολλή κριτική για το αν ήταν «παρών» ή «απών» στις εξελίξεις. Τώρα οι ίδιες οι εξελίξεις «ξεπερνούν» τους ανθρώπους.

Τους τελευταίους μήνες, θέατρα και κινηματογράφοι έκλεισαν, πανεπιστημιακές σχολές τελούν υπό καθεστώς «στασιμότητας» και η ανεργία στον κλάδο των ηθοποιών και των μουσικών έχει πάρει πια δραματικές διαστάσεις.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο φοίνικας αναγεννάται από τις στάχτες του. Άραγε, θα είναι η Τέχνη εκείνη η δύναμη, που θα τροφοδοτήσει και θα αναδείξει νέες δυνάμεις;

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε με ανθρώπους από τον χώρο των εικαστικών, του θεάτρου, των εκδόσεων. Εκείνοι επέλεξαν να μιλήσουν για «ψυχική ανάταση», «ελπίδα» και για τον τρόπο που η Τέχνη πρέπει να μιλήσει στη καρδιά και τον νού των ανθρώπων. 'Ισως και να αποτελέσει την πυξίδα για να βρει η ανθρωπότητα τον δρόμο της.

Δημήτρης Μυταράς, ζωγράφος

«Ο πολιτισμός μπορεί να προάγει τα πράγματα. Ωστόσο, στην Ελλάδα, μολονότι είμαστε κοιτίδα του πολιτισμού, αυτό που μας λείπει είναι ο πολιτισμός. Έχουμε μάθει να μην είμαστε καθόλου πολιτισμένοι. Αν πάτε μια βόλτα στο εξωτερικό θα δείτε τη διαφορά. Ο τρόπος, που συμπεριφέρεται ο ένας στον άλλο, που οδηγεί το αυτοκίνητό του. Όλα αυτά είναι τρόπος να δείξουμε τον πολιτισμό μας. Βέβαια, δεν είναι κάτι που γίνεται αμέσως. Ο πολιτισμός είναι ιστορία που θέλει χρόνο.Όλοι βγαίνουν και λένε «ναι» στη συναίνεση. Συναίνεση σημαίνει να κάνουμε υποχωρήσεις. Κανείς, όμως, δεν τις κάνει για να μην έχει πολιτικό κόστος. Ο πολιτισμός υπάρχει μέσα σ΄αυτά».

Γιάννης Ψυχοπαίδης, ζωγράφος, καθηγητής Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών

« Eξαρτάται πόσο ανοιχτοί είμαστε στον αναστοχασμό. Στις μέρες μας υπάρχει διάχυτη στην κοινωνία μία αφασία, μία εσωτερική «εν κινήσει στασιμότητα» (vibration statique) θα έλεγα. Οι άνθρωποι πιστεύουν από κεκτημένη ταχύτητα ότι κάτι θα συμβεί και θα τα βολέψουν ξανά με ατομικές λύσεις, όπως έχουν συνηθίσει εδώ και 40 χρόνια. Τα δεδομένα για τη μεσαία τάξη αλλάζουν και χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Ίσως χάνει και την αίσθηση του αυτονόητου για τον τρόπο που προσλαμβάνει τις καταστάσεις. Βομβαρδίζεται διαρκώς, νιώθει ανασφάλεια, αλλά αναπτύσσει και μία άλλη δεκτικότητα τελικά. Μέσα σε αυτή την ταραχή, είναι εξαιρετικά νωρίς για να δούμε τι θα προκύψει. Μία άλλη αντίληψη για το τι είναι τέχνη; Για τον ρόλο της; Τι περιμένουμε εμείς από την τέχνη; Ή τελικά είναι εκείνη, που θα μας αιφνιδιάσει; Είναι ζητήματα ανοιχτά ακόμα. Πιστεύω, όμως, ότι γεννιούνται νέες εικαστικές φόρμες, που θα εκφράσουν αυτήν την, εσωτερική στην παρούσα φάση, ταραχή. Μέσα από τις πολύ αρνητικές συνθήκες πάντα βγαίνει και μία θετική διάσταση, γιατί κάπου χάνονται τα περιγράμματα δημιουργείται μία ρευστότητα και υπάρχει ένα περιθώριο αναστο