Πώς τα αλλάζεις όλα αυτά; Δεν θα είναι καθόλου εύκολο

Αλλάζοντας σελίδα

Tου Αλεξη Παπαχελα

Καθημερινά προκύπτουν νέα στοιχεία, τα οποία δείχνουν πόσο διαδεδομένη είναι η διαφθορά στο ελληνικό κράτος. Η διαφθορά έγινε συνήθεια και μετά τη δεκαετία του 1980 εξαπλώθηκε παντού, και δικαιολογήθηκε μάλιστα ως θεμιτό μέσο αναδιανομής πλούτου. Οσο η Ελλάδα δανειζόταν και χρεωνόταν, η διαφθορά βόλευε. Μάθαμε όλοι μας να ζούμε και να ανεχόμαστε αυτή τη σαπίλα, πάθαμε αυτό που παθαίνει κάποιος που ζει μέσα στη μούχλα και τη βρώμα για πολύ καιρό και δεν τον ενοχλεί πια καμία μυρωδιά, όσο έντονη και αν είναι...

Είναι σαφές ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις «μεγάλες» μίζες, όπως πολλές φορές θέλουμε να πιστέψουμε αποφεύγοντας να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα. Οι απάτες στις επιδοτήσεις, στα προνοιακά επιδόματα, στις εφορίες, τις πολεοδομίες βάρυναν σχεδόν όσο και οι μίζες στα όπλα, τα φάρμακα και τα δημόσια έργα. Φτάσαμε δε στο σημείο να δικαιολογούμε τη «μικρή» διαφθορά στο όνομα της «μεγάλης»... «Ελα, μωρέ, όλοι τα τρώνε, να μη φάμε και εμείς τίποτα;» ήταν ο ψευτοσοσιαλιστικός τρόπος για να δικαιολογηθεί η «δικιά μας» διαφθορά. Ακούω συνέχεια ανθρώπους να φωνάζουν «πόσα φάγανε αυτοί οι κερ...». Πολλά! Αλλά πρέπει να σκεφθούμε και «πόσα φάγαμε». Οι υπάλληλοι του ΙΚΑ Καλλιθέας, οι υπάλληλοι που παίρνουν άδειες επικαλούμενες «επαπειλούμενη κύηση», οι υπάλληλοι του υπουργείου Ανάπτυξης είναι ανάμεσά μας, γείτονες, συγγενείς, όχι μέλη μιας εξωτικής κάστας στην οποία μπορούμε συνεχώς να ρίχνουμε την ευθύνη.

Πώς τα αλλάζεις όλα αυτά; Δεν θα είναι καθόλου εύκολο. Υπάρχει πρόβλημα ηγεσίας, θεσμών και ξεβολέματος. Ηγεσίας, γιατί, δυστυχώς, στις κορυφές πολλών βασικών θεσμών της χώρας δεν έχει φτάσει ό,τι καλύτερο... Θεσμών, γιατί η διαφθορά και η συναλλαγή μπορούν να πολεμηθούν μόνο με σύστημα και απρόσωπους μηχανισμούς, οι οποίοι αυτή τη στιγμή θεσμοθετούνται με το ζόρι και με φοβερή αντίδραση από μέσα. Ξεβολέματος, γιατί είναι τρομερά δύσκολο να αλλάξεις τη νοοτροπία και τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα εδώ και σχεδόν δύο γενιές. Πώς θα αποτρέψεις, ειδικά σήμερα, έναν υπάλληλο που έχει μειωθεί δύο φορές ο μισθός του και πραγματικά δεν βγαίνει πλέον, να μην πάρει το φακελάκι για να τακτοποιήσει μια υπόθεση; Πώς θα εμπνεύσεις μια νέα γενιά υπαλλήλων να αλλάξει νοοτροπία, όταν συνδικαλιστές, αρχιδιεφθαρμένοι βετεράνοι του συστήματος και διάφορα συμφέροντα πολεμούν με λύσσα τη διαφάνεια στο όνομα ενός δήθεν πατριωτικού αντιμνημονιακού αγώνα;

Θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια και μάχη για να γυρίσουμε σελίδα. Νομίζω ότι έχει φτάσει η στιγμή το ελληνικό πολιτικό σύστημα να πάρει στα σοβαρά την επανίδρυση του κράτους σε συνδυασμό με την πάταξη της διαφθοράς. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να συναινέσουν τα κόμματα στον διορισμό ενός έμπειρου και αδέκαστου ανθρώπου σε μια θέση «τσάρου – αναδιοργανωτή» κρίσιμων κρατικών μηχανισμών. Οι εταίροι μας θέλουν να μας βοηθήσουν με τεχνογνωσία σε αυτή την αποστολή, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι απαιτείται μια ελληνική ηγετική φυ