Πόσο κινδυνεύει η Δημοκρατία μας

Γράφει ο Χρήστος Η.Χαλαζιάς

Τα επεισόδια ανάμεσα σε μετανάστες και νεοναζί προκαλούν τους πολίτες και υπενθυμίζουν την ανάγκη προστασίας της δημοκρατικής ζωής από την απειλή του νεοναζισμού, η οποία δεν έπαψε να υπάρχει ακόμη και σήμερα στη Γερμανία και να αναπτύσσεται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.
Η άμυνα της δυτικής δημοκρατίας, που κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα έχει γίνει ιδεώδες των αστικών τάσεων που ανέβαιναν στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τμήματα της Ασίας και υπήρξε ή έμπνευση για μεταρρυθμιστικά κινήματα, δεν αποδείχθηκε πάντα αποτελεσματική.
Όπως γράφουν οι ιστορικοί, στις αρχές του αιώνα μας η δυτική δημοκρατία είχε γίνει ευρύτατα παραδεκτή κατ΄ αρχήν, σ’ ολόκληρο τον δυτικό κόσμο ως το «υπόδειγμα που προς αυτό έτειναν οι κοινωνίες». Στην πράξη η λαϊκή κυριαρχία απείχε πολύ από την πραγματικότητα γιατί όχι μόνο η περιορισμένη ψήφος, αλλά ή έλλειψη οικονομικής ασφάλειας και μόρφωσης την έκανε ανίσχυρη. Απολυταρχικά κράτη παρέμεναν σε πολλά μέρη του κόσμου. Αλλά κατά την αισιόδοξη άποψη των διανοουμένων της δύσης, εθεωρούντο ως «απομεινάρια ενός σκοτεινού παρελθόντος, όπως στην Κίνα, την Τουρκία ή την Ρωσία» ή τα θεωρούσαν ως «εκτροπή από το κανονικό, όπως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου κατά καιρούς διάφοροι δικτάτορες καταλάμβαναν την εξουσία σε χώρες με δημοκρατικά πολιτεύματα».
Όταν λέμε ότι η δυτική δημοκρατία ήταν το πολίτευμα που είχε παραδεχθεί ή δύση, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα υπάρχοντα απολυταρχικά πολιτεύματα ήσαν αποφασισμένα να αντισταθούν με κάθε θυσία στις προσπάθειες να εισαχθούν αυτές οι αρχές στα κράτη τους. Ο ιστορικός Σ. Μοραζέ γράφει: « Η σκληρότητα με την οποία ο τσάρος της Ρωσίας κατέβαλε τους επαναστάτες του 1905 είναι αψευδής μαρτυρία. Ούτε πρέπει να αγνοήσουμε την ανωμαλία της απολυταρχικής αποικιοκρατικής διακυβέρνησης που επέβαλαν στους υποτελείς τους λαούς κράτη που ήσαν από τους θιασώτες και εφαρμοστές της δυτικής δημοκρατίας στον τόπο τους, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ολλανδία. Αλλά παρά τις πραγματικές καταστάσεις , πολύ λίγοι στη δύση ήσαν διατεθειμένοι να αμφισβητήσουν τη δυτική δημοκρατία κατ’ αρχήν».
Ο ιστορικός Σ. Μοράζε στις μελέτες του αναφέρει ότι στις αρχές του εικοστού αιώνα τα μόνα ζητήματα που απασχολούσαν τον πολιτικό κόσμο στη δύση ήσαν ουσιαστικά»αν πρέπει ή όχι να πληρώνονται οι βουλευτές, αν ο αριθμός των βουλευτών έπρεπε να είναι μικρότερο και ζητήματα που αφορούσαν την ελευθερία του λόγου και της γνώμης, τη θρησκεία, την ισότητα και ποιες τιμές πρέπει να αποδίδονται στους ανθρώπους του πνεύματος…».
Δεν αναφερόταν τίποτε για δημοκρατία ή δικτατορία μερικές φωνές υψώθηκαν για να κατηγορήσουν τη δημοκρατία ότι καλλιεργεί μετριότητες, ότι δημιούργησε ένα δουλοπρεπές κράτος και ότι δεν είναι ικανή για αποφασιστική δράση, αυτά όμως ήσαν ατομικές διαφωνίες και δεν ήταν ακόμη μέρος ομάδας επικριτών.
Σήμερα η δημοκρατία έχει διάφορες μορφές και φόρμες, αλλά πάντα στηρίζεται σε