Θυμός...

Του Gordon Brown*Ο θυμός που επικρατεί μεταξύ της κοινής γνώμης στη Γερμανία έχει στέρεες βάσεις και είναι απολύτως κατανοητός. Τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και άλλα κράτη, έκαναν πάρτι εκμεταλλευόμενα τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, οι Γερμανοί υπέμεναν περικοπές στους μισθούς τους, επώδυνες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και τον πόνο των 5 εκατομμυρίων ανέργων, προκειμένου να προχωρήσει η αναδιάρθρωση της οικονομίας της χώρας. Οι θυσίες τους είχαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλου εμπορικού πλεονάσματος, αλλά και την αύξηση των γερμανικών εξαγωγών προς την Κίνα, κατά 80%.Καμία άλλη χώρα δεν θα μπορούσε να αντέξει ταυτόχρονα το βάρος της ένταξης 16 εκατομμυρίων ανθρώπων από το ανατολικό μπλοκ σε ένα ενιαίο κράτος ή την ένταξή της στο ευρώ σε μία τόσο μη ανταγωνιστική ισοτιμία και να καταφέρει την ίδια στιγμή να αποκαταστήσει την εξαγωγική της ισχύ. Ετσι, η Γερμανία αποτελεί σήμερα την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης και τόσο η Αγκελα Μέρκελ, όσο και οι ίδιοι οι πολίτες της χώρας, αξίζουν συγχαρητήρια για τα εξαγωγικά κατορθώματα της χώρας.Αλλά αν η ιστορία τελείωνε εδώ, τότε η θεραπεία για τη σημερινή κρίση της Ευρωζώνης θα ήταν προφανής: ακολουθήστε το γερμανικό παράδειγμα - λιτότητα, και αν αυτό δεν δουλέψει, ακόμη περισσότερη λιτότητα.Πριν από τρία χρόνια, όταν ξέσπασε η κρίση, η Γερμανία, όπως όλη η ηπειρωτική Ευρώπη, την αντιμετώπισε ως «αγγλοσαξονικό πρόβλημα» και έστρεψε τα πυρά της προς τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Ενα χρόνο αργότερα, όταν η χρηματοπιστωτική κρίση έγινε οικονομική, οι Γερμανοί κατέφυγαν σε μια ακόμη πιο ασφαλή δικαιολογία, ερμηνεύοντας το πρόβλημα όχι ως οικονομικό, αλλά ως δημοσιονομικό (δηλαδή ως απόρροια των χρεών και των ελλειμμάτων). Ως εκ τούτου, το Βερολίνο αρνήθηκε πεισματικά ότι είχε κάνει οτιδήποτε λάθος και έτσι συνεχίζει να δικαιολογεί την άρνησή του να συμβάλει στην επώδυνη λύση του ζητήματος.Ωστόσο, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, η Γερμανία έχει δανείσει σχεδόν ενάμισι τρισεκατομμύριο δολάρια στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ιταλία. Στην αρχή της κρίσης, το 30% των συνολικών δανείων προς τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα αυτών των κρατών προέρχονταν από γερμανικές τράπεζες. Ακόμη και σήμερα, η έκθεση της χώρας σε τέτοια δάνεια φτάνει το 15% του ΑΕΠ της. Σε αυτό προσθέστε τη μεγάλη έκθεση των γερμανικών τραπεζών στα τοξικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα της αμερικανικής αγοράς ακινήτων (τα μισά από αυτά τα προϊόντα πωλήθηκαν στην Ευρώπη). Είναι σαφές λοιπόν ότι όπου και να γινόταν το πάρτι, οι γερμανικές τράπεζες κερνούσαν τα ποτά. Οπως είναι φυσικό, επομένως, είναι σήμερα περισσότερο εκτεθειμένες από τις αντίστοιχες τράπεζες οποιασδήποτε άλλης ανεπτυγμένης οικονομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, είναι 2,5 φορές περισσότερο ευάλωτες από τις αμερικανικές τράπεζες.Και γιατί να σκοτίζεται όμως το γερμανικό κράτος, το οποίο έχει δημιουργήσει μια οικονομία ανταγωνιστική, δυναμική και χωρίς δημοσιονομικά προβλήματα; Διότι η κατάσταση του