Το «δόγμα μηδενικών φίλων στη γειτονιά»

Του Γιαννάκη Ομήρου
Με περισσή κομπορρημοσύνη, έπαρση και νεοοθωμανική αλαζονεία είχε εξαγγείλει το διαβόητο δόγμα του περί «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές της» ο πολύς υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Ένα δόγμα που κατέρρευσε σύντομα σαν χάρτινος πύργος ακυρώνοντας την αμετροέπεια και την πομπώδη πληθωρικότητα του Αχμέτ Νταβούτογλου. Κάτι που γίνεται παραδεκτό ακόμα και στην ίδια την Τουρκία, όπου τόσο σε επίπεδο πολιτικών κομμάτων όσο και σε επίπεδο των τουρκικών ΜΜΕ η πολιτική Νταβούτογλου δέχεται ισχυρό κόλαφο. Με τον τουρκικό Τύπο να χαρακτηρίζει ειρωνικά το δόγμα Νταβούτογλου ως «δόγμα μηδενικών φίλων στη γειτονιά». Πρώτο και κραυγαλέο παράδειγμα οι σχέσεις με τη Συρία, που εξελίσσονται ραγδαία σε ακήρυκτο πόλεμο. Γεγονός που οδήγησε και σε επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας - Ρωσικής Ομοσπονδίας με αποτέλεσμα τη ματαίωση της επίσκεψης στην Άγκυρα του προέδρου Πούτιν. Οι σχέσεις με το Ιράκ επιδεινώνονται συνεχώς. Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες και από πλευράς ΗΠΑ και από πλευράς Τουρκίας να πέσουν οι τόνοι και να επιτευχθεί η αμερικανοτουρκική σύγκλιση στο μέτωπο του βορείου Ιράκ, η ένταση συντηρείται και κλιμακώνεται. Η Άγκυρα προσπαθεί να προβάλει μια μικρή πληθυσμιακή ομάδα Τουρκομάνων στην περιοχή, ως προγεφυρώματος για την προώθηση των στρατηγικών της σχεδιασμών και στόχων, πρώτο για να «βάλει χέρι» στα πετρέλαια της περιοχής και δεύτερο για να αποτρέψει τη δημιουργία κουρδικού κράτους στο βόρειο Ιράκ. Απότοκο της νευρικής κρίσης που διακατέχει αυτή την περίοδο την Άγκυρα είναι η προσπάθεια που καταβάλλει για δημιουργία έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, με αφορμή το γνωστό θέμα των ερευνών για υδρογονάνθρακες στην υφαλοκρηπίδα και την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κεντρικοί στόχοι της τουρκικής πολιτικής είναι να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και άρα και τη διεθνή της υπόσταση, να εμφανιστεί ως συγκυρίαρχη κρατική δύναμη που εκπροσωπεί τους Τουρκοκυπρίους σε μια λογική συνεκμετάλλευσης, να προβάλει δήθεν δικά της δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα και την οικονομική ζώνη κατά σαφή παραβίαση του Θαλάσσιου Δικαίου και να αποτρέψει την εκδήλωση ενδιαφέροντος από διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες. Όλα αυτά βεβαίως πέραν της συνεχιζόμενης για 38 χρόνια στρατιωτικής κατοχής στην Κύπρο που αποτελεί μόνιμη πληγή για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και ανακοπτικό παράγοντα για την ικανοποίηση των ευρωπαϊκών της φιλοδοξιών. Ως προς τα ελληνοτουρκικά συνεχίζεται η αμφισβήτηση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, οι συνεχείς προκλήσεις αεροπορίας και ναυτικού στον Ελληνικό εναέριο χώρο και στα ελληνικά χωρικά ύδατα ενώ η άτεγκτη τουρκική στάση έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου οδηγεί σε κατάρρευση της όποιας παραπλανητικής άποψης για διαφοροποίηση των τουρκικών συμπεριφορών. Ο κύκλος των «μηδενικών φίλων στη γειτονιά» ολοκληρώνεται με τις ανύπαρκτες σχέσεις με το Ιράν, με τις απροκάλυπτα εχθρικές σχέσεις με το Ισραήλ και το ψυχροπολεμικό κλίμα στις τουρκοαρμενικές σχέσεις.