Μεταφορά Τεχνολογίας: μια καινοτόμος διαδικασία

Του Δημήτρη Δοϊνάκη (greekinnovation.blogspot.com)

Η τεχνολογική πρόοδος αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την βελτίωση των συνθηκών και την κάλυψη των αναγκών του ανθρώπου αλλά και την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας. Η μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας δημιουργεί και αναπτύσσει νέες οικονομικές δραστηριότητες τόσο σε τοπικές όσο και σε διεθνείς αγορές.
Ενισχύει τις διακρατικές σχέσεις, το εμπόριο, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες ενώ το διεθνές εμπόριο δεν διακινεί μόνο κεφαλαιουχικά αγαθά αλλά και τεχνογνωσία. Αποτέλεσμα αυτού είναι, η μεταφορά τεχνογνωσίας / τεχνολογίας όχι μόνο να συμβάλλει στην πρόοδο και ανάπτυξη μιας χώρας αλλά να γεφυρώνει το οικονομικό χάσμα μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών.

Η μεταφορά τεχνολογίας είναι ένα θέμα με παγκοσμίως αυξανόμενο ενδιαφέρον και έχει αναγνωριστεί ως ένας βασικός παράγοντας για τον εκβιομηχανισμό και την ανάπτυξη των οικονομιών. Ο σημαντικός ρόλος της επισημάνθηκε πολύ νωρίς και έτσι αποτέλεσε αντικείμενο θεωρητικής και εμπειρικής μελέτης μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο και κυρίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Η μελέτη και κατανόηση των καναλιών και μηχανισμών μεταφοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση αυτής. Σε κάθε προσπάθεια μεταφοράς μεταξύ μονάδων (ατόμων, εταιριών ή χωρών) απαιτείται η έγκαιρη επιλογή των μηχανισμών μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας ή συνδυασμό αυτών που θα χρησιμοποιηθούν.

Επίσης, ο εντοπισμός των παραμέτρων που διευκολύνουν ή παρεμποδίζουν τη μεταφορά τεχνολογίας, η επιλογή της κατάλληλης προς μεταφορά τεχνολογίας και της διαδικασίας μεταφοράς προαπαιτούνται για την επιτυχή μεταφορά της.

Αρκετοί ερευνητές, που κατά καιρούς ασχολήθηκαν με τη μεταφορά τεχνολογίας, εντόπισαν και κατέγραψαν τους περισσότερους παράγοντες που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τη διαδικασία μεταφοράς αλλά και την αποτελεσματικότητα της μεταφερόμενης τεχνολογίας.

Όμως, ανεξαρτήτως των μηχανισμών μέσω των οποίων μεταφέρεται κάποια τεχνολογία, θα πρέπει να ακολουθείται πάντα κάποια συγκεκριμένη διαδικασία. Η κατανόηση της διαδικασίας μεταφοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση για την χάραξη στρατηγικής αλλά και την άσκηση πολιτικής με στόχο την βελτίωση της θέσης μίας χώρας ή εταιρίας.

Ο αποστολέας και ο παραλήπτης της μεταφερόμενης τεχνολογίας επιδιώκουν την επιτυχή μεταφορά της, για διαφορετικούς όμως λόγους και οι δύο. Η διαδικασία της μεταφοράς τεχνογνωσίας / τεχνολογίας απαιτεί ουσιαστική συνεργασία μεταξύ του αποστολέα (πωλητή) και του παραλήπτη (αγοραστή) της.

Είναι όμως προφανές ότι, εφόσον ο αποστολέας και ο παραλήπτης αποφασίσουν να μεταφέρουν τεχνολογία υπάρχουν τρεις δυνατότητες: να μεταφερθεί η τεχνολογία επιτυχώς, να γίνει η μεταφορά χωρίς όμως τα αναμενόμενα αποτελέσματα ή να είναι αδύνατη η μεταφορά. Είναι δύσκολο να οριστεί ακριβώς το πότε μία προσπάθεια μεταφοράς τεχνολογίας θεωρείται επιτυχής ή όχι, γιατί υπάρχουν και περιπτώσεις οι οποίες έχουν πετύχει ή αποτύχει με