Tι σημαίνει για Ερντογάν το εκλογικό πλήγμα ΑΚΡ και η άνοδος των Κεμαλιστών

Στις 31 Μαρτίου, οι τοπικές εκλογές στην Τουρκία οδήγησαν σε μια εκλογική ήττα για το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και τον πρόεδρό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα, οι περισσότερες μεγαλύτερες πόλεις βρίσκονται τώρα υπό τον έλεγχο του  Κεμαλικού αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Αν και οι εκλογές ήταν τοπικές, ορισμένοι τις θεώρησαν επίσης ως ένα προσωπικό

Τα αποτελέσματα

Η οπισθοδρόμηση για το AK Party ήρθε σχεδόν ένα χρόνο μετά την επανεκλογή του Ερντογάν στην προεδρία, νικώντας τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στον δεύτερο γύρο. Μετά την προεδρική του νίκη, ο Ερντογάν έβαλε στόχο να ανακτήσει εκλογικά τις  πόλεις από την αντιπολίτευση το 2019.

Τα προκαταρκτικά επίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) είχε κερδίσει 35 από τους 81 δήμους, συμπεριλαμβανομένων 14 από τις 30 αστικές περιοχές της χώρας, δήλωσε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας.  Το AKP παρέμεινε σε 24 επαρχίες, 12 από τις οποίες ήταν μητροπολιτικές. Στις τοπικές εκλογές του 2019, το CHP κέρδισε τις εκλογές σε 21 επαρχίες, 11 από τις οποίες ήταν μητροπολιτικές, και το AKP κέρδισε τις εκλογές σε 24 επαρχίες, 15 από τις οποίες ήταν μητροπολιτικές.

Με καταμετρημένο το 99,8% των ψήφων, τα ανεπίσημα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο κύριος πολιτικός αντίπαλος του Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου του CHP επανεξελέγη δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης με 51,1% των ψήφων, σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT. Σε εθνικό επιπεδο το CHP κέρδισε τις περισσότερες ψήφους, με 37,7%.Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης), ήρθε πρώτο στις εκλογές για πρώτη φορά από το 1977. 

Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη

Στην πρωτεύουσα, την Άγκυρα, ο υποψήφιος του CHP και νυν δήμαρχος Μανσούρ Γιαβάς εξασφάλισε το 60,4% των ψήφων. Στη Σμύρνη, ο Τζεμίλ Τουγάι του CHP κέρδισε με 48,9% των ψήφων.

Για τον Ερντογάν, η Κωνσταντινούπολη είναι ένα στρατηγικό και προσωπικό κόσμημα που ήταν αποφασισμένος να πάρει πίσω στις εκλογές της Κυριακής. Η πόλη διοικούνταν για 25 χρόνια από θρησκευτικά κόμματα - πρώτα από το Κόμμα Πρόνοιας, του οποίου ήταν μέλος ο Ερντογάν, και στη συνέχεια από το ισλαμικό AKP - έως ότου το κεμαλικό CHP κέρδισε τη δημαρχία του το 2019 υπό τον Ιμάμογλου.

Το AKP έχασε 10 περιφέρειες της Κωνσταντινούπολης από αντιπάλους στις τελευταίες εκλογές. Το Beyoglu, η συνοικία της Κωνσταντινούπολης όπου γεννήθηκε ο Ερντογάν, χάθηκε από το CHP.

Ο Ιμάμογλου κέρδισε με άνετη διαφορά στην ψηφοφορία της Κυριακής, μια κούρσα στην οποία ο ίδιος ο Ερντογάν έπαιξε μεγάλο ρόλο. Το πρόσωπο του προέδρου ήταν κολλημένο σε διαφημιστικές πινακίδες και πανό δίπλα σε εκείνα των τοπικών υποψηφίων και πραγματοποίησε προεκλογικές συγκεντρώσεις στην Κωνσταντινούπολη τις τελευταίες ημέρες της εκστρατείας.

Τώρα, ο Ερντογάν όχι μόνο έχει λιγότερες τοπικές κυβερνήσεις που είναι ευθυγραμμισμένες με το Κ ΑΚP για να βασιστεί, αλλά έχει επίσης έναν πιθανό αμφισβητία στην επόμενη προεδρική αναμέτρηση του οποίου η επιρροή και η δημοτικότητα μόλις έγιναν πολύ μεγαλύτερες.

Ο Ερντογάν παραδέχθηκε την ήττα του εκ μέρους του κόμματός του την Κυριακή το βράδυ, λέγοντας ότι σχεδιάζει να σεβαστεί τη βούληση του τουρκικού λαού.

Διαβάστε επίσης: Ο Εκρέμ Ιμάμογλου βάζει πλώρη πλέον για την ηγεσία της Τουρκίας

Οικονομική ύφεση

Τα αποτελέσματα της Κυριακής είναι «κόκκινη κάρτα» για τον Ερντογάν και τις πολιτικές του, την ίδια ώρα που είχε ένα σημαντικό  πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων, καθώς κρατικοί αξιωματούχοι, ταμεία και τα μέσα ενημέρωσης κινητοποιήθηκαν όλα υπέρ του.

Μετά το πέρας των εκλογών ο Ερντογάν είπε ότι σκόπευε να αναλύσει τους λόγους της απώλειας του.

Η ψηφοφορία της Κυριακής πραγματοποιήθηκε εν μέσω οικονομικής ύφεσης που συνεχίστηκε παρά την προφανή στροφή του Ερντογάν προς πιο κυρίαρχες οικονομικές πολιτικές μετά την επανεκλογή του τον Μάιο.

Η επιστροφή του Μεχμέτ Σίμσεκ ως υπουργού Οικονομικών στο νέο του υπουργικό συμβούλιο θεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό ως θετική κίνηση για την οικονομία τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ο πληθωρισμός στην Τουρκία παραμένει ωστόσο υψηλός και η λίρα συνεχίζει να πέφτει κατακόρυφα. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι οι τιμές αυξήθηκαν κατά 67% τον Φεβρουάριο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, αν και ανεπίσημες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το πραγματικό ποσοστό είναι βόρεια του 100%.

Ο πληθωρισμός παρέμεινε παρά το γεγονός ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια στο 45% τον Ιανουάριο - από το χαμηλό 8,5% πριν από ένα χρόνο.

Έδωσε στίγμα της εξωτερικής πολιτικής

Πριν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων, ο Ερντογάν και οι βοηθοί του δεν έχασαν χρόνο προσφέροντας τρεις υπενθυμίσεις για τη δύναμή του. Πρώτον, για να δείξει την παγκόσμια θέση του, ο Ερντογάν μίλησε με τους προέδρους του Ιράν, του Καζακστάν και του Ουζμπεκιστάν την Κυριακή, καθώς και με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, ο οποίος είναι υποψήφιος για να γίνει ο επόμενος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Δεύτερον, το τουρκικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε αεροπορικό βομβαρδισμό στο Ιράκ την 1η Απριλίου, σηματοδοτώντας ότι ο αγώνας κατά των Κούρδων μαχητών στη βόρεια Συρία και το Ιράκ θα συνεχιστεί. Τέλος, ο Ερντογάν και οι βοηθοί του μετέτρεψαν γρήγορα τα «απογοητευτικά αποτελέσματα» των εκλογών σε ένα αφήγημα για τη ζωντανή δημοκρατία της χώρας, όπως φαίνεται σε ένα X post που έγραφε «το μήνυμα της δημοκρατίας που δώσαμε στον κόσμο».

Αναλυτές εκτιμούν ότι για τα επόμενα χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν τον ίδιο Ερντογάν: έχοντας πλήρη επίγνωση της γεωπολιτικής αξίας της χώρας του, με πρόθεση να παραμείνει σε ίση απόσταση από το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία, σίγουρος για τη διακηρυγμένη φιλοδοξία του «να μεσολαβήσει για την ειρήνη»  οπουδήποτε είναι δυνατόν, και συχνά έτοιμος να απορρίψει μια δεδομένη επιλογή εξωτερικής πολιτικής, εάν βρει μια πιο ελκυστική εναλλακτική.

Αυτό που μπορεί τώρα να συνειδητοποιήσει ο Ερντογάν είναι πόσο αντιδημοφιλείς έχουν γίνει οι πολωτικές επιλογές και οι ταραχώδεις οικονομικές πολιτικές του στο εσωτερικό, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει τους επόμενους μήνες.

Αυτό που παραμένει αβέβαιο είναι εάν η πολιτική της Τουρκίας θα αλλάξει σε δύο ζητήματα κρίσιμης σημασίας. Το πρώτο είναι η παρουσία ρωσικής κατασκευής πυραυλικών συστημάτων S-400 στο απόθεμα της Τουρκίας - μια ανησυχητική επιλογή για μια χώρα του ΝΑΤΟ. Το δεύτερο είναι το θλιβερό κράτος δικαίου στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της μεταχείρισης των διαφωνούντων και των ελεύθερων στοχαστών ως τρομοκρατών με βάση πλαστά επιχειρήματα.