Ελλάδα-Τουρκία: Συνεργασία ή αντιπαράθεση στο Κυπριακό και τη Μέση Ανατολή;

Ο Μουράτ Ασλάν, ερευνητής εξωτερικής πολιτικής στο think tank SETA, που πρόσκειται στην κυβέρνηση, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο NTV, σχολιάζει τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη περί επίλυσης του Κυπριακού βάσει του διεθνούς δικαίου, επισημαίνοντας την αμφισημία της αναφοράς και εκφράζοντας την άποψη ότι καμία νομοθεσία δεν μπορεί να εφαρμοστεί στο συγκεκριμένο θέμα. Ωστόσο, υποστήριξε ότι οι

«Τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών για το Κυπριακό είναι πολύ διαφορετικά. Υπήρξε μια δήλωση του Μητσοτάκη που μου τράβηξε την προσοχή. Δήλωσε ότι το θέμα αυτό πρέπει να επιλυθεί με βάση το διεθνές δίκαιο. Αλλά πιο διεθνές δίκαιο; Μερικές φορές στις δηλώσεις των δύο ηγετών αναφέρεται μια μέθοδος, αλλά συνήθως δεν δίνονται λεπτομέρειες για το περιεχόμενο αυτής της μεθόδου. Το κορυφαίο σημείο στο Κυπριακό αυτή τη στιγμή είναι το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν το 2004, που οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν. Τώρα, κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει καμία νομοθεσία που να μπορεί να το ξεπεράσει. Ωστόσο, οι Έλληνες θέλουν να τραβήξουν λίγο ακόμα το θέμα μέχρι τέλους, και αυτή η διαδικασία πιθανόν να διαρκέσει δεκαετίες».

Γιατί ο Μητσοτάκης δεν μπορεί να στηρίξει Χαμάς;

Αναφορικά με τη δήλωση του Κ. Μητσοτάκη για τη Χαμάς, ο Μουράτ Ασλάν αναλύει τις σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη για να εξηγήσει τη στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Επισημαίνει την ύπαρξη συνεργασίας σε θέματα αμύνης μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, αναφέροντας την εκπαίδευση πιλότων και την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού. Κατά την άποψή του, η Ελλάδα κοιτάζει τα δικά της συμφέροντα, κρίνοντας τις εξελίξεις στην Παλαιστίνη σε δεύτερη μοίρα. Παρά την υπάρχουσα ανθρωπιστική διάσταση, οι σχέσεις της Ελλάδας με το Ισραήλ προτιμώνται να διατηρηθούν, καθώς η ύπαρξη αμερικανικών βάσεων στη χώρα συμβάλλει στην ασφάλεια της Ελλάδας, κατά την ίδια λογική. Με βάση αυτό το πλαίσιο, είναι απίθανο ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης να υιοθετήσει έντονες πολιτικές θέσεις κατά της Χαμάς ή της Παλαιστίνης.

«Υπάρχει ένα γεγονός που πρέπει να υπογραμμιστεί. Υπάρχει μια πολύ βαθιά αμυντική συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ και της Ελλάδας. Ποια είναι αυτή; Η εκπαίδευση Ελλήνων πιλότων, η προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ελλάδα -συγκεκριμένα, αγόρασαν έναν τύπο αντιαρματικών πυρομαχικών που είναι υψηλής ποιότητας- οπότε και η προμήθεια αυτών, καθώς και οι κοινές στρατιωτικές δραστηριότητες των δύο χωρών στο Αιγαίο. Τώρα, όταν συμβαίνει αυτό, δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να γυρίσει ξαφνικά την πλάτη της στο Ισραήλ και να πάρει στάση κατά της Χαμάς. Επιπλέον, η Παλαιστίνη είναι ένας τόπος πολύ μακρινός και τα όσα συμβαίνουν εκεί δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα ή για τα συμφέροντά της. Φυσικά, υπάρχει και μια ανθρωπιστική πτυχή. Ωστόσο, νομίζω ότι η Ελλάδα δίνει προτεραιότητα στα συμφέροντά της εδώ και όχι στην ανθρωπιστική πτυχή. Τώρα, όταν το Ισραήλ και η Παλαιστίνη τίθενται δίπλα-δίπλα, οι Έλληνες πιθανότατα θα προτιμούσαν να διατηρήσουν τις υπάρχουσες σχέσεις με το Ισραήλ. Στη συνέχεια, υπάρχει ο μεγάλος αδελφός του Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στην Ελλάδα σταθμεύουν 9 διαφορετικές βάσεις και σύμφωνα με την ελληνική αντίληψη, οι στρατιώτες αυτοί προστατεύουν την Ελλάδα από την Τουρκία. Γιατί έτσι σκέφτονται οι Έλληνες. Τώρα, σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν είναι δυνατόν ο Μητσοτάκης να ξεπεράσει τους ιδεοληπτικούς λόγους για τη Χαμάς ή για το Παλαιστινιακό και να κάνει μια αιχμηρή δήλωση».

Κοινή μάχη ενάντια στην τρομοκρατία

Ο ερευνητής της SETA τονίζει τη σημασία της συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στο θέμα της τρομοκρατίας και ειδικά των γκιουλενιστών. Υποστηρίζει την ανάγκη για ελέγχους των τρομοκρατικών δομών στην Ελλάδα, παρά την αντιπαράθεση με την Τουρκία.

«Στην πραγματικότητα, έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στο θέμα της τρομοκρατίας. Διότι έχει διαλυθεί το στρατόπεδο του Λαυρίου. Υπάρχουν και άλλα σημεία εκτός από το Λαύριο, τα οποία είναι ένα ξεχωριστό θέμα. Αλλά ένα βήμα, έστω και συμβολικό, έχει γίνει. Οι διαφωνίες μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ήρθαν στο προσκήνιο, ειδικά στο παρελθόν. Δηλαδή, μετά την απέλαση του Αμπντουλάχ Οτζαλάν από τη Συρία, που πήγε στη Μόσχα και μετά στην Ελλάδα και μετά έφυγε από εκεί. Αυτά είναι πλέον γνωστά γεγονότα. Δηλαδή, υπήρχε μια συνεργασία εκείνη την εποχή. Ωστόσο, οι συνθήκες έχουν αλλάξει τώρα. Τώρα, η οργάνωση που ονομάζεται DHKP-C διοικείται από ένα πολύ παλιό προσωπικό και είναι μια οργάνωση που η Ελλάδα δεν μπορεί να εντάξει με σαφήνεια στο πλαίσιό της. Εδώ, η FETO έρχεται περισσότερο στο μυαλό του προέδρου. Διότι βλέπουμε ότι οι άνθρωποι που συλλαμβάνονται στα σύνορα ή στο Αιγαίο και οι οποίοι προσπαθούν να περάσουν παράνομα τα σύνορα είναι συνήθως μέλη της FETO μαζί με μέλη του PKK. Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, είναι πιθανό οι δύο χώρες να καταλήξουν τελικά σε κοινό έδαφος, διότι υπάρχουν πιο σημαντικά ζητήματα. Αν το δει κανείς από τη σκοπιά της Ελλάδας, νομίζω ότι προτεραιότητά της είναι να ελέγξει ακόμη περισσότερο τις τρομοκρατικές δομές στη χώρα της και τελικά να απαλλαγεί από αυτές, παρά να βλέπει στα ανατολικά της μια Τουρκία με την οποία έχει συνεχώς προβλήματα. Γιατί αυτό είναι ένα βάρος».