Έπεσε (εν μέρει) υπόθεση για κορωνοπρόστιμα-Τον βρήκαν χωρίς μάσκα σε εκδήλωση

Μερική δικαίωση για πολίτη, ο οποίος μετά από έφεση αθωώθηκε για το ένα από τα δύο αδικήματα, για τα οποία καταδικάστηκε από το Πρωτόδικο Δικαστήριο. Πρόκειται για αδικήματα που αφορούσαν συμμετοχή σε εκδήλωση κατά παράβαση του Διατάγματος για τον κορωνοιό, όσο και η παράλειψη χρήσης προστατευτικής μάσκας. 

Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης στις 25.4.2021 διεξαγόταν εκδήλωση διαμαρτυρίας στη λεωφόρο ΡΙΚ.  Τότε αστυνομικός είχε δει τον Μ.Κ. να βρίσκεται

σε χωράφι παρά τη λεωφόρο ΡΙΚ και να κατευθύνεται προς το όχημα του χωρίς να φέρει προστατευτική μάσκα.  Λίγες ημέρες αργότερα τον κάλεσε στα γραφεία του ΟΠΕ Λευκωσίας, όπου ο Μ.Κ. παραδέχθηκε ότι βρισκόταν στον χώρο της εκδήλωσης και ότι δεν έφερε προστατευτική μάσκα.  Τότε αστυνομικός τον πληροφόρησε για το αδίκημα που είχε διαπράξει και ότι θα προέβαινε σε εξώδικη καταγγελία εναντίον του. 

Αφού του επέστησε την προσοχή του στο νόμο, ο Μ.Κ. απάντησε «δεν έχει πρόβλημα». Εκδόθηκε εξώδικο πρόστιμο για το ποσό των €300, το οποίο όμως ο Μ.Κ.  παρέλειψε να πληρώσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ασκηθεί εναντίον του ποινική δίωξη με την καταχώριση κατηγορητηρίου για παράβαση του περί Λοιμοκαθάρσεως για τις μαζικές ή οποιεσδήποτε εκδηλώσεις σε δημόσιους χώρους και για τη μη χρήση μασκών προστασίας προσώπου.

 Όπως έγινε δεκτό κατά την ακρόαση της έφεσης, στο κατηγορητήριο σωρεύθηκαν στην ίδια κατηγορία δύο αδικήματα: τόσο η συμμετοχή σε εκδήλωση κατά παράβαση του Διατάγματος, όσο και η παράλειψη χρήσης προστατευτικής μάσκας. Η υπεράσπιση του Μ.Κ. δεν ήγειρε ζήτημα αλλά ούτε και το δικαστήριο.  Όταν ο Μ.Κ.  βρέθηκε ένοχος, του επιβλήθηκε σωρευτικά μια ποινή €450 και για τα δύο αδικήματα.

Οι τρεις λόγοι της έφεσης

Τα γεγονότα δεν αμφισβητήθηκαν από την υπεράσπιση.  Ο Μ.Κ.  τήρησε το δικαίωμα της σιωπής χωρίς να προσκομίσει μαρτυρία.  Ό,τι τέθηκε από την υπεράσπιση ενώπιον του πρωτοδίκου δικαστηρίου ήταν ζητήματα που άπτονται της νομιμότητας και της συνταγματικότητας του Διατάγματος. Ήταν η θέση της υπεράσπισης ότι η έκδοση του Διατάγματος έγινε καθ'  υπέρβαση του Νόμου 23/1962 καθότι το Διάταγμα αποτελούσε πράξη νομοθετικής φύσεως και δεν μπορούσε να εκχωρηθεί περαιτέρω από το Υπουργικό Συμβούλιο στον Υπουργό Υγείας. Από την άλλη, το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Διάταγμα συνιστούν κατ'  εξοχήν διοικητική λειτουργία ρυθμιστικής φύσεως και όχι άσκηση εξουσίας νομοθετικής φύσεως. 

Επίσης, η υπεράσπιση ανέφερε ότι το Διάταγμα δεν κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων προς έγκριση, όπως απαιτούσε το Άρθρο 3(1) του Νόμου.

Ο τρίτος λόγος ήταν η καθολική απαγόρευση εκδηλώσεων διαμαρτυρίας και η υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας σε εξωτερικούς χώρους παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας και τα συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, της ελευθερίας έκφρασης, της ελευθερίας διακίνησης και του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.

Το ουσιαστικό ερώτημα

Το ουσιαστικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί από το δικαστήριο, με δεδομένο ότι υπήρξε παρέμβαση στα δικαιώματα του Μ.Κ.  για ελευθερία έκφρασης και ελευθερία για ειρηνική συνάθροιση, είναι κατά πόσον: Αυτή η παρέμβαση ήταν εξουσιοδοτημένη από το νόμο, επεδίωκε θεμιτό σκοπό και ήταν αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία ως επιτρεπόμενος περιορισμός με βάση τα Άρθρα 19 και 21 και του Συντάγματος και τα Άρθρα 10 και 11 της ΕΣΔΑ;  Ειδικότερα, κατά πόσον επρόκειτο για απαγόρευση της διαδήλωσης ανάλογη προς τους θεμιτούς επιδιωκόμενους σκοπούς;  Θα μπορούσε να επιτευχθεί το ίδιο ή ανάλογο αποτέλεσμα με ολιγότερο αυστηρά μέτρα;

Στην απόφαση του Ανώτατου, αναφέρεται ότι «όλα αυτά τα στοιχεία που δακτυλοδείχνουν την εκτελεστική φύση των μέτρων που λαμβάνονταν, απέκτησαν τώρα με την πανδημία μια νέα, πρωτόγνωρη διάσταση.  Η κατάσταση θα έπρεπε να παρακολουθείται καθημερινά, με υψηλό επίπεδο εμπειρογνωμοσύνης και με βάση την τρέχουσα επιστημονική γνώση.  Τα μέτρα θα έπρεπε να λαμβάνονται κατά τρόπο άμεσο και δυναμικό, όπως δυναμικά απειλούσε την ανθρωπότητα η πανδημία. Καταλήγουμε ότι επρόκειτο για περίπτωση άσκησης εκτελεστικής εξουσίας, κατ'  εξουσιοδότηση της Βουλής των Αντιπροσώπων, προς υλοποίηση των σκοπών του νόμου και της άμεσης, εν προκειμένω, ανάγκης του λαού».

Η κατάληξη

Η απόφαση καταλήγει ότι «παρά το ότι οι λόγοι έφεσης 1 και 2 απορρίπτονται, επειδή ο λόγος έφεσης 3 επιτυγχάνει, ο Μ.Κ. αθωώνεται και απαλλάσσεται από το αδίκημα το οποίο καλύπτει η έφεση του, ήτοι από το αδίκημα της παράβασης του Διατάγματος δια της συμμετοχής σε μαζική εκδήλωση διαμαρτυρίας.  Παραμένει η καταδίκη του για το αδίκημα της παράβασης του Διατάγματος δια της παράλειψης χρήσης προστατευτικής μάσκας.  Συνεπώς η καταδίκη παραμερίζεται εν μέρει.

Η ποινή επιβλήθηκε σωρευτικά και για τα δύο αδικήματα και δεν έχει εφεσιβληθεί.  Εφόσον όμως η καταδίκη για το ένα από τα δύο αδικήματα παραμερίστηκε, η ποινή απώλεσε το υπόβαθρο της.  Είτε θα πρέπει να μειωθεί, είτε να παραμεριστεί ώστε να επιβληθεί εκ νέου ποινή σε αυτό το στάδιο, με βάση το κατηγορητήριο όπως έχει διαμορφωθεί.  Έχουμε προκρίνει τη δεύτερη λύση.  Η ποινή παραμερίζεται τηρουμένης της διαταγής για έξοδα πρωτοδίκως.  Ως εκ τούτου καλούμε τον ευπαίδευτο δικηγόρο του εφεσείοντα να αγορεύσει για μετριασμό της ποινής».

Διαβάστε επίσης: Nέα έρευνα ανατρέπει τα δεδομένα για το σύνδρομο post-COVID