Η «εισβολή» των ακροδεξιών χαρτών στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής

Ένας από τους γνωστούς αναθεωρητικούς χάρτες της ακραίας εθνικιστικής πτέρυγας της Τουρκίας, που εκφράζεται κυρίως μέσα από την εδώ και χρόνια αποδυναμωμένη -σε επίπεδο πολιτικής επιρροής- οργάνωση των Γκρίζων Λύκων και το παραπαίον δημοσκοπικά Εθνικιστικό Κίνημα του εταίρου του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έγινε αυτή την φορά η αιτία οι δύο χώρες να ζητούν ακόμη κι εξηγήσεις η μία από την άλλη.

Το γεγονός αυτό ανέδειξε κι επιβεβαίωσε μία νέου είδους εξωτερική πολιτική, που λαμβάνει πλέον μανδύα επίσημο.

Η νέα ελληνο-τουρκική

πολεμική έχει αρχίσει εδώ και χρόνια και βασίζει τα επιχειρήματα και τις κατηγορίες της έναντι της άλλης πλευράς όχι σε ρητορική, ούτε καν σε πράξεις, αλλά σε χάρτες και εικόνες.

Χάρτης Σεβίλλης, χάρτης Misak-ı milli, χάρτης Γαλάζιας Πατρίδας, χάρτης τουρκο-λιβυκού μνημονίου, καταγεγραμμένες με κάμερες επισκέψεις Τούρκων και Ελλήνων κυβερνητικών στα σύνορα, παρουσία ηγετών σε στρατιωτικές ασκήσεις κ.ο.κ.

Όλα αυτά θεωρούνται και από τις δύο χώρες ως ‘νέες επιθετικές κινήσεις’, στις οποίες η άλλη πλευρά νιώθει υποχρεωμένη πλέον να απαντήσει ως μέρος άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Το ερώτημα που δημιουργήθηκε, ωστόσο, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του χάρτη των Γκρίζων Λύκων, ενώπιον του οποίου φωτογραφήθηκε κι ο κυβερνητικός εταίρος, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο ήταν αν το μήνυμα που ήθελε να περάσει απευθύνονταν στο εσωτερικό ή την Ελλάδα.

Ο Τούρκος καθηγητής διεθνών σχέσεων, Μπασκίν Οράν, απαντά στο SigmaLive κατηγορηματικά:

«Δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, είναι καθαρά για εσωτερική πολιτική κατανάλωση. Εντελώς!», για να αναγνωρίσει ωστόσο στη συνέχεια ότι επειδή το θέμα αφορά παρ' όλα αυτά την Ελλάδα, η αντίδρασή της ήταν καθόλα σωστή.

«Αν η αντίδραση των Ελλήνων περιορίζεται στην καταγγελία του χάρτη, είναι μια απολύτως σωστή αντίδραση», αναφέρει.

“Γελοίος χάρτης”

Ο Μπασκίν Οράν δεν έχει ξαναδεί -όπως λέει- σε αυτή την χώρα την εξωτερική πολιτική να έχει θυσιαστεί τόσο πολύ για την εσωτερική πολιτική, χαρακτηρίζοντας έως και φασιστική τη συμπεριφορά των Γκρίζων Λύκων και του ΜΗΡ, «η οποία αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε φασιστική συμπεριφορά και την άλλη πλευρά, βλάπτοντας και τις δύο χώρες».

Πρόκειται «για γελοίο χάρτη», λέει ο Μπασκίν Οράν, και για ντροπή της κυβέρνησης να καταφεύγει σε τέτοιου είδους πολιτική.

«Οι Ülkü Ocakları (Γκρίζοι Λύκοι), είναι μια οργάνωση, η οποία πρόσκειται στο ΜΗΡ, που είναι ένας από τους δύο εταίρους της κυβέρνησης, έχουν εκφράσει ανοιχτά την ιδεολογία τους περί επεκτατισμού. Παρουσίασαν έναν χάρτη που δίνει την εντύπωση ότι η Τουρκία θέλει να εισβάλει στα νησιά που είχαν δώσει στην Ελλάδα η Λωζάνη και άλλες συνθήκες. Σε ποιον τον παρουσίασαν; Στον πρόεδρο του MHP, του κυβερνητικού εταίρου.

Κι αυτός τί έκανε; Τράβηξε φωτογραφία υπερήφανος κρατώντας από τη μια μεριά αυτόν τον γελοίο χάρτη που του έδωσε ο νεαρός άνδρας από το Ülkü Ocakları. Όλα αυτά είναι 180 μοίρες αντίθετα με το δόγμα εξωτερικής πολιτικής της Δημοκρατίας της Τουρκίας, της οποίας τα εθνικά σύνορα καθορίστηκαν πριν από 99 χρόνια με τη Λωζάνη, όπου δηλώθηκε ότι δεν εποφθαλμιά εδάφη σε άλλες χώρες. Είναι ντροπή για την κυβέρνηση. Από την άλλη, δείχνει σε τί πράγματα καταφεύγει η κυβέρνηση που καταρρέει για να προσελκύσει τους οπαδούς της», σημειώνει ο Τούρκος αναλυτής, ο οποίος αναρωτιέται «τι θα γινόταν αντίστοιχα αν οι φασίστες στην Ελλάδα σηκώνονταν και έβγαζαν φωτογραφία με χάρτη που περιλάμβανε την Ίμβρο και την Τένεδο εντός των ελληνικών συνόρων; Σκεφτείτε την αντίδραση που θα προκαλούσε αυτό στην Τουρκία. Τότε ίσως καταλάβουμε καλύτερα αυτή την γελοιότητα».

Όσον αφορά την Κρήτη, ο Μπασκίν Οράν επιλέγει έναν σκωπτικό τρόπο για να σχολιάσει την συμπερίληψή της στο χάρτη.

«Εκτός από τα ελληνικά νησιά που βρίσκονται κοντά στις ακτές της Ανατολίας, εμφανίζεται ακόμη και η Κρήτη εντός των συνόρων της Τουρκικής Δημοκρατίας σε αυτόν το γελοίο χάρτη.

Το παράπονό μας ήταν πάντα ότι επειδή τα ελληνικά νησιά βρίσκονται κοντά στις ακτές της Ανατολίας, περιορίζουν την Τουρκία στο να έχει πρόσβαση στο Αιγαίο. Τώρα πώς περιλαμβάνεται και η Κρήτη σε αυτό το πανηγύρι;», αναρωτιέται.

Ο αναθεωρητισμός της άκρας δεξιάς

Η ανάρτηση (των Γκρίζων Λύκων) ως ανάρτηση ακόμη κι αν δεν έχει -προς το παρόν- μία δυναμική απειλής ή διατύπωσης ενός νέου δόγματος Μπαχτσελί-Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα, εκφράζει ωστόσο την δεδομένη χρονική στιγμή τον εν γένει αναθεωρητισμό της τουρκικής άκρας δεξιάς, δηλαδή των ισλαμιστών και των ρατσιστών εθνικιστών, αναφέρουν άλλοι συνομιλητές στο SigmaLive.

Όπου αναθεωρητισμός νοείται η αναθεώρηση των βασικών αρχών του κεμαλικού κράτους, παρόλο που στην επίμαχη φωτογραφία με τον χάρτη δέσποζε η μορφή του Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος έβαλε την υπογραφή του για την παραχώρηση των νησιών στην Ελλάδα.

Πράγμα που εκφράζει μία τάση ρεβανσισμού των δύο αυτών τάσεων γενικά προς την κεμαλική Τουρκία και φυσικά την εξωτερική της πολιτική.

Όπως ακριβώς διατυπώνεται και στο βιβλίο του Νταβούτογλου "Στρατηγικό Βάθος", ο οποίος τώρα είναι πλέον μέρος της αντιπολίτευσης.

Η μη απάντηση, πάντως, της τουρκικής κυβέρνησης -μέχρι στιγμής- στο αίτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη να αποσαφηνίσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αν υιοθετεί κι ο ίδιος τις αναθεωρητικές απόψεις του εταίρου του, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στον επίμαχο χάρτη, επιβεβαιώνει την άποψη του «πυροτεχνήματος» από την τουρκική ακροδεξιά, που στόχο είχε την επένδυση σε έναν μικρο-πολιτικό εσωτερικό εντυπωσιασμό, εγείροντας κάποια εθνικιστικά αντανακλαστικά, παρά στην καλλιέργεια ενός νέου δόγματος απέναντι στην Ελλάδα.