Στη ζυγαριά η αξιοποίηση του «Αφροδιτη»

Με αγωνία αναμένει το Υπουργείο Ενέργειας τις απόψεις της Αμερικανικής Chevron για το αν και πως θα προχωρήσει στην αξιοποίηση του επιβεβαιωμένου κοιτάσματος Αφροδίτη. Η απουσία υποδομών δυσκολεύει το στρατηγικό πλάνο και η αξιοποίηση υφιστάμενων αγωγών, που είναι όμως μονόδρομος είναι η μόνη ρεαλιστική όπως όλα δείχνουν λύση.

Η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου, σε αποκλειστική συνέντευξη της στο Sigma βάζει το δάκτυλο επί των τύπων των ήλων και απαντά στα καυτά ερωτήματα

για τις καθυστερήσεις, για το πλάνο αξιοποίησης κυπριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και αν υπάρχει χρονοδιάγραμμα, αλλά και για τις εξελίξεις στη γεώτρηση της ExxonMobil στο κοίτασμα Γλαύκος του οικοπέδου 10.

Συνέντευξη στον Χρίστο Χαραλάμπους 

Να κάνουμε αρχή με τον στρατηγικό σχεδιασμό αξιοποίησης των Κυπριακών κοιτασμάτων. Το τερματικό το εγκαταλείψαμε, ο αγωγός EastMed πνέει τα λοίσθια για εμπορικο-οικονομικούς λόγους. Τελικά μας έμεινε η Αίγυπτος;

Το τερματικό λόγω των μεγάλων ποσοτήτων που χρειάζονται, αλλά και του κόστους των ρύπων είναι μεν στο κάδρο αλλά πολύ απομακρυσμένο. Ο EastMed ορθά είπατε αντιμετωπίζει όπως όλοι ξέρουμε, οικονομικές, εμπορικές και τεχνικές προκλήσεις. Τώρα η Αίγυπτος λόγω του ότι έχει τη δυνατότητα, έχει και την καλή διάθεση, αλλά ίσως και εμπορικά την ανάγκη να αξιοποιήσει περισσότερες ποσότητες στα τερματικά της αποτελεί μία πολύ καλή επιλογή.

 Δεν συμφωνείτε όμως ότι υπάρχουν πολλές καθυστερήσεις;

Σε ότι αφορά στο θέμα των καθυστερήσεων δεν είναι κάτι που μπορούμε να επηρεάσουμε πέρα από κάποιο βαθμό. Υπάρχουν συμβατικές υποχρεώσεις με τις εταιρείες οι οποίες είναι πολύ συγκεκριμένες και ακολουθούμε κατά γράμμα τα όσα καταγράφονται, ωστέ οι εταιρείες να ακολουθούν και να τιμούν τις υποχρεώσεις τους. Από εκεί και πέρα τα χρονοδιαγράμματα είναι αρκετά ευέλικτα. Μας δίνουν και δίνουν και στις εταιρείες μία δυνατότητα να κάνουν τους σχεδιασμούς τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και για εκείνες. Διότι μην ξεχνάτε πρέπει να είναι κερδοφόρες οι δραστηριότητες τους.

Αναπόφευκτα όμως κάποιος που παρακολουθεί τις εξελίξεις θα μπορούσε να κάνει μία απλή σύγκριση. Πόσο χρόνο χρειάστηκαν στο Ισραήλ να αξιοποιήσουν το Λεβιάθαν, πόσο γρήγορα προγραμματίζεται η αξιοποίηση του Ζορ από την Αίγυπτο και πόσο χρόνο η Κύπρος θα χρειαστεί για το κοίτασμα Αφροδίτη…

Ο λόγος που υπάρχει πιστεύω διαφορά, είναι η διαφορά και στις ποσότητες. Σίγουρα τώρα το Αφροδίτη προσπαθεί η κοινοπραξία της Chevron να το ευθυγραμμίσει και να το συνδυάσει με το Λεβιάθαν, ακριβώς γιατί εκεί έχουν γίνει οι επενδύσεις. Αν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, να συνδυαστούν και να εντοπιστούν συνέργειες, αυτό είναι κάτι που μπορεί να οδηγήσει στην επίσπευση των χρονοδιαγραμμάτων. Τώρα το κοίτασμα Αφροδίτη με το μέγεθος του και την έλλειψη φυσικά των όποιων υποδομών αφού είναι η πρώτη ανακάλυψη, δημιουργεί αυτό το θέμα. Πρέπει να βρεθεί ο βιώσιμος τρόπος με τον οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί. Εμείς ως Κυπριακή Δημοκρατία πιστεύουμε ότι είνσι βιώσιμο έργο, ότι μπορεί να αξιοποιηθεί και από μόνο του και προς αυτή την κατεύθυνση παροτρύνουμε την κοινοπραξία.

Γιατί λέτε εμείς σαν Κυπριακή Δημοκρατία. Υπάρχει μια αναστολή ή συγκράτηση από την εταιρεία αν και κατά πόσο είναι προς όφελος της η ανάπτυξη του κοιτάσματος;

Όχι αυτό που έχει γίνει είναι, λόγω της αλλαγής χεριών - μην ξεχνάτε ότι η Chevron κληρονόμησε το κοίτασμα και δεν ήλθε ειδικά να αγοράσει αυτό το κοίτασμα - επομένως ήθελε να κάνει αξιολόγηση των στοιχείων που κληρονόμησε, ώστε να κρίνει η ίδια πως να τα αξιοποιήσει, κατά πόσο τα διαφοροποιεί με βάση τα δικά της μοντέλα και ποια είναι τα πιθανά σενάρια.

Έχετε σχετική ενημέρωση;

Περιμένουμε τα πιθανά σενάρια. Θα έχουμε συνάντηση με την εταιρεία στην Αίγυπτο, όπου θα βρίσκομαι στις 14 του Φλεβάρη και αναμένουμε να ακούσουμε τα νεότερα. Μέχρι το τέλος του Μάρτη η εταιρεία έχει δεσμευτεί ότι θα επανέλθει με τις διάφορες επιλογές τις οποίες θα θέσει στο τραπέζι, οι οποίες πρέπει να είναι βάσει των συμβατικών της υποχρεώσεων που απορρέουν από το συμβόλαιο.

Υπάρχει δηλαδή το ενδεχόμενο να έλθει η εταιρεία και να πει ότι βάσει της αξιολόγησης που κάνει και των υπαρχουσών συνθηκών δεν την συμφέρει να αξιοποιήσει το επιβεβαιωμένο κοίτασμα, πχ. επειδή είναι μικρό κλπ;

Βεβαίως. Οι συμβάσεις προσφέρουν αυτό το δικαίωμα διότι είμαστε ακόμη σε στάδιο πριν από την τελική επενδυτική απόφαση. Όμως υπάρχουν και οικονομικές συνέπειες για να απεμπλακεί μία κοινοπραξία από τις υποχρεώσεις της.

Φοβάστε αυτό το σενάριο;

Δεν είναι θέμα φόβου, γιατί όπως θα έλεγα πριν, σε κάθε περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία αποζημιώνεται έαν υπάρξει τέτοιο ενδεχόμενο. Σίγουρα και σε ένα τέτοιο σενάριο υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές οι οποίες θα πρέπει να εξεταστούν και θα εξεταστούν. Και υπάρχουν ενδιαφερόμενοι. Άρα δεν είναι καθόλου θέμα φόβου, αλλά σωστής αξιοποίησης των επιλογών που έχουμε ενώπιον μας.

Πριν από λίγο μου περιγράψατε ως ένα από τα καλά σενάρια να ενωθεί το κοίτασμα με τους αγωγούς του Λεβιάθαν που θα πηγαίνουν στην Αίγυπτο. Υπάρχει ως σενάριο να γίνει αυτό και να ενωθεί και το όποιο κοίτασμα στο “Γλαύκο” με την ίδια πορεία, για δημιουργία συνεργιών;

Αυτή είναι μια επιλογή που εξετάζεται. Η μεγάλη εικόνα είναι να βρεθούν και άλλα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα. Δεν είναι μόνο το “Γλαύκος”, ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν και άλλα θετικά νέα, εντός των θαλασσοτεμαχίων 10 και 5 της ExxonMobil. Άλλωστε για αυτό είναι που προχώρησαν στην διαδικασία για την αδειοδότηση του τεμαχίου 5. Πέραν αυτού υπάρχουν και τα τεμάχια της ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ τα οποία θα μπορούσαν να προσθέσουν ακόμη περισσότερες ποσότητες στο όλο απόθεμα. Βέβαια όλα αυτά γίνονται σε συνάρτηση με τον ενεργειακό μας σχεδιασμό για την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Με όλα τα θέματα, είτε αφορούν ΑΠΕ, είτε φυσικό αέριο και την εγχώρια χρήση του φυσικού αερίου να τα βλέπουμε ότι μπορούν να συμβάλουν στην εγχώρια κατανάλωση.

Να ρωτήσω κάτι άλλο. Την ώρα που η Αμερικάνικη ExxonMobil είναι έτοιμη, πρώτα ο Θεός, να επιβεβαιώσει ένα αρκετά καλό κοίτασμα - και ενώ αποσύρεται το ενδιαφέρον των ΗΠΑ από τον αγωγό EastMed - ποιες σκέψεις κάνει για την αξιοποίηση του;

Να ξεκινήσουμε από τα βασικά. Το κοίτασμα Γλαύκος από μόνο του σίγουρα δεν είναι αρκετό για να τροφοδοτεί τον EastMed. Και όπως γνωρίζουμε δεν ήταν η μόνη επιλογή που εξέταζε η εταιρεία. Επομένως οι επιλογές περισσότερο είναι, η Αίγυπτος - που θεωρείται πολύ βασικό σενάριο - είτε η επεξεργασία μέσω κάποιων τεχνολογιών εκεί και η μεταφορά με πλοία - η οποία όμως θεωρείται λιγότερο επικρατέστερο σενάριο - και το τερματικό στην Κύπρο που όπως είπα πριν θεωρείται αρκετά απομακρυσμένο σενάριο λόγω του κόστους και της μεγάλης ποσότητας που χρειάζεται. Βεβαίως είναι και τα θέματα που αντιμετωπίζουμε με το ενεργειακό κέντρο όπου προσπαθούμε να μειώσουμε τις δραστηριότητες που θα εντάσσονται στο κέντρο λόγω της πράσινης μετάβασης.

Έχετε εικόνα για τους σχεδιασμούς της ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ δεδομένου ότι είναι εταιρεία που αντιμετώπισε διάφορα, λόγω Τουρκίας, στις δικές της δραστηριότητες;

Έχουμε εικόνα. Έχουμε βρεθεί με τον κύριο Ντεσκαλτσι τέλη του 2021 στην Ιταλία και πιθανότατα να ξαναέχουμε την ευκαιρία να βρεθούμε εντός Φεβρουαρίου. Προχωρά το πρόγραμμα της σύμφωνα με τις συμβατικές υποχρεώσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν και γεωτρητική δραστηριότητα μέχρι το 2022.

Εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους;

Δεν είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω αυτή την πληροφορία στο παρών στάδιο, αλλά ενδεχομένως ναι.

Είστε σε θέση να δώσετε ένα χρονοδιάγραμμα για το πότε η Κυπριακή Δημοκρατία θα αξιοποιήσει φυσικό αέριο από δικά της κοιτάσματα;

Αυτό είναι κάτι το πάρα πολύ δύσκολο να δοθεί, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο ακόμη πλάνο από τις εταιρείες. Πιθανότατα μετά από τις συζητήσεις που θα γίνουν με την Chevron το Μάρτιο να έχουμε περισσότερη πληροφόρηση όσον αφορά στο Αφροδίτη, που είναι και το πιο ώριμο κοίτασμα.

Άρα αποφεύγετε να δώσετε ένα χρονοδιάγραμμα, κάτι που βεβαίως γινόταν στο παρελθόν και δημιουργούσε προσδοκίες…

Πιστεύω δεν θα ήταν υπεύθυνο εκ μέρους μου δεδομένου ότι μπορεί να υπάρξουν πολλές αβεβαιότητες. Θα ήθελα σίγουρα να ελπίζω και στόχος μας είναι, το συντομότερο, βάσει των δεδομένων που έχουμε ενώπιον μας. Όπως σας είπα η κοινή αξιοποίηση κάποιων υποδομών, είτε που αφορούν την Αίγυπτο, είτε αφορούν το Ισραήλ, είναι η καλύτερη επιλογή για την γρηγορότερη αξιοποίηση και μπορεί να επιταχύνει τα σχέδια.

Έχει αλλάξει η εικόνα με τις τουρκικές προκλήσεις στην ΑΟΖ. Το συζητάτε με τις εταιρείες;

Δεν είναι κάτι το οποίο έχουμε αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα και ευελπιστώ ότι θα συνεχίσει αυτή η εικόνα.

Οι εργασίες στο “Γλαύκος” συνεχίζονται κανονικά, χωρίς προβλήματα;

Μάλιστα. Έχουμε φτάσει το απαιτούμενο βάθος και συλλέγονται οι πληροφορίες, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα;

Αυτό το απαιτούμενο βάθος τι σημαίνει στην πράξη;

Σημαίνει ότι αρχίζει να γίνεται πλέον ουσιαστική δουλειά, με τη συλλογή των πληροφοριών εκεί όπου εντοπίστηκε το κοίτασμα.

Ενημερώνεστε καθημερινά για τις εξελίξεις στην γεώτρηση;

Όχι δεν έχουμε καθημερινή ενημέρωση, γιατί δεν υπάρχουν ακόμη συγκεκριμένες ενδείξεις. Υπάρχουν άτομα από το Υπουργείο που έχουν την ευκαιρία να βρίσκονται στην πλατφόρμα για αρκετές μέρες και παρακολουθούν τη δραστηριότητα, όμως είναι ακόμη νωρίς για αποτελέσματα.

Δείτε τη συνέντευξη: