Συνέδριο για τα πλεονεκτήματα της εκπαίδευσης στη φύση στο Frederick

Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου GLOW – Erasmus+

Η εκπαίδευση στη φύση και τα πλεονεκτήματά της συζητήθηκαν σε Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Frederick στη Λευκωσία. Παιδαγωγοί από τη Δανία και τη Νορβηγία, όπου η εκπαίδευση στη φύση και η Παιδαγωγική του Δάσους είναι συνήθεις πρακτικές, μοιράστηκαν γνώσεις και εμπειρίες με παιδαγωγούς από την Κύπρο, τη Σλοβακία, την Πορτογαλία

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε με αφορμή την ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου GLOW, και οργανώθηκε από το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης SYNTHESIS με τη συνδρομή του Πανεπιστημίου Frederick, εταίρους που εκπροσωπούν την Κύπρο στο ερευνητικό έργο. Στο πλαίσιο του GLOW, αναπτύχθηκαν εργαλεία τα οποία ενθαρρύνουν εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν τη μάθηση στο ύπαιθρο, να υιοθετήσουν την Παιδαγωγική του Δάσους και να φέρουν τους μαθητές και τις μαθήτριές τους σε επαφή με τη φύση, δημιουργώντας εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης, έξω από τις συμβατικές σχολικές τάξεις.

«Η Παιδαγωγική του Δάσους θέτει υπό αμφισβήτηση τις συμβατικές διδακτικές μεθόδους, αφήνει τα παιδιά να αναπτύξουν τα ίδια πρωτοβουλία για τη μάθησή τους και για τις δραστηριότητες με τις οποίες θα καταπιαστούν. Επιπλέον, παρέχει άπλετο χώρο στη βιωματική μάθηση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με το τυποποιημένο εκπαιδευτικό σύστημα που ισχύει σε πολλά σχολεία, σε πολλές χώρες, γι’ αυτό και αποτελούν πρόκληση για μας και για εκπαιδευτικούς που επιλέγουν να προσεγγίσουν τη βιωματική μάθηση στη φύση. Εξάλλου, απώτερος στόχος είναι τα παιδιά να αποκτήσουν από πολύ μικρά μια βαθιά εκτίμηση για το περιβάλλον και η μάθηση έξω στο ύπαιθρο είναι η οδός προς την επίτευξή του», αναφέρει η Δρ Νικολέττα Χριστοδούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Frederick και συντονίστρια του έργου GLOW εκ μέρους του Πανεπιστημίου Frederick.

Στο πλαίσιο του έργου, αναπτύχθηκε ένα παιδαγωγικό πλαίσιο στο οποίο κάθε εκπαιδευτικός έχει πρόσβαση μέσω της ιστοσελίδας του έργου, http://www.glowproject.eu. Επιπλέον, δημιουργήθηκε ένα πρόγραμμα πρεσβευτών/τριών, ρόλος των οποίων είναι να στηρίξουν συνάδελφούς τους εκπαιδευτικούς στην ενσωμάτωση της μάθησης στο ύπαιθρο στα μαθήματά τους. Η αρχική ομάδα πρεσβευτών/τριών προέκυψε από τις τάξεις εκπαιδευτικών προσχολικής ηλικίας, που συμμετείχαν σε εργαστήρια σε χώρες των εταίρων που συμμετέχουν στο GLOW και είναι σε θέση να μοιραστούν τις εμπειρίες και τη γνώση τους, παρουσιάζοντας πώς μπορεί να προσεγγιστεί δημιουργικά η εκπαίδευση στην ύπαιθρο, χωρίς σημαντικές επενδύσεις.

«Η κοινότητα που ξεκινά από τους/τις πρεσβευτές και διευρύνεται στους/στις εκπαιδευτικούς που θέλουν να υιοθετήσουν την Παιδαγωγική του Δάσους ή ακόμη και αριθμό καλών πρακτικών μάθησης στο ύπαιθρο, αποτελεί τον πυρήνα του έργου GLOW. Χωρίς εκπαιδευτικούς πρόθυμους/ες να εκπαιδευτούν οι ίδιοι/ες σε αυτή την προσέγγιση, να βγάλουν τους μαθητές και τις μαθήτριές τους στη φύση και να τους παρέχουν την απαραίτητη ελευθερία για να μάθουν μόνοι/ες, δεν μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος μας. Γι’ αυτό ευχαριστούμε πολύ τα άτομα που επέλεξαν να είναι συνοδοιπόροι σε αυτό το ερευνητικό έργο και να μεταφέρουν στις σχολικές τους τάξεις όσα έχουν πάρει και μάθει», αναφέρει η Δρ Στεφανία Σάββα, Διευθύντρια Έρευνας και Ανάπτυξης στο Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης Synthesis, που συμμετέχει στο GLOW.

Στο έργο, το οποίο υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+, συμμετείχαν ο μη-κερδοσκοπικός Οργανισμός DNA - Danish Nature Approach (συντονιστής - Δανία), o Κοινωνικός Σύνδεσμος Tree of Life (Σλοβακία), το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης Synthesis (Κύπρος), ο Οργανισμός Eco-Logic (Δημοκρατία Βόρειας Μακεδονίας), το Νηπιαγωγείο Solvstuffen Barnehage (Νορβηγία), ο μη-κερδοσκοπικός Οργανισμός Caspae 10 (Πορτογαλία) και το Πανεπιστήμιο Frederick (Κύπρος).

Αξίζει να σημειωθεί πως το Πανεπιστήμιο Frederick, σε μια προσπάθεια προώθησης της Παιδαγωγικής του Δάσους, ξεκίνησε το 2018 το Σχολείο της Φύσης, το οποίο απευθυνόταν σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και λειτουργούσε σε εβδομαδιαία βάση κατά την περίοδο των διακοπών. Το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής, με συντονίστρια τη Δρα Χριστοδούλου, λάμβανε χώρα σε δασικά πάρκα και φυσικούς χώρους και στόχευε στην υλοποίηση μιας διαδικασίας που επιδιώκει τη μάθηση στη/με/από τη φύση. Μετεξέλιξη του Σχολείου της Φύσης αποτελεί, σήμερα, το Σχολείο του Δάσους, το οποίο λειτουργεί από το 2021 στο δάσος Κόρνου/Πυργών από τη Δρα Χριστοδούλου, με τη στήριξη του Πανεπιστημίου Frederick. Πρόκειται για το πρώτο στο είδος του Σχολείο στην Κύπρο, για παιδιά 3-5 ετών, που προάγει την πολύπλευρη και ανεξάρτητη ανάπτυξη των παιδιών μέσω της βιωματικής μάθησης στη φύση. Μέλη της ομάδας παιδαγωγών του Σχολείου του Δάσους συμμετέχουν στην ερευνητική ομάδα του GLOW και είναι στην πλειοψηφία τους απόφοιτοι/ες μεταπτυχιακών Προγραμμάτων στην Εκπαίδευση από το Πανεπιστήμιο Frederick.