Τι είναι η πυρηνική συνθήκη New Start -Ποιοι οι κίνδυνοι αποχώρησης της Ρωσίας

Σε ομιλία του ενόψει της επερχόμενης επετείου ενός έτους από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την αναστολή της συμμετοχής της Ρωσίας στη Νέα Συνθήκη για τη μείωση των στρατηγικών όπλων, γνωστή ως New Start.

«Θέλουν να μας επιφέρουν μια στρατηγική ήττα και να διεκδικήσουν τις πυρηνικές μας εγκαταστάσεις», είπε ο Πούτιν. «Σε αυτό το πλαίσιο, είμαι αναγκασμένος να δηλώσω ότι η Ρωσία

Ωστόσο, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε αργότερα ότι η Μόσχα σκόπευε να συνεχίσει να τηρεί τους περιορισμούς που περιγράφονται στη συνθήκη σχετικά με τον αριθμό των κεφαλών που μπορεί να έχει έτοιμες.

Αυτές οι αποφάσεις ελήφθησαν προκειμένου να «διατηρηθεί επαρκής βαθμός προβλεψιμότητας και σταθερότητας στη σφαίρα των πυρηνικών πυραύλων», ανέφερε το υπουργείο σε ανακοίνωσή του.

Τι είναι η συμφωνία New Start;

Η Συμφωνία υπεγράφητο 2010  από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και τον Ρώσο ομόλογό του, Ντμίτρι Μεντβέντε. Η συνθήκη New Start περιορίζει τον αριθμό των στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών που μπορούν να αναπτύξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία. Μαζί, οι ΗΠΑ και η Ρωσία κατέχουν το 90% των πυρηνικών όπλων του κόσμου.

Σε αυτό το πλαίσιο, η «ανάπτυξη» σημαίνει έτοιμο για άμεση χρήση, αντί για αποθήκευση. Τα όπλα που φυλάσσονται στην αποθήκευση είναι «μη αναπτυγμένα». Σύμφωνα με έναν επεξηγητή της συνθήκης που συντάχθηκε από το κοινοβούλιο της ΕΕ, «Οι κεφαλές λογίζονται ως αναπτυγμένες εάν φορτωθούν σε έναν πύραυλο που έχει αναπτυχθεί το ίδιο».

Είναι πραγματικά πιθανό οι πυρηνικές απειλές του Πούτιν να οδηγήσουν στον Αρμαγεδδώνα;

Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Μόσχα και η Ουάσιγκτον δεσμεύονται να αναπτύξουν όχι περισσότερες από 1.550 στρατηγικές πυρηνικές κεφαλές και το πολύ 700 πυραύλους και βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς. Κάθε πλευρά μπορεί να διεξάγει έως και 18 επιθεωρήσεις στρατηγικών πυρηνικών όπλων κάθε χρόνο για να διασφαλίσει ότι η άλλη δεν έχει παραβιάσει τα όρια της συνθήκης.

Η συνθήκη τέθηκε σε ισχύ το 2011 και παρατάθηκε το 2021 για πέντε ακόμη χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Τζο Μπάιντεν.

Οι επιθεωρήσεις βάσει της συμφωνίας τέθηκαν σε αναμονή τον Μάρτιο του 2020 λόγω της πανδημίας του Covid. Οι συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για την επανέναρξη των επιθεωρήσεων επρόκειτο να πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο του περασμένου έτους στην Αίγυπτο, αλλά η Ρωσία τις ανέβαλε. Καμία πλευρά δεν έχει ορίσει νέα ημερομηνία.

Ποιες είναι οι συνέπειες της αναστολής συμμετοχής της Ρωσίας;

Ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίαςέχει πει ότι θα συνεχίσει να τηρεί τους περιορισμούς της συνθήκης, η αναστολή της συνθήκης μπορεί να σημαίνει ότι θα είναι πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να παρακολουθούν τη συμμόρφωση.

Η Ρωσία έχει ήδη αναστείλει τις αμοιβαίες επιθεωρήσεις σε εγκαταστάσεις πυρηνικών όπλων και τη συμμετοχή σε διμερή συμβουλευτική επιτροπή. Οι ειδικοί λένε ότι θα ήταν σοβαρό πλήγμα εάν ο Πούτιν προχωρούσε παραπέρα και σταματούσε τις συνήθεις αναφορές και την ανταλλαγή δεδομένων για κινήσεις πυρηνικών όπλων και άλλες συναφείς εξελίξεις.

Ο Τζον Έραθ, ανώτερος διευθυντής πολιτικής για το Κέντρο Ελέγχου Όπλων και Μη Διάδοσης Όπλων, δήλωσε σε συνέντευξή του στην Washington Post ότι η κίνηση είναι «εντελώς συμβολική».

Πιστεύει ότι ο Πούτιν έκανε την ανακοίνωση για να πιέσει τον Μπάιντεν να προσεγγίσει τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου, «έτσι η Ρωσία μπορεί να υπαγορεύσει τους όρους υπό τους οποίους θα συμβεί αυτό».

Ο Andrey Baklitskiy, ανώτερος ερευνητής στο πρόγραμμα όπλων μαζικής καταστροφής και άλλων στρατηγικών όπλων στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Αφοπλισμό του ΟΗΕ, είπε στον Guardian ότι η αναστολή ήταν «μεγάλη υπόθεση. Η αναστολή της συνθήκης δεν ισοδυναμεί με αποχώρηση, αλλά στην πραγματικότητα, θα μπορούσε να γίνει πολύ στενή με την πάροδο του χρόνου».

Είπε ότι τώρα, «η Ρωσία πιθανότατα θα τηρήσει τα όρια της συνθήκης New Start», αλλά ότι «θα είναι πιο δύσκολο για τις ΗΠΑ να επαληθεύσουν τη συμμόρφωση μόνο χρησιμοποιώντας τα εθνικά τεχνικά μέσα. Και θα περίμενα και οι ΗΠΑ να αναστείλουν τις υποχρεώσεις τους.

«Το ασήμαντο είναι ότι η ρωσική απόφαση είναι πολιτική και μπορεί εύκολα να ανατραπεί εάν αλλάξουν οι συνολικές πολιτικές σχέσεις», πρόσθεσε. «Επίσης, εφόσον υπάρχει η συνθήκη, η επιστροφή στην εφαρμογή θα ήταν απλή. Το πρόβλημα, φυσικά, είναι ότι δεν διαφαίνεται αλλαγή πολιτικών σχέσεων».

Διαβάστ επίσης: Κίνα-Ρωσία: Συμφωνούν να προστατευθεί «η ειρήνη» στην Ασίας-Ειρηνικού